عرضه خدمات از مدار ثبتی ایران

گروه فناوری- صدور پروانه فعالیت و ایجاد نخستین اپراتور ماهواره‌ای که از اولویت‌های برنامه‌های وزارت ارتباطات در سال ۹۵ بود، قرار بود که تا پایان شهریور‌ماه سال ۹۵، طرح نهایی و جزییات مقررات‌گذاری اپراتور ماهواره‌ای را تدوین و به سازمان فضایی ایران ارسال کنند. حال با گذشت یک سال از این وعده، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، از تصویب کلیات صدور مجوز و نحوه فعالیت اپراتور ماهواره‌ای در کشور خبر می‌دهد که طبق آن، این اپراتور باید تا ۱۰ سال دیگر، در موقعیت مداری ایران، خدمات دهد.
اپراتور ماهواره‌ای قرار است در قالب یک کنسرسیوم با مشارکت سازمان فضایی ایران، شرکت ارتباطات زیرساخت و بخش خصوصی فعالیت خود را آغاز کند. این اپراتور باید نقطه مداری در اختیار گیرد و امور مربوط به ماهواره‌ها را مدیریت کند و پس از آن به بهره‌برداران از این خدمات، سرویس‌دهی خواهد کرد.
این اپراتور می‌تواند ماهواره داشته باشد و خدمات ماهواره‌ای به سازمان‌هایی که نیاز به این خدمات دارند ارائه کند. براین اساس خدمات‌دهندگان ارتباطات ماهواره‌ای در کشور «SAP»، شرکت ارتباطات زیرساخت و بانک مرکزی به عنوان بهره‌برداران خدمات ماهواره‌ای در کشور و استفاده‌کنندگان از این خدمات، باید از این اپراتور ماهواره‌ای خدمات دریافت کنند و حتی می‌توانند به عنوان سرمایه‌گذار در این پروژه مشارکت کنند.
کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در جلسه شماره ۲۶۲ خود، با هدف توسعه و انسجام فعالیت‌های بخش خصوصی در استفاده از ماهواره‌ها، حفظ و توسعه امتیازات مدار- فرکانسی، تسریع در توسعه خدمات ماهواره‌ای در کشور از طریق اپراتور داخلی ماهواره‌ای و حرکت در جهت حذف وابستگی کشور در حوزه ارتباطات ماهواره‌ای، کلیات و چارچوب حاکم بر صدور پروانه اپراتورهای ماهواره‌ای را تصویب کرد.
پوشش دهی در داخل و خارج کشور
خدمات ماهواره‌ای شامل توزیع و فروش پهنای باند ماهواره‌های در اختیار، ایجاد شبکه‌های اختصاصی و ارائه هرگونه خدمات ارتباطی و انتقال داده از قبیل خدمات ثابت و سیار ماهواره‌ای، ایجاد دسترسی به اینترنت پرسرعت، ایجاد دسترسی به شبکه ملی اطلاعات و خدمات مبتنی بر آن، ارائه خدمات صوتی، تصویری، متنی و داده‌ای و انواع خدمات محتوایی و ارزش افزوده، ارائه خدمات پخش همگانی ماهواره‌ای در چارچوب ضوابط قانونی و مقرراتی کشور می‌شود.
در این راستا دریافت‌کننده مجوز این خدمات، می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات داخلی، ملاحظات حاکمیتی که در زمان صدور پروانه تعیین و به دارنده پروانه اعلام خواهد شد و همچنین رعایت مقررات بین‌المللی از جمله مقررات اتحادیه جهانی مخابرات (ITU)، نسبت به ارائه خدمات در داخل و نیز به خارج از مرزهای جغرافیایی کشور اقدام کند.
اپراتور دریافت‌کننده مجوز فعالیت، باید حداقل ۸۰ درصد نیاز بازار داخلی را به صورت عمده‌فروشی برای اپراتورهای ارائه‌دهنده خدمات انتقال داده از طریق ارتباطات ماهواره‌ای (SAP) و دیگر ارائه‌کنندگان خدمات ماهواره‌ای مجاز، تامین کند و در هرصورت سهم آن از بازار داخلی خرده‌فروشی داخلی، بیش از ۲۰ درصد نخواهد بود.
خدمات‌دهی از طریق ماهواره بومی
در راستای الزامات حاکم بر راه‌اندازی شبکه ماهواره‌ای، دارنده پروانه می‌تواند در آغاز ارائه خدمت، با هماهنگی سازمان فضایی ایران و با اجاره امتیاز مدار- فرکانس از دیگر کشورها، نسبت به در اختیار گرفتن ماهواره‌ای که در موقعیت مداری متعلق به جمهوری اسلامی ایران نیست، اقدام کرده و به ارائه خدمت ماهواره‌ای بپردازد‌ اما باید حداکثر تا پایان سال دهم، امکان بهره‌برداری و ارائه خدمات از طریق حداقل یک ماهواره قرار گرفته در موقعیت‌مداری ثبت‌شده به نام ایران را فراهم کند.
کنترل کامل ماهواره (داشتن دسترسی، تجهیزات، دانش و نیروی متخصص لازم برای کنترل دقیق و دائم روی تمام بخش‌های ماهواره به منظور انجام عملیات مانور مداری، تثبیت موقعیت و کنترل محموله و زیر سامانه‌ها)، قرار دادن ایستگاه‌های کنترل اصلی و پشتیبان ماهواره در قلمرو جمهوری اسلامی ایران و پوشش کل قلمرو جمهوری اسلامی، به محض استفاده دارنده پروانه از امتیاز مدار- فرکانس متعلق به جمهوری اسلامی ایران، باید تامین شود.
پیوست فنی تدوین می‌شود
رگولاتوری موظف شده با همکاری سازمان فضایی ایران حداکثر تا دو ماه پس از تصویب این مصوبه، اصول حاکم بر پروانه فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای را به همراه شرایط متقاضی، معیارهای ارزیابی کیفی، فنی و مالی و نحوه انتخاب و امتیازدهی برای تصویب، به کمیسیون ارائه کند. درهمین حال سازمان فضایی ایران ملزم به تدوین پیوست فنی حاکم بر راه‌اندازی شبکه ماهواره‌ای مربوط به آغاز فعالیت دارنده پروانه و ادامه فعالیت آن شده است.
در این مصوبه سهم سهامدار خارجی در اپراتور ماهواره‌ای حداکثر ۴۹ درصد تعیین شده و حق امتیاز صدور پروانه نیز ۹۰ میلیارد ریال تعیین شده است.
درصد تسهیم درآمد خدمات موضوع پروانه به صورت عمده‌فروشی (توزیع و فروش پهنای باند ماهواره‌ای به دارندگان پروانه دسترسی و ارائه خدمت ماهواره‌ای در کشور)، سه درصد تعیین شده که در صورتیکه اپراتور ماهواره‌ای طبق تایید سازمان فضایی ایران، موفق به ثبت و قرارگیری ماهواره در موقعیت‌مداری به نام کشور شود، از یک درصد کاهش در تسهیم درآمد و در صورتی که از تولیدات و توانمندی‌های داخلی در خصوص ماهواره و حمل آن استفاده کند، از یک درصد کاهش دیگر در مبالغ تسهیم درآمد بهره‌مند خواهد شد.
نظارت بر عملکرد فنی اپراتور ماهواره‌ای و بررسی‌های فنی جهت ثبت بین‌المللی موقعیت‌مداری جدید یا بهره‌برداری از موقعیت‌های مداری موجود کشور و همچنین بررسی نحوه و میزان استفاده از تولیدات و توانمندی‌های داخلی، با هماهنگی رگولاتوری، به عهده سازمان فضایی ایران گذاشته شده است.
مدت زمان اعتبار این مجوز فعالیت، از زمان صدور پروانه ۱۵ سال درنظر گرفته شده و درصورتی که شرایطی برای لغو پروانه وجود نداشته باشد، پروانه مطابق با شرایط مصوب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، قابل تمدید خواهد بود.