ضرورت اصلاح فرمول خوراک صنایع بورسی

یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اعمال سقف پنج هزار تومان برای خوراک پتروشیمی‌ها، دو هزار تومان برای سوخت صنایع بزرگ و ۵۰۰ تومان برای صنایع کوچک، شفافیت را در بورس افزایش و تنش را کاهش داد بر ضرورت اصلاح فرمول محاسبه نرخ خوراک صنایع تاکید کرد. مهدی رضایتی گفت: در سال ۱۴۰۰ ریسک شدیدی از محل افزایش قیمت خوراک پتروشیمی برای صنایع شاهد بودیم که اعمال سقف پنج هزار تومانی یا ۲۰ سنتی، تا حد زیادی ریسک صنایع را کاهش و پیش‌بینی‌پذیری بازار را افزایش داد و تاکنون از بروز نرخ‌های خیلی بالا جلوگیری کرده است.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه تعیین سقف خوراک از منظر اینکه مانع از بروز نرخ‌های بالاتر و تا مرز ۳۰ تا ۳۳ سنتی (که از فرمول استخراج می‌شده و الان کمتر است) به نفع شرکت‌ها شده است. وی در این باره افزود: طبیعتا شرکت‌هایی که مصرف انرژی بیشتری دارند و یا شرکت‌هایی مثل اوره و متانول‌ساز که از خوراک متان یا گاز طبیعی استفاده می‌کنند و صنایع انرژی‌بر داخلی مانند فولاد، از این سقف تعیین‌شده نفع بیشتری می‌برند. رضایتی در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان تاکید کرد: همچنین به ‌نوعی هزینه‌های انرژی صنعت سیمان و صنایعی مانند آلومینیوم یا تولید شیشه که برق مصرف می‌کند نیز مدیریت شد.
وی افزود: با این اوصاف اما همچنان ایرادات اساسی به فرمول سقف خوراک پتروشیمی وارد است. به عنوان مثال نرخ گاز در همه جای دنیا منطقه‌ای تعیین می‌شود و اتصال تعیین نرخ گاز در ایران (که شرایط خود را دارد) به منطقه اروپا که واردکننده عمده گاز هستند، از ایرادات این فرمول است. تولیدکنندگان ما باید نسبت به این مناطق مزیت داشته باشند، ولی به هر حال این فرمول برقرار است و سقف قیمتی بر آن اعمال شده تا بخشی از نواقص آن رفع شود. رضایتی عنوان کرد: خروجی فرمول سقف خوراک پتروشیمی با سقف ۲۰ سنتی حتی بالاتر از نرخ آمریکا است و طبیعتا سرمایه‌گذاران با توجه به ریسک تحریم اقتصادی گرایش به سرمایه‌گذاری در کشور‌های آمریکا و کانادا که نرخ‌های معقول‌تری نسبت به نرخ ۲۰ سنتی ما دارند، خواهند داشت و از این جهت به اعداد فعلی گاز ایراد اساسی وارد است. این کارشناس بازار سرمایه گفت: نرخ خوراک نباید به قدری پایین باشد که دچار مشکل در تامین گاز و سرمایه‌گذاری در بالادست شویم و نه آنقدری بالا باشد که مزیت رقابتی را به طور کامل از بین ببرد.
اگر سقف‌هایی که هم‌اکنون اعمال شده تغییر شدیدی نداشته باشد، بازار سرمایه از این شفافیت موجود، نفع می‌برد. همچنین در صورتی که فرمول به هر نحوی تغییر کند و این باعث شود تا فرمول بلندمدت‌تر، ریسک‌ها برطرف و اعداد معقولی برای انرژی تعیین شود، بازار سرمایه می‌تواند منتفع شود.
وی اظهار کرد: اگر قرار به اصلاح فرمول است، باید نرخ بر اساس نرخ رقابتی تعیین شود تا بتواند سرمایه جذب کند. همچنین، اگر این نرخ‌ها به‌‌ هاب‌های تولیدکننده (و نه مصرف‌کننده) متصل شوند، باز هم منطقی‌تر خواهد بود.