ضعف زیرساختی گردشگری کاشان

نادر نینوایی- کاشان و شهرها و روستاهای اطراف آن با برخورداری از میراث فرهنگی جالب توجه و طبیعت تماشایی، هر ساله پذیرای خیل عظیم گردشگران از سراسر کشور هستند. از سوی دیگر برگزاری مراسم گلاب‌گیری در فصل بهار، رونق ویژه‌ای به گردشگری این منطقه داده و کاشان و حومه آن را به یکی از مراکز مهم گردشگرمحور کشور تبدیل کرده است. با وجود تمام این مزایای کاشان و مناطق اطراف آن در حوزه گردشگری اما کمبود زیرساخت‌ها و کم‌توجهی به تامین برخی ملزومات اولیه باعث شده که از ظرفیت‌های بی‌بدیل این منطقه آن‌طور که باید و شاید استفاده نشود. تعداد کم اقامتگاه‌های بین‌راهی، محدود بودن تعداد بومگردی‌ها و هتل‌های استاندارد برای اسکان مسافر و ایجاد نشدن مسیرهای گردشگری در این منطقه گردشگرپذیر، استفاده از پتانسیل‌های بالقوه گردشگری را با چالش مواجه کرده است.
عمق ضعف زیرساختی کاشان
ضعف زیرساخت‌های پذیرش مسافر و گردشگری خصوصا در ایام پیک سفر در کاشان، مساله‌ای نیست که بر کسی پوشیده باشد. در همین رابطه مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان با بیان اینکه ظرفیت اقامتی کاشان در زمان پیک پاسخگو نیست، تاکید داشته که حوزه زیرساخت بزرگ‌ترین ضعف گردشگری است.
برای اطلاع از وضعیت و چالش‌های گردشگری کاشان به سراغ مصطفی رمضان‌پور -عضو انجمن صنفی راهنمایان گردشگری کاشان و آران و بیدگل- رفتیم و پای صحبت‌های او نشستیم. وی ضمن برشمردن ضعف‌های زیرساختی گردشگری کاشان ابراز داشت: در سال‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم که حجم انبوه گردشگرانی که برای مراسم گلاب‌گیری به کاشان مراجعه می‌کنند حتی نمی‌توانند غذای رستورانی مورد نظر خود را تهیه کنند. یعنی در فصل گلاب‌گیری رستوران‌ها پر بوده یا غذای آنها به سرعت تمام می‌شد. در سال گذشته در شهر کاشان به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم وضعیت بسیار بدی ایجاد شده بود، یعنی اقامتگاه گیر نمی‌آمد و حتی خانه‌‌های شخصی پر از مسافر شده بود و هیچ اطلاع‌رسانی نیز انجام نشده بود که مسافر بداند در صورتی که اقامتگاه رزرو نکرده باشد نباید به شهر کاشان سفر کند. به دلیل همین وضعیت در سال گذشته در شهرها و روستاهای اطراف کاشان واقعا وضعیت نامناسبی بود و مسافران اذیت شدند.
وی ضمن تاکید بر ضعف‌های زیرساختی در خصوص گردشگری کاشان افزود: زیرساخت گردشگری نه صرفا در دوران گلاب‌گیری و در کاشان، بلکه به طور کلی در حوزه گردشگری یکی از مشکلات اصلی و اساسی کشور است. به نظرم در شرایط فعلی یکی از اقداماتی که باید انجام شود این است که صفحاتی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده تا مقاصد مختلف سفر در آن معرفی شود و امکان پخش کردن و توزیع مناسب گردشگران وجود داشته باشد. همچنین ایجاد کردن اپلیکیشن‌های گردشگری و خدمات‌رسانی مناسب به گردشگران و مردم در ورودی شهرها در قالب ارائه بروشور و معرفی مقاصد جایگزین، می‌تواند بسیار موثر باشد.
این فعال حوزه گردشگری خاطرنشان کرد: توجه داشته باشید مسافری که وارد شهر می‌شود واقعا اطلاعی ندارد که چه وضعیتی در خصوص ازدحام مسافران وجود دارد و این وظیفه شهرداری و وزارت گردشگری است که مردم را آگاه کنند. این آگاه‌سازی باید در مرحله اول قبل از ورود مردم و گردشگران به منطقه انجام شود که می‌تواند در قالب تولید محتوای اینترنتی و رسانه‌ای باشد. در مرحله دوم نیز باید در ورودی شهرها به مردم و گردشگرانی که قصد ورود به شهر را دارند اطلاع‌رسانی کنند تا آگاه‌سازی لازم انجام شود.
لزوم ایجاد مسیرهای گردشگری
برای رفاه حال گردشگران، تسهیل رفت و آمد و فراهم آمدن امکان بازدید از جاذبه‌های گردشگری، راهکارهای تسهیل‌کننده متنوع و متفاوتی می‌تواند در نظر گرفته شود.
رمضانپور -فعال گردشگری کاشان- در این خصوص خاطرنشان کرد: به نظرم یکی از کارهایی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و شهرداری می‌تواند انجام دهد این است که مسیرها و محورهای گردشگری ایجاد کند تا زمانی که گردشگر وارد منطقه می‌شود بتواند در آن محورها پیاده‌روی کند. توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد تعداد زیادی گردشگر برای بازدید از یک کارگاه گلاب‌گیری در یک نقطه ازدحام می‌کنند؛ این در حالی است که اگر مسیرهای گردشگری مشخص و ایجاد شود گردشگر می‌تواند در کنار بازدید از کارگاه‌ها از بافت روستا هم استفاده و بازدید کند. در نظر گرفتن مسیرهای گردشگری همچنین می‌تواند باعث شود که گردشگران با داروهای گیاهی منطقه آشنا شوند و انبوه گردشگران در یک نقطه مشخص ازدحام نکنند و بتوانند از دیگر جاذبه‌ها نیز استفاده کنند و در کنار آن سایر اهالی روستا نیز از حضور گردشگران منتفع شوند.
وی در پاسخ به این پرسش که درخواست و توقع فعالان حوزه گردشگری کاشان از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چیست به «جهان‌صنعت» گفت: باید بگویم متاسفانه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بودجه‌ لازم و مکفی را برای فرهنگ و میراث و از این دست موارد اختصاص نمی‌دهد؛ یعنی می‌توان گفت کم‌اهمیت‌ترین حوزه در کشور حوزه میراث فرهنگی است.
این راهنمای گردشگری در خاتمه خاطرنشان کرد: «به نظرم در حال حاضر ضعیف‌ترین مساله در وزارت میراث فرهنگی مربوط به ایجاد زیرساخت است، معتقدم که زیرساخت مهم‌ترین ضعف امروز صنعت گردشگری در کشور و نیز در کاشان است. مواردی نظیر سرویس بهداشتی، پارکینگ، اقامتگاه و رستوران از جمله موارد زیرساختی است که در خصوص آنها ضعف وجود دارد.» فراموش نکنیم تامین زیرساخت‌ها، نقش موثری در تقویت صنعت گردشگری دارد و به کمک زیرساخت‌های ایجاد شده گردشگر می‌تواند سفری راحت با فراهم بودن تمامی امکانات رفاهی داشته باشد. در حال حاضر اما تعداد پایین هتل‌های استاندارد و باکیفیت، تامین نبودن اقامتگاه‌های بین‌راهی کافی در محورهای مواصلاتی کاشان و کم‌توجهی به کمیت و کیفیت در ایجاد رستوران‌ها در این منطقه، مانع توسعه گردشگری شده است.
به نظر می‌رسد برای عبور از این شرایط نیاز به یک تعامل بین‌دستگاهی است و وزارت راه‌و‌شهرسازی، وزارت گردشگری، شهرداری‌ها و سایر نهادهای مرتبط باید با اقدامی جامع موانع زیرساختی را برطرف کنند تا صنعت گردشگری کشور خصوصا در شهرهایی مثل کاشان بتواند از پتانسیل‌های خود به خوبی بهره‌مند شود.