طلب ۴۰ میلیارد تومانی گندمکاران از دولت

در حالی که حدود یک ماه است دولت وعده پرداخت کل مطالبات گندمکاران را داده است، اما هنوز کشاورزان نتوانستند بیش از ۲۰ میلیارد تومان از طلبشان را وصول کنند. درحال حاضر بیش از ۴۰ میلیارد تومان از بدهی دولت به کشاورزان گندمکار باقی مانده است. سه‌شنبه شب وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد، در سه روز اخیر ۲۰ هزار میلیارد تومان از مطالبات گندمکاران پرداخت شد. درحالی که از ۸ مرداد که آخرین پرداختی دولت به کشاورزان گندمکار گزارش شد، تاکنون مقامات مختلف دولتی وعده پرداخت کل مطالبات گندمکاران را داده بودند. تا اینکه سیدسعید راد مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت: از روز شنبه تا دوشنبه این هفته، ۲۰ هزار و ۷۰۴ میلیارد تومان پول خرید گندم از کشاورزان به حساب آنها واریز شده است و به این ترتیب تا ساعت ۷ صبح روز سه‌شنبه ۷ مرداد، ۱۰۸ هزار و ۵۱۷ میلیارد تومان از مطالبات گندمکاران پرداخت شده است.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران افزود: تاکنون بیش از ۷۱ درصد از پول کشاورزان بابت تحویل گندم به مراکز خرید، پرداخت شده و پیگیری برای پرداخت ۲۹ درصد باقیمانده مطالبات این عزیزان نیز در جریان است. راد با اشاره به اینکه مطالبات کشاورزان ۲۲ استان از ۷۰ تا ۹۷ درصد و مطالبات کشاورزان ۹ استان از ۵۴ تا ۶۹ درصد پرداخت شده است، اظهار کرد: درمجموع، ۷۱۲ هزار کشاورز، ۲ میلیون و ۲۱ هزار محموله حاوی محصول خود را تحویل مراکز خرید تضمینی گندم داده‌اند.
مطالبات کشاورزان چه زمانی پرداخت می‌شود؟
تکلیف قیمت خرید تضمینی گندم در سال جاری هنور مشخص نیست، اما برخی فعالان این حوزه گمانه‌زنی در مورد نرخ گندم در سال زراعی آینده را آغاز کرده‌اند، یکی از قیمت ۲۵ هزار تومانی و دیگری از نرخ ۲۰ هزار تومانی می‌گوید.
بحث‌ها در مورد قیمت خرید تضمینی گندم ادامه دارد. هفته گذشته رییس مجمع هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی مدعی شد که با توجه به هزینه‌های تولید، نرخ گندم برای سال زراعی جدید، نباید کمتر از ۲۵ هزار تومان تعیین شود. امروز هم مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران ایران، قیمت به‌صرفه را حداقل ۲۰ هزار تومان اعلام کرد.
این در حالی است که ماجراهای مربوط به قیمت خرید تضمینی گندم در سال زراعی جاری همچنان ادامه دارد. دولت برای هر کیلو گندم، علی‌الحساب۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به کشاورزان پرداخت کرده، اما قیمت مصوب ۱۵ هزار تومان بوده است. گندمکاران به همین قیمت هم راضی نبودند و درخواست افزایش حداقل دو هزار تومانی را داشتند. با وجود وعده‌ها، این اتفاق رخ نداد و مابه‌التفاوت مبلغ پرداختی و نرخ مصوب نیز هنوز به کشاورزان پرداخت نشده است.
در چنین شرایطی، آن‌گونه که سایت تحلیل بازار گزارش داده، علی‌قلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران ایران گفته است: با توجه به تورم اعلام‌شده ۷/۴۶ درصدی، قیمت گندم برای سال آینده نباید کمتر از ۲۰ هزار تومان باشد.
