عدم تقارن اطلاعات در بازار سرمایه

وضعیت نامساعد بازار سرمایه این روز‌ها فعالان این بازار را بیش از هر زمان دیگری، نه فقط نسبت به آینده بازار سرمایه که نسبت به حمایت سیاسیون دلسرد کرده است. عبدالله رحیم‌لوی کارشناس بازار سرمایه در این خصوص بیان کرد: بازار سرمایه، بازار چندان خود انتظامی نیست و این بازار همواره تحت مدیریت بوده و همان‌طور که معتقدیم شاخص کلی بورس، ساخته می‌شود. وی افزود: یکی از مشکلات مهم بورس، عدم تقارن اطلاعات است، اطلاعات فعالان بازار سرمایه با اطلاعات تصمیم‌سازان و سیاستگذاران این بازار متفاوت است. رحیم‌لوی تصریح کرد: به دلیل همین عدم تقارن اطلاعاتی بوده که رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه رسمی، تعداد فعالان بازار سرمایه را ۵/۶ میلیون نفر اعلام می‌کند که ۵/۳ میلیون نفر از آنها هم اتفاقا با سود از این بازار خارج شده‌اند. قطعا اطلاعات تصمیم‌سازان و سیاستگذاران در مورد بازار سرمایه، نادرست است.
این فعال بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس‌نیوز تصریح کرد: این ذهنیت که فعالان و ذی‌نفعان بازار سرمایه، عده قلیلی سرمایه‌دار هستند، قطعا تصور اشتباهی است، نکته اینجاست که تفکر سیاستگذاران و دولتمردان ما در حال حاضر تفکر سرمایه‌دارستیزی است و به همین دلیل هم به ذی‌نفعان بازار سرمایه به چشم سرمایه‌دارانی نگاه می‌کنند که باید به نوعی آنان را مهار کرد! حال آنکه واقعیت آن است که بیش از ۸۵ درصد این بازار متعلق به مجموعه‌های دولتی و حاکمیتی، صندوق‌های بازنشستگی سهام عدالت و… است و نمی‌توان منافع جمعیتی بالغ بر ۵۰ میلیون نفر را نادیده گرفت.
دولت به سبد سرمایه‌گذاری خود آسیب نمی‌زند
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که اگر نگاه دولتمردان و سیاستگذاران، سرمایه‌دارستیزی است، چرا برخوردی با مالکان املاک نجومی و دلالان بازار‌های سوداگرانه صورت نمی‌گیرد، اظهار کرد: تضاد منافع اجازه برخی اقدامات در بازار‌های رقیب از جمله بازار مسکن و بازار کریپتوکارنسی‌ها را نمی‌دهد؛ در نظر داشته باشید که مجموعه‌های دولتی و حاکمیتی، بانک‌ها و … بخش قابل‌توجهی از بازار املاک را در اختیار دارند و قطعا به منظور انتفاع این بخش‌ها، ترمز رشد بازار املاک کشیده نخواهد شد. وی ادامه داد: در بازار کریپتوکارنسی هم طبق آمار‌های اتاق بازرگانی حدود ۱۲ میلیون نفر ایرانی فعال هستند و بدون تردید بخشی از فعالان بازار کریپتوکارنسی‌ها همان عده‌ای هستند که به دنبال خروج سرمایه‌های خود از کشور هستند و قدرت اجرایی یا رسانه‌ای برای سرکوب بورس را دارند. این فعال بورسی افزود: همین تضاد منافع‌ها، اجازه آزاد‌سازی قیمت خودرو یا حذف فاصله قیمتی نرخ ارز در سامانه نیما بازار آزاد را نیز نمی‌دهد. در این فضا، حداقل انتظار فعالان بازار سرمایه از سازمان بورس و اوراق بهادار، تهیه و ارائه اطلاعات صحیح و شفاف در مورد فعالان و ذی‌نفعان بازار سرمایه و اعلام اسامی اشخاصی است که با سود خارج شده‌اند. رحیم‌لوی ضمن تاکید بر سیاستگذاری‌های غلط اقتصادی گفت: از سوی دیگر دولت ما مسیر نادرستی را طی می‌کند که چند عامل در پیمودن این مسیر اشتباه تاثیرگذارند. یکی از عوامل تاثیرگذار در به اشتباه انداختن دولت، ذی‌نفعان بازار کریپتوکارنسی هستند. وی با انتقاد از این افراد اظهارکرد: همین ذی‌نفعان بازار کریپتوکارنسی‌ها هستند که به منظور جلوگیری از خروج نقدینگی از این بازار تلاش می‌کنند بازار سرمایه را به سراشیبی سقوط سوق دهند. فراموش نکنید که در یکی، دو سال گذشته، خروج سرمایه قابل‌توجهی از کشور صورت گرفته و این خروج سرمایه‌ها با استفاده از همین کلیپتوکارنسی‌ها انجام شده است.
