ضرر هنگفت واحدهای میلگرد کشور

محمدرضا جورابچی*
در حالی که میلگرد ایران کیفیت لازم را برای جذب مخاطبان خارجی دارد و در داخل نیز پاسخگوی نیازهاست اما متاسفانه کمتر از ۴۰درصد ظرفیت آن در کشور فعال است. در این بین چندین عامل موثر بوده و باعث شده بازار میلگرد از سال گذشته همچنان در رکود باشد و شرایط نامساعدی را تجربه کند که از جمله آنها می‌توان به رکود بازار مصرف، معضل کمبود نیروی انسانی، کمبود برق، قوانین موجود در قالب مالیات و… اشاره کرد. یکی از مشکلات فعالان میلگرد کشور وجود بخشنامه‌‌های متعدد است. متاسفانه صادرکنندگان هر بار با بخشنامه‌های متعدد و ضد و نقیضی برای تولید روبه‌‌‌رو می‌‌شوند. با توجه به اینکه تولید میلگرد در کشور دو برابر نیاز داخل است بنابراین چاره‌ای نیست جز اینکه ۵۰درصد آن صادر شود. در ادامه به دلیل اینکه بازار داخلی ظرفیت تولید مدنظر را ندارد به خصوص با افزایش مشکلات نقدینگی و کاهش پروژه‌های عمرانی فعالان این عرصه با مشکل جدی روبه‌‌رو شده‌اند. به این ترتیب انتظار می‌رود تمامی شرکت‌های تولید‌کننده میلگرد که استانداردهای لازم بین‌المللی را رعایت می‌کنند دست به صادرات بزنند و دولت کمتر از اینها بر انتهای زنجیره فشار وارد کند. با توجه به اینکه تولید میلگرد در کشور دوبرابر نیاز داخلی است، در نتیجه فعالان این حوزه باید تشویق به صادرات شوند؛ موضوعی که به دلیل وجود مشکلات داخلی از جمله تصمیمات یک‌‌شبه، هزینه‌های سنگین تولید و کمبود انرژی و… کمتر دیده می‌‌شود بنابراین آنچه فعالیت حوزه میلگرد را محدود کرده tضعف سیاستگذاری‌‌های داخلی است. سیاست‌های داخلی باعث شده که این محصول در داخل هم رکود را تجربه کند. با توجه به اینکه تولیدکنندگان میلگرد و فعالان در صنعت نورد کشور نیازمند حمایت بیشتری از سوی دولت هستند، درنتیجه وظیفه سنگینی برعهده وزارت صمت است تا با رکود در این عرصه روبه‌رو نشویم. بهتر است حمایت‌هایی در راستای تامین انرژی، رونق تولید، تسهیل صادرات، فعال‌‌سازی تقاضای داخلی و اصلاح بخشنامه‌‌ها انجام شود تا شاهد تقویت جریان تولید در کارخانجات نوردی کشور و به تبع آن رونق در صنعت فولاد کشور باشیم.
مشکلی که در حوزه میلگرد وجود دارد این است که در شرایط فعلی عرضه از تقاضا بیشتر شده است. اغلب کارخانه‌هایی که فعالیت می‌کنند نمی‌توانند کالای تولیدی را به مشتری عرضه کنند بنابراین به دلیل اینکه مشتری نداریم کالاها در انبارها مانده‌اند. تقاضای بازار مصرف مسکن و طرح‌های عمرانی به شدت کاهشی شده است که به دلیل سیاست‌های انقباضی بانک‌هاست.

در واقع بانک‌ها ریالی که در اختیار مردم بوده را جمع‌آوری کرده‌اند و درنتیجه چرخه اقتصادی مالی تمام شرکت‌ها و موسسات تجاری به شدت پایین آمده است. از طرفی صادرات هم روند نزولی داشته طوری که امروز این روند از طرف ایران به شدت کاهش یافته است.
معضل دیگر افزایش قیمت برق و کمبودهاست. امروز موضوع برق بسیاری از تولیدکننده‌ها را تحت فشار گذاشته است. به‌طور مثال در اسفندماه سال قبل قبض 700میلیون تومانی برای تولیدکننده‌ها آمده است. وقتی اعتراض می‌کنند متوجه می‌شوند که مساله ما‌به‌التفاوت نرخ برقی است که بر اساس افزایش تعرفه‌ها باید بپردازند اما در قبض‌ها اعلام نشده و حالا باید برای سه ماه 700میلیون تومان پرداخت کنند!
به دلیل گرمای هوا مشکل قطعی برق را هم خواهیم داشت. آنقدر قیمت بالاست که هر یک مگاوات بیش از 15میلیارد تومان هزینه دارد و آن فعالی که چهارمگاوات می‌خواهد باید بیش از 60میلیارد تومان بابت تامین برق پرداخت کند. این در حالی است که وزارت صمت باید امکاناتی را با تسهیلات ویژه در اختیار تولیدکننده‌ها قرار بدهد. با اینکه فعال معدنی هزینه اشتراک برق، پول پست و… را پرداخت می‌کند اما باز برای چند ساعت باید برق قطع شود! این مساله یک سال توجیه دارد اما سال بعد باید تمهیداتی در نظر گرفته شود و ژنراتور در اختیارشان گذاشته شود. مسوولان باید نیروگاه‌ها را افزایش دهند چراکه کمبود برق ضربه‌های زیادی را به بخش تولید وارد می‌کند. معضل دیگر کمبود نیروهای انسانی است. امروز ما به‌عنوان تولید‌کننده در مضیقه نیروی کار هستیم. وضعیت به گونه‌ای شده که هزینه‌ها آنقدر افزایش یافته که با حقوق و دستمزدی که دولت برای پرسنل در نظر گرفته برایشان مقرون‌به‌صرفه نیست که در مجموعه‌ها فعالیت کنند. با اینکه ما چند برابر حقوق مصوب وزارت کار پرداخت می‌کنیم اما باز هم پرسنل متخصص حاضر به کار نیستند. امروز به برکت شغل‌های مجازی اسنپ و پیک موتوری خیلی‌ها به این سمت رفته‌اند. وقتی در روز 5میلیون تومان درآمد دارند دیگر برایشان مقرون‌به‌صرفه نیست با ماهی 30میلیون تومان کار کنند بنابراین مدتی است که شاهدیم نیروی انسانی متخصص مثل مهندس برق و مکانیک جذب شغل‌های دیگری شده‌اند که مولد نیستند. اینها همه باعث شده که روند کار سیر نزولی به خود بگیرد؛ موضوعی که باعث شده مجموعه‌های تولیدی میلگرد دو شیفت را به یک شیفت کاهش دهند و ضرر هنگفتی به واحدهای تولیدی وارد شود.
* فعال معدنی