او در مورد قیمت خرید تضمینی گندم در سال جاری هم تاکید کرده است: براساس تورم موجود قیمت گندم باید ۱۷ تا ۱۸ هزار تومان باشد و قیمت مصوب ۱۵ هزار تومانی جوابگوی کشاورزان نیست. با این قیمت کشاورزان نه‌تنها سود نمی‌کنند، بلکه ضرر هم می‌کنند.
هفته گذشته، مسعود اسدی رییس مجمع هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی گفته بود: با توجه به هزینه‌های تولید، قیمت خرید تضمینی گندم برای سال زراعی جدید نباید کمتر از ۲۵ هزارتومان اعلام شود. در وضعیت فعلی شاید چنین ارقامی بیش از حد خوش‌بینانه باشد. هر چند خبرگزاری فارس به نقل از یک منبع آگاه در وزارت جهاد کشاورزی نوشت:‌ نرخ خرید تضمینی گندم برای سال زراعی آینده در شورای قیمت‌گذاری در محدوده کیلویی ۲۳ هزار تومان بررسی می‌شود و احتمالا این قیمت به تصویب برسد.
البته تاکنون جلسه شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی که قرار است به قیمت خرید تضمینی گندم بپردازد، چندین‌بار یا بدون نتیجه به پایان رسیده یا به تعویق افتاده است. برای اطلاعات بیشتر در این مورد و پاسخ به این پرسش که چرا امسال حجم خرید گندم افزایش یافت، گزارش قیمت خرید تضمینی گندم سال زراعی جدید را بخوانید.
مقامات دولتی، مدتی است اعتراف کرده‌اند که در محاسبه اعتبار لازم برای خرید تضمینی گندم اشتباه کرده‌ بودند و حالا منابع لازم را برای خرید گندم با قیمت ۱۵ هزار تومان را در اختیار ندارند. براساس ادعای مسوولان، مجلس چندی پیش دوفوریت لایحه اصلاح بودجه را رد کرد و تا وقتی اصلاحیه انجام نشود، پرداخت پول گندمکاران ممکن نیست.
در ادامه، اما برخی مقامات مدعی تامین بخشی از این منابع و پرداخت حداقل درصدی از مطالبات گندمکاران شدند. اخیرا داود منظور رییس سازمان برنامه‌ و بودجه گفته است که تا پایان شهریور تمام طلب گندمکاران پرداخت می‌شود.
در چنین شرایطی، شرکت بازرگانی دولتی ایران اعلام کرده است که از ابتدای فصل برداشت تاکنون ۱۰ میلیون و ۱۲۴ هزار تُن گندم در قالب ۲ میلیون و ۱۱هزار محموله از ۷۰۹ هزار کشاورز در ۳۱ استان کشور خریداری شد که از رشد ۴۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ و رشد ۱۲۴ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ برخوردار است. همچنین عطاءالله‌ هاشمی رییس بنیاد ملی گندمکاران گفت: با توجه به میزان خرید تضمینی و ذخایر گندم موجود در تامین گندم نان کشور به طور کامل خودکفا شدیم.
با این حال تاکنون براساس ادعای مقامات دولتی، ۵۸ درصد طلب گندمکاران پرداخت شده و دولت مابقی را به کشاورزان بدهکار است. آن‌گونه که باشگاه خبرنگاران جوان گزارش داده است، سیدسعید راد معاون وزیر جهاد کشاورزی روز شنبه از پرداخت ۵۸ درصد مطالبات گندمگاران خبر داده و گفته است: «در ۳ روز گذشته ۱۶ هزار و ۱۴۷ میلیارد تومان از مطالبات کشاورزان پرداخت شده است.» در این شرایط، یک پرسش همچنان باقی است که دولت چگونه در محاسبه اعتبار مورد نیاز خرید تضمینی گندم اشتباده کرد و چرا اکنون که نیمی از سال گذشته، هنوز این چالش را برطرف نکرده است.