عامل گرانی کیست؟

گروه حمل‌ونقل- شرکت‌های هواپیمایی، چارترکنندگان را عامل گرانی بلیت هواپیما معرفی می‌کنند. این در حالی است که رییس دادسرای فرودگاه مهرآباد گفته است: در زمینه مبارزه با سایت‌های سودجو و منفعت‌طلب فروش بلیت هواپیما، ایرلاین‌ها نیز باید بابت فروش غیرقانونی بلیت‌ها پاسخگو باشند، چراکه نظارت بر فروش بلیت‌ها برعهده ایرلاین‌هاست.
انجمن شرکت‌های هواپیمایی بارها اعلام کرده است که هیچ ایرلاینی نرخ بلیت پروازها را خودسر افزایش نمی‌دهد و قیمت بلیت هواپیما توسط شبکه توزیع و فروش که چارترکنندگان، دلالان و واسطه‌ها هستند افزایش پیدا می‌کند؛ موضوعی که اخیرا با دستور سازمان هواپیمایی برای لغو تمام پروازهای چارتری مجددا بر دور نظارت‌ها افزوده است.
تسلط کامل چارترکنندگان بر بازار بلیت‌فروشی
۹۵ درصد مسیرهای پروازی در دست چارترکنندگان است ‌و شرکت‌های هواپیمایی از ترس اینکه مبادا دخل و خرجشان با هم جور نیاید به صورت سه‌ماهه یا سالانه مسیرهای پروازی را به چارترکنندگان می‌فروشند و نهایتا این مسافر است که در زمان گرانی بلیت، تاخیر و ابطال پرواز نمی‌داند حق خود را از کجا و چه کسی بگیرد؟ حالا در آستانه اربعین و افزایش تقاضای سفر هوایی به نجف و بغداد وزیر راه‌و‌شهرسازی از سازمان هواپیمایی خواسته است تا تمام پروازهای چارتری در تمامی مسیرها لغو شود و فروش بلیت به مصرف‌کننده به صورت سیستمی و مستقیم باشد.
معاون دادستان تهران نیز اخیرا از انسداد ۱۷ سایت مجاز و غیرمجاز فروش بلیت هواپیما خبر داده و گفته است: ‌در مبارزه با سایت‌های سودجو و منفعت‌طلب فروش بلیت هواپیما، ایرلاین‌ها نیز باید بابت فروش غیرقانونی بلیت‌ها پاسخگو باشند.
عباس فرزادنیا معاون دادستان تهران و رییس دادسرای فرودگاه مهرآباد با هشدار نسبت به شکل‌گیری بازار سیاه فروش بلیت به‌ویژه در زمان اعزام و بازگشت زوار اربعین حسینی گفته است: بازار زیرزمینی و مافیایی در زمینه فروش بلیت به‌ویژه ایام اربعین حسینی شکل گرفته است که در این راستا اقدام وزیر راه‌و‌شهرسازی نسبت به ممنوعیت فروش بلیت چارتری شجاعانه بود.
او تعداد سایت‌های غیرمجاز فروش بلیت هواپیما را ۳ برابر سایت‌های مجاز دانست و از انسداد ۱۷ سایت مجاز و غیرمجاز سودجو خبر داده است.
خریداران بزرگ مسیرهای پروازی پرتقاضا چه کسانی هستند؟
پرسشی که در این رابطه مطرح می‌شود این است که چارترکنندگان چه کسانی هستند و ارتباط شرکت‌های هواپیمایی با چارترکنندگان چیست؟ آیا چارترکنندگان آژانس‌های مسافری هستند؟ بررسی‌های انجام‌گرفته از مجموع قراردادهای بین شرکت‌های هواپیمایی و چارترکنندگان حاکی از آن است که خریداران بزرگ مسیرهای پروازی پرتقاضا، نه صرفا آژانس‌های مسافری که صاحبان هتل‌های بزرگ در شهرهای توریستی هستند که اقدام به چارترِ مسیرهای پرتقاضا می‌کنند. در مقابل آژانس‌ها برای چارترکنندگان بلیت‌ها را به فروش می‌رسانند.
