طلوع خورشید معامله‌گران در تالار شیشه‌ای

نوسان همیشه جزء جدایی‌ناپذیر معاملات بورس بوده است. اگر بگوییم بورس مترادف ریسک و انتظارهای کوتاه و بلندمدت برای کسب بازدهی است سخنی به گزاف نگفته‌ایم. حال در این بین حتی اگر مدتی رونق از تالار شیشه‌ای رخ ببندد نیز اغلب سهامداران با امیدواری خاص منتظر روزهای سپید که در پس روزهای سیاه معاملاتی است، می‌مانند اما در بورس همان قدر که معامله‌گران حرفه‌ای و به قول بورس‌بازان، سهامدارانی با نگاه بنیادی وجود دارد در نقطه مقابل هم سهامداران تازه کار با سرمایه‌های خرد و اندک اما در مقیاس قابل اعتنا نیز در بازار هستند که با کمترین نوسان عطای سرمایه‌گذاری را به لقایش می‌بخشند و در بهترین حالت یا معاملات را رها می‌کنند و در بدترین شرایط بخش مهمی از نقدینگی خود را از بورس خارج می‌کنند. مدت‌ها بود که معاملات بورس تحت تاثیر مسایلی و البته حاشیه‌های فراوان، برای سهامداران بخش دوم، روزهای سیاهی را رقم زد و بازدهی آن به تاسف‌آورترین شکل ممکن رسیده بود اما به هر ترتیب با تغییرهایی که در ریسک‌های متفاوت بازار پدید آمد خورشید معاملات پر رونق جای سیاهی‌های آسمان بورس را گرفت و با درخشش خیره‌کننده خود به گونه‌ای روند معاملات را تغییر داد که گویی همین چند هفته پیش که شاخص بورس به مرز ۲۳ هزار واحد نزدیک شده بود یا ارزش بازار سقوط وحشتناکی را تجربه کرد، یک رویایی بیش نبوده و همه چیز در عوالم غیرزمینی رخ داده است. ثبت رکودهای متفاوت در همه متغیرهای معاملاتی، شاخص‌های بورس در بخش‌های گوناگون و حتی رشدهای قیمتی در بخش‌های بزرگی از شرکت‌های بورسی همه و همه از اوضاع و احوال جدید بورس و معامله‌گران آن حکایت می‌کند. هرچند نباید همان طور که سقوط شاخص‌ها و افت معاملات را جدی گرفت و ادامه دار باید واقع‌بینانه این رشد‌ها را هم تحلیل و از رفتارهای هیجانی پرهیز کرد.
چرایی تغییر اتمسفر بورس
علت‌های این اتمسفر جدید معاملاتی را اگر بخواهیم خیلی کوتاه و ساده بیان کنیم باید ابتدا از آرامش‌های نسبی در فضای سیاسی در ابعاد داخلی و البته اقتصادی بگوییم که مهم‌ترین آن کم شدن حاشیه‌های اقتصادی و تا حدی به کنترل درآمدن افسار لجام‌گسیخته افزایش قیمت‌ها در بازارهای موازی با طرح‌هایی همانند مسکن ویژه، بورس ارز و … است.
نکته بعدی در پیش بودن پایان دوره مالی شش ماهه منتهی به ۳۱ شهریورماه ۱۳۹۱ است که باعث شده تحرک خاصی در بین سهامداران، شرکت‌ها، کارگزاران و سایر فعالان مرتبط بازار به وجود بیاید. در بخش بین‌المللی نیز علاوه بر اینکه فعلا از فشارهای غرب و آمریکا به خاطر چالش هسته‌ای خبری نیست برگزاری اجلاس سران عدم تعهد و بازخورد مثبت آن به خوبی توانسته است سرمایه‌گذارن بازار سرمایه را به آینده امیدوار کند که بازتاب آن به خوبی در تالار شیشه‌ای پدیدار شده است. به هر جهت باید با استمرار و کمک کردن به فضای فعلی سعی شود تا از بروز بحران‌های مشابه در بورس جلوگیری شود تا میزان نوسان‌ها و ریسک‌ها در بازار به حد استاندارد بین‌المللی برسد تا سرمایه‌گذاران به خوبی با ارزیابی‌های کوتاه و بلندمدت خود نسبت به رونق معاملات امیدوار بمانند.
رکوردهای خاطره انگیز
درباره جزییات هفته خاطره‌ساز بورس نیز باید گفت: جهش ۱۰۱۰ واحدی شاخص و میانگین بازدهی۱/۴ درصدی، ثبت دو رکورد جدید و رشد همه متغیرهای اصلی معاملات موجب شد تا بورس طلایی‌ترین هفته سال را پشت سر بگذارد. به گزارش فارس، حدود یک ماه پیش بود که با بروز برخی نشانه‌های مثبت و تغییر جهت، جمع اندکی از کارشناسان به بهبود اوضاع بازار سهام امیدوار شدند اما از نگاه خیل کثیری از فعالان چنین مساله‌ای مورد قبول نبود و اکثر سهامداران همچنان ناامید بودند اما زمان باز هم داوری کرد و تا مشخص شود تحلیل همان کارشناسان اندک درست بود.
افزایش شاخص‌ها
در آخرین روز هفته گذشته شاخص کل به ۲۵ هزار و ۶۵۹ واحد رسید که نسبت به هفته پیش ۱/۴ درصد افزایش داشت. شاخص قیمت و سود نقدی هم عدد ۱۰۴ هزار و ۳۹۸ واحد را برای خود ثبت کرد که از افزایش ۱/۴ درصدی حکایت دارد. شاخص شناور آزاد نیز به عدد ۳۱ هزار و ۸۴۱ واحد رسید تا نسبت به هفته قبل از آن ۲۵/۴ درصد رشد داشته باشد.