دولت به سوی صنعت‌ستیزی می‌رود
این کارشناس بازار سرمایه گفت: عامل مهم دیگری که دولت را به اشتباه انداخته، آنانی هستند که عمدا یا سهوا در حال صنعت‌ستیزی هستند. قطعا این موضوع که صنعت پتروشیمی ما با وجود تحریم‌ها امکان تولید و فروش و صادرات و ارزآوری برای کشور را دارد، به مذاق عده‌ای از معاندان خوش نخواهد آمد و همین‌ها هستند که تلاش می‌کنند هر طور شده بر سر راه صنعت پتروشیمی سنگ‌اندازی کنند. وی افزود: از نگاه دشمنان و معاندان کشورمان به نوعی باید جلوی تنفس پتروشیمی‌ها را گرفت. بخش قابل‌توجهی از ظرفیت‌های نصب شده صنعت پتروشیمی از محل سودآوری همین صنعت راه‌اندازی شده و برخی رسانه‌ها با زیرسوال بردن سود پتروشیمی‌ها، آب در آسیاب دشمن می‌ریزند. رحیم‌لوی تصریح کرد: انتقاداتی که به سودآوری پتروشیمی‌ها مطرح شده تا حد زیادی مغرضانه بوده چطور می‌توان باور کرد انتقاد به سودآوری پتروشیمی‌ها و تلاش برای کاهش سود این صنعت در شرایط تحریم، آن هم در حالی که منافع این صنعت تا حد زیادی نصیب مجموعه‌های دولتی و حاکمیتی سهامداران عدالت و صندوق‌های بازنشستگی می‌شود، بیطرفانه است.
پتروشیمی‌ها را زمینگیر نکنیم
این کارشناس بورسی افزود: زمینگیر کردن پتروشیمی‌ها یعنی توقف توسعه این صنعت و کشیدن ترمز صادرات و اشتغالزایی در صنعت پتروشیمی. کشور ما با رقبای قدرتمندی در حوزه پتروشیمی مواجه است که در شرایطی که تلاش می‌شود با افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در ایران از سودآوری آنان کاست، رقبا با تخصیص خوراک نسبتا ارزان‌قیمت به صنایع شرایط را برای فعالیت در یک فضای رقابتی برای صنایع تولیدی خود مهیا می‌کنند. وی اضافه کرد: برای مثال نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در کشور همسایه مانند قطر ۱۳ سنت است. ترکیه نیز گاز را از ما ۲۰ سنت میخرد. این در حالی است که برای انتقال گاز و صادرات تا مرز ترکیه هزینه سنگینی صرف لوله‌گذاری شده که اگر این هزینه را از قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه کسر کنیم، نرخ واقعی صادرات گاز ایران به ترکیه حدود ۹ سنت است. حالا چطور انتظار دارید در چنین فضایی شرکت‌های پتروشیمی داخلی ما گاز را با نرخ مثلا ۳۵ سنت خریداری کنند. به نظر می‌رسد پروژه نفوذ با ماهیت صنعت‌ستیزی در کشور ما و البته در سایه عوام‌فریبی ماموریت خود را به خوبی در ایران ایفا کرده است. تداوم این شرایط خطر جدی برای اقتصاد ما در پی خواهد داشت. صنایع ما باید امکان رقابت در فضای بین‌المللی را داشته باشند. رحیم‌لوی در پایان خاطرنشان کرد: در غیر این صورت به زودی بازار‌های صادراتی‌مان را از دست خواهیم داد و تنها کاری که انجام داده‌ایم کمک به توسعه صنایع در کشور‌های همسایه خواهد بود. مادامی که دولت مسیر نادرست را می‌پیماید و سیاستگذاران در خواب غفلت به سر می‌برند، امیدی به بهبود وضعیت صنایع تولیدی کشور و همچنین بازار سرمایه نیست.