عدم شفافیت در قرارداد با چین

«جهان‌صنعت»- زاکانی از زمانی که بر کرسی شهرداری تهران تکیه زد، حواشی زیادی را با خود به همراه آورد. مدت‌ها پیش از اعلام رسمی ساخت مسجد در بوستان قیطریه، زاکانی شهردار تهران از ساخت ۴ هتل در پارک‌های شهر تهران خبر داده بود. تا اینکه هفته گذشته مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران در نشستی خبری جزئیات تازه‌ای از ساخت ۴هتل در بوستان‌های تهران را اعلام کرد. نوید خاصه‌باف اعلام کرد ۶هتل به عنوان پروژه‌های کلان در شهر تهران در حال مطالعه است که ۴هتل از این مجموعه در فضاهای سبز در مناطق ۱۳، ۲۲ و ۴ ساخته می‌شود. به تازگی هم او قول همکاری با «طرح نور» را داده است. اما این اولین‌بار است که بغض شورای شهر مقابل زاکانی می‌شکند، چند روز پیش جلسه این شورا که برای بررسی وضعیت حمل‌ونقل و ترافیک پایتخت برگزار شد تحت‌الشعاع ترک جلسه توسط برخی اعضا شورای شهر تهران قرار گرفت. آنطورکه به‌نظر می‌رسید برخلاف اینکه قرار بود واردات ۲۵۰۰ اتوبوس برقی برای تهران از کشور چین تبدیل به کارنامه زاکانی شود حالا پاشنه آشیل شهرداری او شده است. اواخر سال گذشته بود که معاون مالی شهرداری تهران از قرار خرید اتوبوس برقی شهرداری پایتخت با چینی‌ها پرده برداشت، لطف‌الله فروزنده در این‌باره گفت که «انعقاد قرارداد ۲۵۰۰اتوبوس برقی(۱۲‌متری)، ۲۷۵۰۰هزار تاکسی انرژی نو، ۱۰هزار ون و مینی‌بوس و ۱۵۰هزار موتور‌سیکلت برقی نیز از دیگر دستاوردهای این سفر بود که امیدوارم به امید خدا بتوانیم این محموله‌ها را هرچه سریع‌تر وارد کشور کنیم.»
فروزنده اواخر سال گذشته در گفت‌وگویی با بیان اینکه این شرایط، فرصتی استثنایی برای ماست و تمام ارکان کاملا با هم هماهنگ هستند، گفت: «اینکه یک شرکت چینی تمایل به یوزانس دارد، یک فرصت طلایی است، اگر می‌خواستیم این خریدها را از داخل کشور تامین کنیم چنین پولی وجود نداشت. ۵۰درصد اعتبارات را دولت تامین می‌کند و رییس‌جمهور دستور داد که بلافاصله منابع از محل ماده ۱۲ تامین شود.»
شهردار تهران هم با اشاره به ارزان بودن اتوبوس‌های برقی چینی نسبت به اتوبوس‌های ایرانی تلاش کرد از اقدام خود برای انعقاد قرارداد با چینی‌ها دفاع کند: «زمانی که در این سفر بودیم، بررسی‌هایی صورت گرفت و مشخص شد که قیمت اتوبوس‌های برقی در کشور چین به مراتب پایین‌تر از قیمت تولیدکنندگان داخلی است به‌طوری که کیفیت و قابلیت آنها بسیار مناسب بود اما قیمت آنها به مراتب کمتر از قیمت‌های اتوبوس‌های برقی داخلی بود. تفاوت قیمت اتوبوس‌های برقی چینی با اتوبوس‌های برقی داخلی بین ۵ تا ۶میلیارد تومان در هر اتوبوس است. در واقع اتوبوس‌های چینی به مراتب ارزان‌تر از اتوبوس‌های داخلی هستند.»
از شرکت ساختمانی اتوبوس برقی خریدند!
شهردار و مدیر مالی شهرداری تهران باوجود مخالفت برخی اعضای شورای شهر توانستند موافقت این شورا را برای قراردادی ۲میلیارد یورویی با چینی‌ها دریافت کنند تا با عقد آن اتوبوس‌های برقی از چین راهی تهران شوند اما حالا به نظر می‌رسد این قرارداد با اما و اگرهای زیادی مواجه شده است.