شاخص بازار اول ۲۱ هزار و ۵۸ و شاخص بازار دوم ۳۶ هزار و ۷۷۴ واحد را در پرونده کاری خود ثبت کرد. در عین حال شاخص صنعت با افزایش ۰۲/۵ درصدی به ۲۰ هزار و ۶۵۰ واحد رسید.
وقتی شاخص سرعت گرفت
براساس این گزارش، بعد از ریزش روزانه قیمت سهام اکثر شرکت‌ها و ثبت رکوردهای منفی طی ماه‌های خرداد تا نیمه مرداد به دلیل اثر عواملی چون به کف رسیدن بهای سهام و افت شدید نسبت P/E بازار از ۵/۶ به ۲/۴ مرتبه، در پیش رو بودن برگزاری اجلاس سران غیرمتعهدها در تهران، افزایش قیمت نفت و برخی محصولات جهانی به کارگیری اوراق فروش تبعی سهام. عدم رشد قیمت دلار، توصیه‌های مسوولان بازار سرمایه به نهادهای مالی برای جمع‌آوری سهام و … بورس اوراق بهادار از ۲۱ مرداد به این سو با رشد آرام و سپس شتابان قیمت‌ها و شاخص بورس به ثبت رسید. این روند از آن تاریخ تا چهارشنبه گذشته طی ۱۷ روز کاری تکرار و با ثبت رکوردهای جدید مانند افزایش بیش از ۳۲۰ واحدی شاخص در دو روز متوالی برای نخستین بار در سال جاری و معامله ۱۲۱ میلیارد تومان سهام (که بالاترین ارزش روزانه معاملات در چهارم ماه اخیر بود) همراه شد.
۱/۴ درصدی بازدهی در ۴ روز
همه این ثبت رکوردها در حالی برای شاخص شکل گرفت که همه شرکت‌های بزرگ خصوصا مخابرات، فولاد مبارکه، پالایشگاه بندرعباس، ملی‌مس، گل‌گهر، چادرملو، سرمایه‌گذاری غدیر، شاخص بورس با افزایش ۱۰۱۰ واحدی نه تنها بعد از حضور ۲۳ روز کاری در ارقام کمتر از ۲۴ هزار واحدی، کانال ۲۵ هزار واحدی را پس گرفت بلکه موفق به ثبت میانگین بازدهی ۱/۴ درصدی آن هم در چهار روز کاری شد که بجز ماه اول سال و در طول پنج ماه اخیر بی‌سابقه بود. این متغیر مهم هرچند هفته گذشته به ۲۶ هزار و ۶۵۹ واحد رسید اما نسبت به ابتدای سال هنوز ۲۴۵ واحد را از دست داده و میانگین بازدهی شش ماهه بورس با کمتر از یک درصد زیان همراه است.
رشد خیره‌کننده حجم و ارزش معاملات
در برابر این سیر صعودی شاخص کل بورس که مایه امیدواری بیشتر مسوولان و فعالان شده، آمار معاملات چهار روز کاری هفته گذشته هم نشان می‌دهد همه متغیرهای اصلی معاملات با رشدهای خیره کننده‌ای ثبت شده‌اند به طوری که از کل معامله ۷/۲ هزار میلیارد تومانی بیش از یک‌هزار و ۵۴ میلیارد سهم (با احتساب معاملات بلوکی و خرد و بلوک) بیش از ۹۴۸ میلیون سهم به ارزش ۲۵۰ میلیارد تومان به صورت خرد و عمده داد و ستد شد که نسبت به هفته‌های گذشته حجم قابل توجهی است.همچنین ارزش و حجم کل معاملات و ارزش و تعداد سهام خرد و بلوک به ترتیب با ۱۰۱، ۵۴، ۸۳ و ۳۹ درصد رشد نسبت به هفته ماقبل (با سه روز کاری) همراه بود و متغیر مهم تعداد خریداران هم ۷۸ درصد رشد کرد و به ۲۱ هزار و ۲۵۴ نفر رسید.این آمارها در شرایطی به ثبت رسیدند که چهارشنبه گذشته اغلب سهامداران با هدف شناسایی سود اقدام به فروش سهام کرده و منتظر روزهای آینده شدند.
رشد ۴۰۱ درصدی معاملات اوراق مشارکت
افزون بر این در هفته منتهی به پانزدهم شهریورماه، ۱۹۷ هزار و ۷۲ برگه اوراق مشارکت به ارزش ۱۹۷ میلیارد ریال در بورس تهران مورد دادوستد قرار گرفت که این دو متغیر نسبت به هفته قبل ۴۰۱ درصد رشد داشتند. این در حالی است که از ابتدای سال‌جاری تاکنون، دو میلیون و ۳۵۸ هزار و ۷۸۳ برگه اوراق مشارکت به ارزش ۹/۲۳۵۸ میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار خریداری شده است.
دفعات معاملات
همچنین طی هفته گذشته ۲۱ هزار و ۲۵۴ خریدار در بازار سهام به معامله پرداختند تا تعداد خریداران هم رشدی ۹۸/۷۷ درصدی داشته باشد. این در حالی است که از ابتدای امسال ۲۴ میلیارد و ۷۸۰ میلیون سهم و حق تقدم به ارزش ۶۲ هزار و ۱۷۷ میلیارد ریال دادوستد شده است. در این مدت، تعداد ۵۷۸ هزار و ۸۴۱ سرمایه‌گذار در یک میلیون و ۶۵۴ هزار و ۴۹۱ دفعه این تعداد سهام را خریداری کرده‌اند.