عراق به آرامی جای ایران را گرفت

«جهان صنعت»- تشکیل کمیته مشترک ایران و عراق برای بررسی همکاری در میدان‌های مشترک و اعلام آمادگی ایران برای صدور خدمات فنی و مهندسی در صنعت نفت آخرین خبرهایی است که درباره میادین مشترک بین ایران و عراق اعلام عمومی شده است؛ میادینی که درباره نحوه برداشت از آنها محل بحث بوده است. هرچند مقامات دو کشور تلاش می‌کنند که از حسن همجواری و روابط دوستانه مشکلی هم باشد، حل کنند اما واقعیت این است که به دلیل تحریم‌های آمریکا سرعت عراق در برداشت از میادین مشترک در حال افزایش است و ایران به کندی پیش می‌رود.
چنین رخدادی، نگرانی‌ها را درباره وضعیت برداشت از میادین مشترک نفتی بین ایران و عراق بیشتر می‌کند و تجربه میدان مشترک پارس‌جنوبی با قطر را تداعی می‌کند.
گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که ایران و عراق دارای ۱۲ میدان مشترک هستند. این میادین شامل: میدان مشترک نفتی آذر در بلوک اناران واقع در کوه‌های زاگرس و در امتداد مرز ایران و عراق و در قسمت جنوب غربی استان ایلام بین دو شهر مهران و دهلران قرار دارد که مساحت آن به ۴۸۴ کیلومتر مربع می‌رسد. این میدان نفتی در عراق میدان البدره نامیده می‌شود.
میدان مشترک آزادگان در مجاورت میدان نفتی مجنون عراق که بزرگ‌ترین میدان نفتی مشترک دو کشور ایران و عراق است، دیگر میدان مشترک مهم است که این میدان مشترک با عراق در ۸۳ کیلومتری جنوب غربی اهواز قرار دارد که وسعت آن به بیش از ۹۰۰ کیلومتر مربع می‌رسد.
سومین میدان مشترک، میدان یادآوران در مجاورت میدان سنباد عراق است که دارای دو نوع نفت سنگین و نفت سبک است. همچنین میادین نفتی میدان نفت شهر (در عراق با نام میدان نفت خانه)، میدان دهلران (در عراق با نام میدان ابوغریب)، میدان پایدار غرب (در عراق با نام میدان فکه) از دیگر میادین مشترک ایران و عراق است. در میدان نفتی فکه، سه چاه نفتی با ظرفیتی بیش از یک و نیم میلیون بشکه قرار دارد. این میدان یکی از میادین محل مناقشه ایران و عراق است که در سال ۸۸ هم چالش‌برانگیز شد.
اگرچه روابط سیاسی و اقتصادی بین ایران و عراق در سال‌های گذشته بسیار نزدیک بوده و در حال حاضر میزان مراودات تجاری بین دو کشور حدود ۱۰ میلیارد دلار ارزیابی می‌شود، اما آنچه در این میان برای ایران نگران‌کننده است، سرعت برداشت طرف عراقی برای توسعه میادین نفتی خود از جمله میادین مشترک با ایران است.
پس از خروج آمریکا از برجام که به تبع آن به اعمال تحریم‌های سنگین و گسترده علیه بخش‌های اقتصادی و تجاری ایران از جمله فروش نفت منجر شد، ایران به دلیل مشکلات ناشی از فروش و عرضه نفت تمایل کمتری به توسعه میادین نفتی جدید نشان داده و این در حالی است که همزمان طرف عراقی حداکثر توان خود را برای بهره‌گیری از منابع نفتی مشترک با ایران از جمله در میادین مجاور آزادگان و یادآوران به کار گرفته است.
روند افزایشی تولید نفت عراق گواه این مدعاست. ضمن اینکه انتشار اسناد شرکت دولتی سومو‌نشان که اخیر رویترز آن را منتشر کرد نشان می‌دهد که عراق در آوریل ۴۳/۴ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده که ۱۶ هزار بشکه در روز بالاتر از سهمیه تصویب شده از سوی اوپک‌پلاس بوده است. میادین نفتی جنوب، ۲۲۲ هزار بشکه در روز پایین‌تر از سقف تولید این کشور شد.
وزارت نفت عراق همچنین اخیرا با انتشار گزارشی اعلام کرد درآمدهای صادرات نفت این کشور در ماه گذشته میلادی به ۱۱ میلیارد و ۷۰ میلیون دلار رسید که بالاترین رقم طی ۵۰ سال گذشته است.
تولید نفت عراق نیز از سال ۲۰۰۸ بیش از ۲/۱ میلیون بشکه در روز افزایش یافت و این کشور هم اکنون به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت اوپک بعد از عربستان تبدیل شده است؛ جایگاهی که تا پیش از تحریم‌ها در اختیار ایران بود.