ظلم به کشاورزان

گروه بازرگانی- سال جاری در حالی از سوی مقام معظم رهبری با عنوان سال رونق تولید نامگذاری شده که درست در همین سال شاهد تصمیمات جدید دولتمردان برای واردات برخی کالاها به خصوص در حوزه کشاورزی هستیم آن هم در شرایطی که تولید محصولات کشاورزی در ایران وضعیت خوبی دارد و نمی‌توان کمبود تولید را بهانه توجیه‌کننده‌ای برای واردات محصولاتی از جمله برنج، گندم، چای و… دانست. اما از آنجا که حوزه کشاورزی در حال حاضر متولی مشخصی ندارد، شاهد ظلم به کشاورزان در زمینه‌های گوناگون هستیم. بر این اساس کارشناسان و نمایندگان مجلس معتقدند که هرچه زودتر دولت باید برای انتخاب وزیر جهاد کشاورزی اقدام کند. در غیر این صورت وضعیت کشاورزان و همچنین تولید داخل در این حوزه با مشکلات بیشتری همراه خواهد شد که در نهایت امنیت غذایی مردم را با مشکل مواجه خواهد کرد.
آنچه در حال حاضر بازار محصولات کشاورزی را تحت‌الشعاع قرار داده به تصمیمات ضد‌ونقیض دولت و همچنین مدیریت ضعیف در این حوزه برمی‌گردد که در نهایت باعث آشفتگی بازار و ضرر به کشاورزان و مصرف‌کنندگان می‌شود. در این خصوص می‌توان به تصمیم اخیر دولت در مورد واردات گندم اشاره کرد که موجب شکل‌گیری موجی از انتقادات و اعتراضات نسبت به دولت شده است. ماجرا از این قرار است که تعیین نرخ پایین برای خرید تضمینی محصولات کشاورزی از جمله گندم باعث شد در سال جاری کشاورزان میزان کمی از گندم تولیدی خود را به دولت بفروشند و کالای تولیدی خود را به دست دلالان بسپارند. در این بین حتی شاهد این هستیم که بی‌توجهی دولت به وضعیت کشاورزان و تعیین نرخ نامناسب برای خرید تضمینی گندم باعث شد انگیزه برخی کشاورزان برای کاشت و تولید این محصول کاهش پیدا کند؛ موضوعی که گفته می‌شود تولید گندم را تا حدی تحت تاثیر قرار داده و خودکفایی کشور در این حوزه را با مشکل مواجه کرده است اگرچه کشاورزان اعلام کرده‌اند اگر دولت نرخ‌ها را اصلاح کند، قادر به تامین نیاز کشور از بابت تولید گندم هستند.
این در حالی است که دولت در سال‌جاری نه‌تنها نرخ مناسبی را برای خرید تضمینی گندم در نظر نگرفت بلکه حتی بدون توجه به نظرات کارشناسان در این خصوص، اقدام به واردات گندم از کشورهای دیگر کرد؛ اقدامی که به نظر می‌رسد بی‌توجهی به وضعیت نابسامان کشاورزان و پشت پا به تولید داخل است. بر اساس آنچه رویترز اعلام کرده، ایران طی هفته‌های گذشته از روسیه و کشورهای عضو اتحادیه اروپایی نظیر آلمان یک میلیون تن گندم خریداری کرده و قصد دارد تا پایان سال جاری سه میلیون تن گندم وارد کند. این در حالی است که معاون وزارت کشاورزی نیز اعلام کرده تهران توافقنامه موقت واردات گندم را با روسیه و قزاقستان امضا کرده است.
گندمکاران به روحانی نامه نوشتند
اقدام دولت در جهت واردات گندم در حالی است که با توجه به تشدید تحریم‌های بین‌المللی باید تمهیدات جدیدی را برای کاهش وابستگی به کشورهای خارجی و همچنین افزایش انگیزه کشاورزان در خصوص تامین کالاهای مورد نیاز کشور در نظر گرفت. اما نگاهی به عملکرد دولت نشان می‌دهد که واردات به صورت جدی مورد توجه دولت قرار گرفته و هشدارهایی که در این خصوص داده می‌شود نیز نمی‌تواند تغییری در تصمیمات ایجاد کند. با این حال رییس بنیاد ملی گندمکاران به مهرگفت: ما در نامه‌ای به رییس‌جمهور اعلام کردیم نیازی به واردات گندم نیست و طی مدت ١۵ روز کسری کشور را تامین می‌کنیم. عطاءالله هاشمی اظهار کرد: حدود ۵/۱۳ میلیون تن گندم در کشور تولید شده که از این میزان ۸/۷ میلیون تن تحویل دولت شده است. بنابراین حدود سه میلیون تن گندم از چرخه خرید تضمینی خارج شده و در انبارهای کشاورزان است.
وی با اشاره به سخنان سرپرست وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر اینکه قیمت خرید تضمینی گندم تغییر نمی‌کند، افزود: این نظر شورای اقتصاد و دولت است و روی آن پافشاری می‌کنند ولی با وجود اصرار آنها، ما نیز بر خواسته خود پافشاری می‌کنیم و از طریق نهادهای مختلف مثل مجلس، بازرسی کل کشور و… آن را پیگیری می‌کنیم. ‌هاشمی با اشاره به اینکه سال گذشته قیمت گندم سه بار تغییر کرد، افزود: بنابراین ما همچنان پیگیر هستیم که قیمت پیشنهادی ما برای نرخ خرید گندم تحقق یابد و احتمال این امر وجود دارد.
اعمال قدرت مافیای واردات چای
کشمکش گندمکاران با دولت در حالی ادامه دارد که در مورد دیگر کالاهای موجود در حوزه کشاورزی نیز شاهد تصمیماتی ضدرونق تولید هستیم. در این خصوص می‌توان به تعرفه پایین واردات چای اشاره کرد که موجب شده تلاش چایکاران نادیده گرفته شود. در همین خصوص نماینده مردم لنگرود در جلسه علنی دیروز مجلس با انتقاد از کاهش تعرفه واردات چای از ۲۰ به پنج درصد از وزارت صنعت انتقاد کرد و گفت: آقای وزیر شما به دست‌های پینه‌بسته چایکاران ظلم کرده‌اید.مهرداد لاهوتی اظهار کرد: در خصوص تعرفه واردات چای مافیا را از این در بیرون می‌کنیم و از سوراخ دیگری داخل می‌شوند. ما ۷۰ هزار تن چای تولید می‌کنیم این چه بلایی است که در خصوص تعرفه واردات چای آمده است؟ در حال حاضر تعرفه واردات چای از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت از ۲۰ به پنج درصد کاهش پیدا کرده است.
نماینده مردم لنگرود در مجلس همچنین در مورد واردات برنج تصریح کرد: رییس‌جمهور گفته بود که ما ۵۵۰ هزار تن برنج بیشتر تولید کرده‌ایم. آری این‌گونه است. اما این در حالی است که رییس‌جمهور دستور داد حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن برنج وارد شود. ما آن صحبت شما را ببینیم یا این‌گونه بی‌عدالتی‌ها را؟ وی همچنین در واکنش به عدم تناسب نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی با تورم تاکید کرد: لازم است نرخ تضمینی محصولات کشاورزی همچون گندم، برنج، چای به موقع اعلام شده و متناسب با تورم واقعی اعلام شود.
با اینکه دولت معتقد است تصمیمات وارداتی در خصوص محصولات کشاورزی در جهت تامین ذخایر کشور انجام شده است اما برخی کارشناسان معتقدند که دولت با تلاش وارداتچی‌ها برای واردات برای انجام چنین اقداماتی قانع شده است. اگرچه در برخی موارد همچون برنج گفته می‌شود اگر واردات انجام نشود، بازار داخلی با افزایش قیمت‌های جدیدی روبه‌رو خواهد شد.
تاثیر منفی گرانی بنزین بر تولید
واردات انواع و اقسام کالاها در حوزه کشاورزی در حالی اشتغال و معیشت کشاورزان را با مشکل مواجه کرده است که شاهد این هستیم که دیگر تصمیمات نسنجیده اقتصادی دولت نیز بار سنگینی را بر دوش اقشار ضعیف از جمله کشاورزان قرار داده است. آن هم در زمانی که دولت مدام شعار حمایت از اقشار ضعیف و مبارزه با فقر مطلق را سر می‌دهد. افزایش قیمت بنزین اگرچه به عقیده برخی از کارشناسان اقدامی صحیح بود که باید زودتر از اینها انجام می‌شد اما واقعیت این است که بعد از گرانی بنزین، هزینه تولید در بیشتر حوزه‌ها افزایش یافته است. کشاورزان نیز از این قاعده مستثنی نبوده‌اند به طوری که افزایش قیمت بنزین، هزینه‌های تولید برای کشاورزان را بالا برده است. از این رو برخی نمایندگان مجلس معتقدند که دولت باید هرچه زودتر وزیر جدید جهاد کشاورزی را معرفی کند تا با قدرت بیشتری مسائل و مشکلات کشاورزان به گوش دولت برسد. در غیر این صورت تولید داخل به سمت نابودی خواهد رفت و کشاورزان از پس تامین هزینه‌های خود بر نخواهند آمد.
تا قبل آغاز سال زراعی، وزیر کشاورزی را معرفی کنید
در همین رابطه نماینده مردم لاهیجان نیز در جلسه علنی مجلس با بیان اینکه افزایش قیمت بنزین، هزینه‌های تولید برای کشاورزان را بالا برده است از دولت خواست تا هر چه سریع‌تر و تا قبل از آغاز سال زراعی جدید وزیر جهاد کشاورزی را معرفی کند.ذبیح نیکفر با بیان اینکه وعده‌های دولت برای پرداخت یارانه معیشتی به ۶۰ میلیون نفر ایرانی محقق نشده است، افزود: کارگروه اقتصادی دولت باید راهکار درست و کارسازی به خصوص در مورد تامین کالاهای اساسی برای سفره‌های مردم ارائه کند. نماینده مردم لاهیجان در مجلس از رییس‌جمهور خواست که تا قبل از آغاز سال زراعی آینده وزیر جهاد کشاورزی را معرفی و تکلیف وضعیت وزارتخانه جهاد کشاورزی را تعیین کند.
وی افزود: در پی تورم و خصوصا افزایش ناگهانی قیمت بنزین، هزینه‌های جاری کشاورزان در تولید بالا رفته است در حالی که وزارت جهاد باید برای کاهش هزینه‌ها چاره‌ای بیندیشد. به گفته این نماینده مجلس، وضعیت بد کشاورزان به گونه‌ای است که برنج و چای در انبارها جمع شده و خریداری ندارد.
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در مورد وضعیت چای در کشور گفت: در پی واردات بی‌رویه و کاهش تعرفه‌های وارداتی، چای تبدیل به چای سنواتی مثل دهه ۷۰ می‌شود که بلا استفاده خواهد بود.
افزایش قیمت‌ نهاده‌های کشاورزی
این عضو فراکسیون ولایی مجلس راهکار رونق تولید را کاهش واردات دانست و اظهار کرد: قیمت‌ نهاده‌های کشاورزی، کود، سم، تجهیزات کشاورزی و ماشین‌آلات رو به افزایش است. حال سوال اینجاست که مردم چگونه باید کاهش واردات محصولات تولید داخل را تحمل کنند؟
وی افزود: وضعیت آب‌شرب کشاورزی در سیاهگل و لاهیجان ما را به یاد دهه ۷۰ می‌اندازد. متاسفانه کشاورزان هنوز به آب‌شرب مناسب دسترسی ندارند روستاهایی وجود دارد که هنوز از آب رودخانه به عنوان آب‌شرب استفاده می‌کنند. نیکفر همچنین از ساختار اقتصادی لایحه بودجه ۹۹ انتقاد کرد و گفت: به نظرم در تدوین این لایحه به خواسته مقام معظم رهبری که تغییر اساسی در ساختار بودجه‌ریزی کشور بوده است، توجهی نشده است.
با وجود وعده وعیده‌های گوناگون دولت در عمل شاهد تصمیم‌گیری‌هایی در بدنه دولتی هستیم که نه‌تنها اقشار ضعیف بلکه اقشار متوسط را نیز با مشکل مواجه می‌کند. اما در حال حاضر می‌توان گفت کشاورزان به عنوان قشر زحمتکش به شدت تحت تاثیر سوءمدیریت و بی‌توجهی دولت قرار گرفته‌اند. از این رو امید می‌رود با انتخاب فردی شایسته برای وزارت جهاد کشاورزی تا حدی مشکلات مربوط به این بخش حل شود. اگرچه طی ماه‌های اخیر شاهد این بودیم که تلاش‌های محمود حجتی، وزیر سابق جهاد کشاورزی برای کمک به کشاورزان راه به جایی نبرد.