5 - 12 - 2022
عراق در دوراهی ایران و عربستان
همزمان با شکل‌گیری اتحاد جدید نفتی بین تهران- بغداد و سیاست دولت یازدهم مبنی بر «بهبود روابط با اعراب»، شانس غلامحسین نوذری، نامزد پیشنهادی ایران با شعار همگرایی و اتحاد اوپک برای احراز استراتژیک‌ترین کرسی نفت جهان و تحقق رویایی ۵۰ ساله افزایش یافته است.
اردیبهشت‌ماه سال‌جاری عربستان سعودی در رقابت با ایران، ریاست تحقیقات به عنوان دومین کرسی استراتژیک اوپک را تصاحب کرد و پیش از آن هم «مجید المنیف» نامزد سعودی‌ها با انصراف از ادامه رقابت در انتخاب دبیرکلی اوپک در مسوولیتی جدید در دولت ریاض مشغول به کار شد.
با کناره‌گیری نامزد پیشنهادی عربستان و پس از واگذاری کرسی ریاست تحقیقات اوپک به سعودی‌ها، کارشناسان بین‌المللی رقابت اصلی برای تعیین دبیرکلی آینده اوپک را بین ایران و عراق عنوان کرده به‌طوری که مطابق با یک قانون نانوشته تمامی کرسی‌های اصلی تصمیم‌گیری اوپک نمی‌تواند به یک کشور واگذار شود. همزمان با این تغییر و تحولات روابط اقتصادی و سیاسی ایران و عراق به عنوان دو کشور بزرگ تولیدکننده و دارنده ذخایر نفت جهان و اوپک روز به روز در حال توسعه و بهبود است و حتی این دو کشور در بازار نفت دارای سیاست‌های مشابهی با یکدیگر هستند.
در شرایط فعلی ایران و عراق یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر و تولید نفت در بین کشورهای اوپک و جهان هستند به‌طوری که حجم ذخایر نفت این دو کشور در مجموع بیش از ۳۰۰ میلیارد بشکه برآورد می‌شود و حتی پیش‌بینی می‌شود تا چند سال آینده با توسعه فعالیت‌های اکتشافی میزان ذخایر طلای سیاه این دو کشور افزایش یابد.
در طول یک سال گذشته تاکنون چندین قرارداد استراتژیک نفت پشت درب‌های بسته امضا کرده‌اند که صادرات گاز، فروش کالا و تجهیزات، ساخت و راه‌اندازی برخی از تاسیسات نفت، گاز و CNG، امضای قراردادهای بلندمدت صادرات فرآورده‌های نفتی و سوآپ سوخت و توافق به منظور توسعه مشترک برخی از میادین مرزی از مهم‌ترین توافق‌های نفتی این دو کشور نفتی است.
با افزایش مبادلات نفت و انرژی ایران و عراق، این دو کشور بزرگ نفت‌خیز هر دو طرفدار قیمت‌های بالای طلای سیاه هستند به‌طوری‌که عراق با توجه به برنامه‌ریزی به‌منظور افزایش تولید نفت تا مرز ۶ تا ۸ میلیون بشکه و ایران هم به دلیل تحریم نفت، هر دو از قیمت‌های بالای ۱۰۰ دلار طلای سیاه در بازار جهانی حمایت می‌کنند.
در طرف مقابل عربستان و دیگر کشورهای عربی منطقه خلیج‌فارس سعی دارند که قیمت نفت را در سطح متوسط حفظ کنند و بدین ترتیب کشورهای صنعتی خریدار نفت را از خود راضی نگه دارند، از این رو عراق رفته‌رفته از عربستان فاصله گرفته و در داخل چارچوب اوپک به ایران نزدیک‌تر شده که این تغییر رویه به افزایش قیمت نفت و هر چه سیاسی‌تر شدن روند تصمیم‌گیری‌ها در اوپک منجر شده است.
تمامی این تغییر و تحولات منجر به شکل‌گیری یک اتحاد نفتی بین ایران و عراق در بازار جهانی و حتی اوپک شده است و از این رو با توجه به خروج نامزد عربستان و واگذاری ریاست تحقیقات اوپک به سعودی‌ها، ایران و عراق را باید به عنوان فینالیست‌های این انتخابات تاثیرگذار معرفی کرد.
شرایط نامزد ایران در انتخابات دبیرکلی اوپک
غلامحسین نوذری، نامزد پیشنهادی ایران برای دبیرکلی اوپک که دارای سابقه بیش از ۱۲ سال مدیریت کلان و در رده‌های بالا در شرکت ملی نفت و وزارت نفت ایران است در دوران وزارتش تعامل و همگرایی تکرارنشدنی در بین اعضای اوپک ایجاد کرد به‌طوری که برای نخستین‌بار در طول چند سال گذشته تاکنون با پیش‌آهنگی ایران و اجماع اعضای اوپک سقف تولید نفت این سازمان کاهش یافت.
نوذری نامزد پیشنهادی ایران در تشریح دلایل ایجاد مهم‌ترین همگرایی و اتحاد چند سال اخیر اعضای اوپک، می‌گوید: اگر برگردیم به سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ زمانی که قیمت نفت با یک افت شدید به ۳۰ تا ۴۰ دلار برای هر بشکه نزدیک شد، اعضای اوپک در سه مرحله در مجموع ۵/۴ میلیون بشکه در روز تولید نفت را کاهش دادند.
وزیر اسبق نفت در دولت نهم با اعلام اینکه این کاهش تولید منجر به صعود قیمت نفت شد، تصریح کرد: از آن زمان تاکنون نیز کاهش شدید قیمت نداشتیم در واقع علمدار کاهش سقف تولید ایران بود که این از تاثیر‌گذاری ایران بر اوپک حکایت دارد.
نوذری با تاکید بر اینکه در هر مرحله به ترتیب ۵۰۰ هزار بشکه، ۵/۱ میلیون بشکه و دو میلیون بشکه تولید اوپک کاهش یافت، بیان کرد: پست‌های کلیدی اوپک در دست ایرانی‌هاست و در جلساتی که برگزار شده است موضع ایران شفاف بود و تلاش کرده که انسجام این سازمان با وجود گذشت بیش از ۵۰ سال حفظ شود.
غلامحسین نوذری پیشتر مهم‌ترین برنامه خود را در صورت دبیرکلی اوپک ایجاد اتحاد و همگرایی دانسته و معتقد است: ایجاد اعتماد و اطمینان بیشتر به مصرف‌کنندگان جهانی نفت برای تامین بلندمدت و پایدار انرژی مورد نیاز آنها و فراهم کردن زمینه سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع نفت و گاز از دیگر برنامه‌هاست زیرا اطمینان برای عرضه مطمئن، پایدار، کوتاه و بلندمدت نفت در گرو انجام این سرمایه‌گذاری‌هاست و موجب رفاه تولیدکننده‌ها و آرامش خاطر مصرف‌کننده‌ها خواهد شد.
ماموریت دولت یازدهم برای دبیرکلی اوپک
به گزارش مهر، ایران در طول فعالیت دولت دهم دیپلماسی موفقی در اوپک نفت و مجمع کشورهای صادرکننده گاز نداشته به‌طوری که هم‌اکنون ایران از پایین‌ترین قدرت چانه‌زنی در بین اعضای اوپک برخوردار است.
در چهار نشست گذشته اوپک، موضع ایران در اوپک کاهش سقف تولید و افزایش قیمت نفت به بیش از ۱۱۰ دلار بوده است اما به دلیل عدم به کارگیری دیپلماسی سنجیده ایران هیچ‌گونه تاثیر‌گذاری در اوپک نداشته و حتی با وجود تلاش‌های رستم قاسمی وزیر نفت، اوپک یک بیانیه هم برای محکومیت تحریم نفت ایران صادر نکرده است.
این درحالی است که در حال حاضر مواضع نفتی ایران با بسیاری از کشورهای عضو اوپک همچون عراق، ونزوئلا، اکوادور و الجزایر نزدیک بوده و همه این کشورها به نوعی طرفدار بالا ماندن قیمت‌های نفت هستند اما حتی در بین این کشورها هم ایران نتوانسته یک اجماع و همگرایی ایجاد کند.
همزمان با این ناکامی‌ها در حوزه دیپلماسی، با کاهش تولید نفت ایران عملا قدرت چانه‌زنی بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفت و گاز جهان در اوپک کاهش یافته است و حتی به استناد گزارش‌های دبیرخانه اوپک جایگاه نفتی ایران به چهارم تنزل یافته است.
در این بین آغاز به کار دولت یازدهم با شعار «بهبود روابط با کشورهای عربی» می‌تواند شانس نماینده ایران برای احراز استراتژیک‌ترین کرسی نفتی جهان را دوچندان کند و قطعا در صورت عادی شدن روابط سیاسی ایران و عربستان، امکان تحقق رویای ۵۰ ساله صنعت نفت ایران دست یافتنی است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد