طرحی که ناقص ماند

گروه فناوری- امضای الکترونیکی شامل علامت، تصویر دیجیتال، امضای دست‌نویس یا هر نشان الکترونیک اثبات هویت است که مانند امضای دست‌نویس دارای آثار حقوقی احزار هویت امضاکننده سند و التزام وی به مندرجات آن است.
هم‌اکنون می‌توان گفت امضای الکترونیک در تمام نظام‌های حقوقی جهان مورد پذیرش قرار گرفته است اما در ایران این طرح که از سال ۱۳۸۲ پایه‌ریزی شد هنوز در میانه راه است و نیز وعده‌هایی که در این زمینه از سوی مسوولان مطرح شده بود به دست فراموشی سپرده شده و برخی نیز مشکل را در نیاز‌های زیرساختی می‌دانند.
امضای الکترونیکی عبارت است از هر نوع علامت که به صورت الکترونیک ایجاد شده و ممکن است یک علامت، رمز، کلمه، عدد، یک نام تایپ‌شده، تصویر دیجیتال، یک امضای دست‌نویس یا هر نشان الکترونیک اثبات هویت باشد که به طریق منطقی به داده پیام متصل شده و برای شناسایی امضاکننده داده پیام مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بسیاری از کشورها بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی، با استفاده از مقررات بین‌المللی موجود و رهنمون‌های ارائه‌شده درخصوص امضای الکترونیک مبادرت به قانونگذاری در این زمینه کرده‌اند. در ایران بحث امضای الکترونیک و شرایط آن ابتدا در قانون تجارت الکترونیک (مصوب سال ۱۳۸۲) مورد توجه قرار گرفت.
با داشتن امضای دیجیتال در صورتی که بخواهید در فضای اینترنت، مبادله الکترونیکی با هویت مجازی داشته باشید، می‌توانید خود را به‌ گونه‌ای معرفی کنید که طرف مقابل به شما اعتماد کند و گیرنده می‌تواند از ماهیت فرستنده و اینکه اطلاعات حین انتقال تغییر پیدا نکرده مطمئن باشد؛ علاوه بر این مزایا، فرستنده نمی‌تواند امضای داده را انکار کند.
از زمان پیدایش فناوری امضای الکترونیک تاکنون روش‌های مختلفی درخصوص چگونگی انجام امضا از طریق الکترونیک و با توجه به افزایش ضریب امنیت و موارد کاربرد آن معرفی و به کار گرفته شده است.
انواع امضاهای الکترونیکی
در روش ساده و رایج گذرواژه‌ها از یک گذرواژه منحصر‌به‌فرد با استفاده از یک شماره هویت شخصی در انتهای اسناد استفاده می‌شود که امنیت آن بسیار پایین است و به راحتی توسط نفوذگرها شناسایی شده و به سرقت می‌رود.
امضای بیت‌مپ با استفاده از اسکن امضای دست‌نویس افراد که شخص روی کاغذ امضا می‌کند به دست می‌آید و سپس شخص این اسکن را به‌عنوان امضا به هر داده پیامی ضمیمه می‌کند.
در فناوری قلم نوری فرد با این قلم روی صفحه مخصوص دیجیتالی امضا می‌کند و همان امضا روی نمایشگر رایانه پدیدار می‌شود. در واقع چیزی شبیه اینکه فرد در صفحه مانیتور امضا می‌کند، اتفاق می‌افتد.
در روش امضای بیومتریک با استفاده از مولفه‌های فردی از قبیل خصوصیات رفتاری همانند نحوه انجام امضای دست‌نویس و خصوصیات فیزیولوژیک همانند اثر انگشت، امضا حاصل می‌شود.
به گزارش ایسنا، امضای دیجیتال بهترین و پیشرفته‌ترین و پرکاربردترین نوع از امضاهای الکترونیک است که به دلیل امنیت بالای آن، جایگزین سایر روش‌های موجود شده و اکثر قانونگذاران از جمله قانونگذاران تجارت الکترونیک ایران که مرکز توسعه تجارت الکترونیک است، این شیوه امضا را پذیرفته‌اند.
گواهی امضای دیجیتال، یک سند الکترونیکی امضا شده است و برای یک شخص یا سازمان صادر می‌شود و با استفاده از اطلاعات آن می‌توان دارنده گواهی را برای برقراری ارتباط امن با وی، شناسایی کرد.
نتیجه کار در ابهام
احمد تویسرکانی، رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، اوایل دی‌ماه سال گذشته از اجرایی شدن طرح امضای الکترونیکی تا بهمن ۹۵ خبر داده و گفته بود: یکی از اقدامات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در راستای گواهی امضای الکترونیکی است که کارهای نرم‌افزازی و سخت‌افزاری‌اش انجام شده و در حال پایلوت کردن در بعضی دفترخانه‌هاست. امیدواریم در ابتدای بهمن‌ ۹۵ بتوانیم دفاتر را در این زمینه حذف کرده و تمام گواهی امضا را الکترونیکی کنیم به این شکل که مجموعه فرآیندها در دفاتر الکترونیکی صورت گیرد.
وی همچنین بیان کرده بود: در حال حاضر در حال اسکن مجموعه سوابق ثبت هستیم. تاکنون ۳۵۰ میلیون اقدامات کاغذی الکترونیکی شده است و امیدواریم این امر به خوبی پیش رود تا تخلفات و جعل کاهش یابد، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در راستای الکترونیکی کردن اقدامات، عزم جدی دارد.
تویسرکانی همچنین گفته بود: برای ایجاد نسخه الکترونیک باید پرونده یکپارچه سلامت شهروند که شامل اطلاعات زیاد است، ایجاد شود. همچنین سامانه پرونده الکترونیکی به صورت کشوری، اتصال سازمان‌های بیمه‌گر، داروخانه‌های الکترونیک و مجموعه‌هایی از این دست وجود دارند که باید به همه وصل شوند تا نسخه الکترونیک نوشته، تایید و ارسال شود با این حال زیرساخت‌های کشور آمادگی این طرح را ندارند.