چند روز قبل یاشار سلطانی فعال رسانه‌ای با انتشار متن این قرارداد در پایگاه خبری خودش، درباره آن نوشت: «یکی از مهم‌ترین موضوعات در این قرارداد اصرار بر ترک تشریفات و عجله برای امضای قرارداد با طرف چینی است؛ موضوعی که در مذاکرات رسمی شورای شهر به صراحت به آن اشاره می‌شود اما شاید بزرگ‌ترین ابهام در قرارداد ۲میلیارد یورویی علیرضا زاکانی و شهرداری تهران با طرف چینی انتخاب شرکت طرف قرارداد است.»
او توضیح داد: «براساس تحقیقات حقوقی که انجام شده شرکت Poly Overseas Engineering Co., Ltd که طرف قرارداد شهرداری است در سال ۲۰۱۰ ثبت شده و دارای این شرح خدمات است: آموزشی، دامنه کسب‌و‌کار شامل مهندسی با قرارداد خارجی، عمده‌فروشی تجهیزات الکتریکی، واردات و صادرات فناوری، خدمات مشاوره مدیریت بازرگانی، خدمات مشاوره تجارت، عمده‌فروشی محصولات سخت‌افزاری، راه‌آهن، راه، ساخت‌و‌ساز مهندسی تونل و پل، ساخت‌و‌ساز کارهای عمومی شهرداری، مصالح ساختمانی، عمده‌فروشی مواد تزئینی، واردات و صادرات (به استثنای محصولات دارای امتیاز)، بهره‌برداری از دستگاه‌های پزشکی بدون مجوز، تجارت تجهیزات پزشکی دارای مجوز.»
به‌گفته یاشار سلطانی، «این شرکت دارای یک تیم حرفه‌ای مجرب متشکل از کارشناسان راه و پل، مهندسان ارشد و پرسنل مدیریت فنی مختلف است. یک مرکز فناوری شرکت ملی و یک آزمایشگاه ملی دارد و دارای کشتی‌های جرثقیل پیشرفته ۳۲۰۰تنی و شمع‌بندی قاب شمع ۱۰۰متری است. این شرکت هیچ تخصصی در زمینه خودروهای برقی و حمل‌ونقل پاک ندارد و حالا قرار است ۲میلیارد یورو از بیت‌المال مردم ایران به دست آنها سپرده شود تا با تامین خودروی برقی اندکی هوای پاک و کاهش ترافیک را برای تهران به ارمغان بیاورند.»
به‌گفته این فعال رسانه‌ای، آنطور که از متن این قرارداد برمی‌آید تضمین‌های لازم وجود ندارد و در صورت بروز اختلاف راه‌حل‌های حقوقی مناسب پیش‌بینی نشده است.
تنش به شورای شهر کشیده شد
افشای جزئیات قرارداد زاکانی با این شرکت چینی سبب‌ساز تنش در جلسه شورای شهر تهران شد، در جلسه هرمزی معاون حمل‌ونقل شهرداری تهران به ارائه گزارشی از وضعیت حمل‌ونقل عمومی پرداخت و در مورد قراردادهای منعقد شده شهرداری در چین توضیحاتی ارائه کرد که این توضیحات سبب واکنش‌های اعضای شورای شهر شد به گونه‌ای که در ابتدا نرجس سلیمانی با تاکید بر اینکه با این حجم از موضوعات مالی در قرارداد چین هنوز ابهاماتی وجود دارد که به آن پاسخ داده نشده است، گفت: «در مورد واردات وسایل حمل‌ونقل عمومی وعده‌های زیادی شنیدیم و عملا اتفاق خاصی نیفتاده و باید بگویم که مدیریت شهری در حوزه اجرایی با تک ماده هم به نمره قابل قبولی نمی‌رسد.»
در ادامه جعفر تشکری‌هاشمی نیز با تاکید بر اینکه هنوز متوجه نشدیم که در حوزه اتوبوسرانی اساسا با طرف خارجی قرارداد بستیم یا خیر؟ گفت: باید صراحتا گفته شود که قرارداد به چه شکل بسته شده است و من به یاد دارم که شهردار در یکی از جلسات شورای شهر اعلام کرد که چهار ماهه اتوبوس‌ها را به تهران می‌آورد اما هنوز با گذشت زمان زیادی از این صحبت اصلا تردید دارم که قراردادی منعقد شده یا نه؟»
ناصر امانی دیگر عضو شورای شهر تهران هم در واکنش به گزارش معاون شهردار گفت: «جای سوال است که واگن‌های مترو از چین چه زمانی پرواز می‌کنند و به تهران می‌رسند تا ما به چشم ببینیم تا قلبمان مطمئن شود.»
