عبور سخت از یارانه‌های انرژی

انتخابات آمریکا در حالی کمتر از ۱۰۰روز دیگر برگزار خواهد شد که با دو رویکرد کاملا متفاوت از سوی ترامپ و هریس در قبال مساله تولید و صادرات نفتی مواجه هستیم.
بازار در گزارشی نوشت: حدود ۱۰۰روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ در آمریکا، گمانه‌زنی‌های بخش‌های مختلف صنعت، نظامی، پولی، بانکی و … برای آینده بازارهای مالی در صورت روی کار آمدن ترامپ یا کامالا هریس قوت گرفته است. صنعت نفت یکی از بخش‌هایی است که می‌تواند واکنش شدید و گسترده‌ای به انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده و پیروز نهایی آن نشان دهد.
حقیقت امر این است که دست‌کم در بخش صنعت نفت، نتیجه انتخابات آمریکا بسیار متفاوت و تاثیرگذار خواهد بود. در حالی که سیاست‌های جو بایدن منجربه رونق گرفتن زیرساخت‌ها و البته قیمت‌های مربوط به نفت، پتروشیمی و دیگر بخش‌های وابسته شد، دونالد ترامپ به عنوان یک تاجر مشهور، قطعا سیاستی دیگر را در پیش خواهد گرفت.
از سوی دیگر، دولت بایدن را می‌توان مشتاق‌ترین دولت تاریخ آمریکا در حمایت از انرژی‌های تجدیدپذیر و سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌های مربوط به آن معرفی کرد. اگرچه نمی‌توان برآورد دقیقی از وضعیت بازار نفت در دوران جو بایدن به دلیل شکل‌گیری تورم گسترده در جهان و آمریکا داشت، اما دست‌کم آمارهای موجود نشان می‌دهند که شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکایی همچون شورون، اِکسون موبیل، بی‌پی، توتال انرژی و شِل، بیشترین میزان سودآوری را در دوران ریاست‌جمهوری وی تجربه کرده اند. براساس آخرین آمار، این شرکت‌ها به صورت متوسط، بیش از ۴۱۰‌میلیارد‌ دلار در سه‌ساله نخست دوره ریاست‌جمهوری بایدن سودآوری داشته‌اند که این آمار، در قیاس با سه‌ساله نخست دوره ترامپ، بیش از ۱۰۰درصد افزایش سود را نشان می‌دهد.
به لطف شکل‌گیری جنگ اوکراین و به هم خوردن توزیع متوازن فرآورده‌های نفتی در سطح جهان که ناشی از حذف روسیه از بازار نفت بود، ارزش سهام شرکت‌های نفتی آمریکایی بیش از ۱۱۷‌درصد رشد را طی حدود چهارسال ریاست‌جمهوری بایدن تجربه کرده‌اند.
آینده بازار نفت ایران پس از انتخابات آمریکا
نکته مهم برای کشورهای عضو اوپک مانند ایران مساله قیمت و عرضه جهانی نفت است که همین امر، انتخابات آمریکا و نتیجه آن را بیش از پیش برای کشورهای نفتی مهم جلوه می‌دهد. همانطور که گفته شد، در صورت پیروزی کامالا هریس در انتخابات، می‌توان چشم‌اندازی نسبتا مثبتی درخصوص بازار جهانی نفت باز کرد. هرچند فاکتورهای دیگری چون وضعیت اقتصاد جهانی، میزان تولید نفت اوپک و سیاست‌های داخلی اعضای مهم آن همچون عربستان سعودی در زمینه تولید نفت نیز از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار بر بازار نفت محسوب می‌شود، اما به‌طور کلی می‌توان گفت که چشم‌انداز این بازار در صورت پیروزی هریس مثبت خواهد بود.
از سوی دیگر، با توجه به رفتار نرم‌تر دموکرات‌ها در قبال ایران و روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان که زمینه مذاکرات احتمالی میان ایران و غرب را بیش از گذشته فراهم آورده، مساله دریافت معافیت‌های تحریمی برای واردات نفت ایران نیز حتما از گزینه‌های روی میز مذاکره میان دوطرف خواهد بود. حال، در صورتی که تمامی این سناریو‌ها درست از آب در آمده و همزمان با ادامه سیاست‌های نفتی فعلی آمریکا، بتوان معافیتی محدود برای صادرات نفت نیز به دست آورد، بدیهی است که اقتصاد نفتی ایران دچار تحولی جدی خواهد شد.
در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات، وضعیت می‌تواند تا حد زیادی متفاوت جلوه نماید. بدین معنا که افزایش تولید نفت در داخل آمریکا و فشار به اعضای اوپک برای تولید نفت بیشتر به منظور کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی (درست مانند افزایش فشار به عربستان سعودی در دور نخست ریاست‌جمهوری ترامپ) نمی‌توان بازار نفت چندان مطلوبی در سطح جهانی را متوقع بود. از سوی دیگر، حتما مذاکرات احتمالی میان ایران و غرب، در صورت روی کار آمدن ترامپ به سادگی دوران حاکمیت دموکرات‌ها نبوده و چشم‌انداز افزایش درآمدهای نفتی ایران در‌هاله‌ای از ابهام قرار خواهد داشت.