15 - 10 - 2024
عصر جدید فضایی
«اسپیس‌ایکس» در اولین تلاش برای بازیابی بوستر سوپرهوی موفق شد
گروه فناوری- اسپیس‌ایکس در دستاوردی غافلگیرکننده توانست در اولین تلاش برای بازیابی بوستر سوپرهوی در پرواز پنجم استارشیپ، موفق ظاهر شود. پنجمین پرتاب موفق استارشیپ توسط اسپیس‌ایکس که در روز 13 اکتبر 2024 انجام شد، گام بلندی به سوی دستیابی به قابلیت پرتاب و فرود چندباره موشک‌ها بود. این پرتاب که از پایگاه استاربیس در بوکا چیکا و تگزاس انجام شد، شامل چندین دستاورد فنی مهم و آزمایش‌های جدید در سیستم‌های حیاتی فضاپیما بود. اسپیس‌ایکس در این پرتاب آزمایشی توانست به هدفی جسورانه دست یابد. بازیابی سوپرهوی، بوستر عظیم مرحله اول استارشیپ در محل پرتاب. تقریبا هفت دقیقه بعد از برخاست استارشیپ، بوستر سوپرهوی توانست با انجام مجموعه‌ای از مانورهای دقیق بوست‌بک و فرود، خود را به سمت جایگاه پرتاب هدایت کند. سپس دو بازوی مکانیکی یا به اصطلاح «چاپستیک» که به برج پرتاب متصل هستند، با رفتن به زیر گرید فین‌ها، سوپرهوی را در هوا گرفتند.
«کیت تایس»، مهندس ارشد سامانه‌های کیفیت اسپیس‌ایکس در حین گزارش پخش زنده در میان شادی و تشویق کارکنان اسپیس‌ایکس در دفتر مرکزی این شرکت در هاثورن کالیفرنیا گفت:«این روز برای کتاب‌های تاریخ مهندسی است. این اتفاق واقعا دیوانه‌وار است! در اولین تلاش با موفقیت بوستر سوپرهوی را در برج پرتاب گرفتیم.»
جزئیات فنی پرتاب
پرتاب استارشیپ، شامل دو بخش اصلی بود:بخش اول، بوستر «سوپر هِوی» و بخش دوم، خود فضاپیمای استارشیپ. بوستر سوپر هِوی وظیفه تامین نیروی اولیه برای بلند کردن استارشیپ از زمین را دارد که به 39 موتور رپتور مجهز است و قادر به تولید نیروی پیشرانه بسیار زیاد است و آن را به قوی‌ترین موشک ساخته شده تاکنون تبدیل می‌کند. در این پرتاب، هدف اصلی اسپیس‌ایکس بازیابی بوستر «سوپر هِوی» بود. در این راستا، این بوستر پس از انجام فاز نخست پرتاب، توانست با دقت به سکوی پرتاب بازگردد و با استفاده از سیستم «چاپ‌استیکز» (بازوهای مکانیکی متصل به برج پرتاب) به‌طور موفقیت‌آمیزی گرفته شود. این دستاورد به معنای پیشرفت بزرگی در فناوری پرتاب‌های چندباره است و به اسپیس‌ایکس این امکان را می‌دهد تا بوسترها را سریع‌تر بازیابی و برای پرتاب‌های بعدی آماده کند. بازیابی سوپرهوی موفقیتی بزرگ برای اسپیس‌ایکس محسوب می‌شود زیرا تحقق جاه‌طلبی‌های بلندمدت این شرکت مستلزم آن است که استارشیپ و سوپر هوی بتوانند پس از هر پرتاب به سلامت فرود آیند و در عرض چند روز یا حتی چند ساعت برای پرتاب بعدی آماده شوند. همچنین گرفتن بوستر مرحله اول تنها هدف پرواز آزمایشی پنجم نبود. اسپیس‌ایکس همچنین قصد داشت مرحله فوقانی ۵۰ متری موشک یا همان استارشیپ را نیز با موفقیت به زمین بازگرداند. استارشیپ در پنجمین پرتاب خود در مسیری زیرمداری مشابه پرتاب چهارم در ماه خرداد پرواز کرد و به اوج ارتفاع ۲۱۲ کیلومتری رسید. ظاهرا موشک به لطف تغییرات اعمال‌شده در محافظ حرارتی، ورود دوباره به جو را بهتر از پرواز قبلی تحمل کرد. ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس دقایقی پس از فرود با انتشار پستی در ایکس نوشت:«استارشیپ دقیقا روی هدف فرود آمد. دومین هدف از دو هدف محقق شد.»