تخلفات چارترکنندگان به نام ایرلاین‌ها تمام و در دعوای ایرلاین و چارترکننده حقوق مسافر تضعیف می‌شود و حتی مردم مجبور به خرید بلیت با چند برابر نرخ مصوب سازمان هواپیمایی از دست چارترکننده هستند، اما چرا این وضعیت تداوم دارد؟ شرکت‌های هواپیمایی بلیت‌ها را با نرخ مصوب به چارترکننده در همان ابتدای سال به فروش می‌رسانند، اما این ‌واسطه و سرمایه‌دار بزرگ که از قضا زورش به قیمت‌گذاری در بازار هم می‌رسد، با توجه به ایام پیکِ سفر نرخ‌ها را خارج از سقف قیمتی و حتی بالاتر هم به فروش می‌رساند. نمونه آن را در فروش بلیت عتبات در آستانه روز عرفه در تیرماه سال قبل بود. در حالی که قیمت مصوب بلیت تهران- نجف ۶ میلیون تومان بود بلیت این مسیر تا ۱۵ میلیون تومان هم به فروش رفت.
این در حالی است که این الگوی فروش بلیت به شکل چارتری در جهان وجود ندارد و اصلا چیزی به اسم «واسطه» و «چارترکننده» در سیستم توزیع بلیت هواپیما نداریم و مردم مستقیم از سایت و نمایندگی شرکت هواپیمایی خرید دارند.
همین حالا که این گزارش را می‌خوانید اگر کلیدواژه «خرید بلیت هواپیما» را در اینترنت جست‌و‌جو کنید نام هیچ شرکت هواپیمایی بالا نمی‌آید، اما در همان صفحات نخست نام سایت‌های متصل به چارترکننده و شرکت‌های قَدر در فروش بالا می‌آید، همان‌ها که از ۳ تا ۲۰ درصد روی نرخ‌های مصوب اضافه می‌کنند و بعد بلیت هواپیما را به فروش می‌رسانند.
به اعتقاد بزرگان صنعت هوایی دلالی و واسطه‌گری در صنعت هواپیمایی رنج‌آور شده است و تا بستر برای فروش سیستمی فراهم نشود و ایرلاین‌ها بدون نیاز به شبکه دلالی سیستم بازرگانی و فروش سیستمی را تقویت نکنند و از فروش مسیر پروازی به چارترکننده دست بردارند، تضعیف حقوق مسافر هم ادامه خواهد داشت.
فروش غیرقانونی پروازهای اربعین
در شرایط کنونی و در آستانه اربعین سرپرست شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران از وارسی دستگاه‌های کمک‌ناوبری فرودگاه‌های مرزی طی ۱۰ روز و جلوگیری از فروش غیرقانونی پروازهای اربعین خبر داد.
رضا نخجوانی با تاکید بر اینکه مطابق تجربیات سال گذشته و وضعیت فعلی فرودگاه‌های مرتبط با موضوع اربعین در اولویت هستند، اظهار کرد:‌ در بخش دستگاه‌های کمک‌ناوبری و بازرسی، موضوعات مختلفی مطرح است که مستلزم توجه و نظارت مضاعف است.
نخجوانی با اشاره به وارسی دستگاه‌های کمک‌ناوبری با اولویت فرودگاه‌های مرزی ظرف ده روز آینده اضافه کرد: مدیریت تاخیرهای پروازی و جلوگیری از فروش بلیت‌های غیرقانونی از دیگر موارد پیش‌رو است و حجم بالای زائران و فعالیت‌ها وظایف متنوعی می‌طلبد که مستلزم همکاری‌های منسجم و هماهنگ با دستگاه‌های ذی‌ربط است.
به گفته او،‌ تکمیل نرم‌افزارهای اطلاعات پرواز برای اطلاع‌رسانی بهنگام به مسافران و تعبیه مانیتورهای پروازی برای اطلاع‌رسانی تاخیرهای احتمالی که از ورود زودهنگام زائر به ترمینال‌ها جلوگیری می‌کند، ضرورت دارد.