مهدی اقراریان نیز با تاکید بر اینکه بارها اعلام کردیم که مباحث مطرح شده در قراردادها برای ما مبهم است و شفافیت ندارد، گفت: «شهردار تهران چند دوره نماینده مجلس بوده و چگونه است که از انتقادات ما ناراحت می‌شود.»
مهدی عباسی عضو دیگر شورای شهر با اشاره به موارد منتشر شده از قرارداد چین در توئیتر گفت: «اگر اسنادی وجود دارد باید این اسناد به ما داده شود و اگر این ادعاها درست است باید به شورا گزارش دهیم. وظیفه شورا مشخص است وقتی شورا بدون پیوست ۲میلیارد یورو مصوب می‌کند یعنی ما می‌خواهیم به شهرداری کمک کنیم و بنده نماینده مردم هستم و درست نیست از کنار یک قرارداد بزرگ بین‌المللی بگذریم و باید ناراحت باشیم از اینکه یک خبرنگار اسنادی را دارد که ما به عنوان عضو نداریم.»
اعضای شورا جلسه را ترک کردند
بعد از انتقادهای مطرح شده زاکانی در جایگاه حاضر شد و همزمان با حضور زاکانی در محل تریبون تعدادی از اعضای شورای شهر جلسه را ترک کردند. به گزارش ایسنا، همزمان با خروج قائمی، عباسی، امانی، اقراریان، شربیانی شهردار خطاب به آنها گفت: «بنشینید تا پاسخ سوالات‌تان را بدهم اما آنها بدون توجه به سخنان شهردار جلسه را ترک کردند و بعد از آن نیز سوده نجفی جلسه را ترک کرد و شهردار تهران در ابتدای سخنانش خطاب به تشکری گفت که رونوشت قرارداد واگن چین به وی داده شده اما تشکری‌هاشمی در حین خروج از جلسه اعلام کرد که این قراردادها به وی داده نشده است.»
مهم شفافیت قرارداد چین است
در همین راستا مهدی اقراریان عضو شورای شهر تهران به «جهان‌صنعت» گفت: به نظرم ادبیات از بالا به پایین شهردار تهران با برخی اعضای شورای شهر تهران بسیار دردناک بود. زاکانی فردی بدون تجربه و سابقه کار اجرایی است اما تجربه نمایندگی مردم را در مجلس دارد و با ضوابط حاکم بر صحن آشناست. یکی از مسائلی که باعث انتقاد من به رفتار زاکانی می‌شود، نوع گویش و ادبیاتی است که آقای زاکانی به کار می‌برد. وقتی خبرنگار می‌گوید، «شما قول دادید کمر ترافیک تهران را بشکنید اما کمر ما در ترافیک شکست»، زاکانی می‌گوید: «مشکل کمر شماست.» این ادبیات آن‌ هم از سوی شهردار پایتخت غیرقابل قبول است. ضمن آنکه برچسب‌زنی به منتقدان زاکانی به ابزاری تبدیل شده و گاهی این برچسب‌زنی توسط رسانه‌هایی انجام می‌شود که هزینه آنها از بودجه عمومی تامین می‌شود. این رسانه‌ها باید به جای فامیل‌بازی روی رسالت خود تمرکز کنند.
وی افزود: به نظرم چه زاکانی بپذیرد یا نپذیرد، باید به قواعد حقوقی جاری و ساری در روابط اعضای شورای شهر تهران و شهردار احترام بگذارد. متاسفانه شاهدیم که با مطرح کردن مسائلی تلاش می‌کند گفت‌وگو‌های فنی و تخصصی را به یک موضوع سیاسی تقلیل دهد. مساله اصلی وعده‌های زاکانی مانند جمع‌آوری دو هفته‌ای معتادان متجاهر است که باید درباره این وعده‌ها پاسخگو باشد.