اگر دست اسپیس‌ایکس بود، پرواز پنجم احتمالا دو ماه پیش انجام می‌شد. این شرکت پیشتر گفته بود که استارشیپ از نظر فنی در اوایل آگوست (اواسط مرداد) آماده پرتاب است. با این حال، پرتاب‌های استارشیپ به مجوز اداره هوانوردی فدرال آمریکا (FAA) نیاز دارد و این سازمان پیش از دادن چراغ سبز، نیازمند زمان بیشتر بود. در واقع پیشتر اعلام شد که انتظار نمی‌رود مجوز پرتاب پنجم تا پیش از آذرماه صادر شود. براساس استدلال FAA، از آنجایی که با تغییر پروفایل پرواز پنجم، ناحیه گسترده‌تری تحت‌تاثیر پرتاب قرار می‌گرفت، ارزیابی زیست‌محیطی استارشیپ به بازنگری نیاز داشت. اسپیس‌ایکس بعدا در پستی وبلاگی از روند زمان‌بر صدور مجوز ابراز نارضایتی کرد و تاخیر در پرتاب استارشیپ را اتفاق ناخوشایندی توصیف کرد که به‌طور مستقیم موقعیت آمریکا به عنوان رهبر در فضا را تهدید می‌کند. بااین‌حال، اداره هوانوردی فدرال مجوز بازنگری‌شده خود را برای استارشیپ صادر کرد. در سند تجزیه‌وتحلیل زیست‌محیطی که چند ساعت پیش از اعطای مجوز منتشر شد، آمده است که «هیچ آسیب ساختاری یا تاثیر چشمگیری ناشی از غرش‌های صوتی بر سازه‌های شخص ثالث پیش‌بینی نمی‌شود.» مجوز اخیر به اسپیس‌ایکس اجازه می‌دهد تا دست‌کم یک پرتاب دیگر به نام پرواز ششم را با استفاده از همان پروفایل پرتاب قبلی انجام دهد.
برنامه بلندمدت «اسپیس‌ایکس»
از سویی دیگر این پرتاب موفقیت‌آمیز بخشی از برنامه کلان اسپیس‌ایکس برای توسعه فناوری‌های مورد نیاز جهت دستیابی به سفرهای فضایی بلندمدت و بین‌سیاره‌ای است. استارشیپ به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین اجزای این برنامه، طراحی شده تا نه‌تنها مأموریت‌های فضایی نزدیک به زمین، بلکه سفرهای بین سیاره‌ای مانند مأموریت به مریخ و ماه را ممکن سازد. طبق برنامه‌ریزی‌های اسپیس‌ایکس، استارشیپ می‌تواند به‌عنوان یک وسیله نقلیه فضایی برای مأموریت‌های سنگین مانند انتقال تجهیزات به ایستگاه‌های فضایی، ساخت پایگاه‌های قمری و حتی کلونی‌سازی در مریخ استفاده شود. با این حال اسپیس‌ایکس همچنان با چالش‌های زیادی روبه‌رو است. از جمله مهم‌ترین چالش‌ها، دستیابی به صدور مجوزهای قانونی از سوی نهادهای نظارتی مانند اداره هوانوردی فدرال (FAA) است. همچنین مسائل زیست‌محیطی مربوط به پرتاب‌های مکرر و اثرات آنها بر محیط‌زیست منطقه بوکا چیکا نیز یکی دیگر از نگرانی‌هاست.
در نهایت، موفقیت این پرتاب نشان‌دهنده پیشرفت‌های چشمگیر اسپیس‌ایکس در جهت دستیابی به پرتاب‌ها و فرودهای چندباره و سریع است. این دستاورد نه‌تنها هزینه‌های سفرهای فضایی را به شدت کاهش می‌دهد، بلکه مسیر را برای دستیابی به اهداف بلندمدت اسپیس‌ایکس در زمینه استقرار پایگاه‌های انسانی روی ماه و مریخ هموار می‌کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد