عقب‌نشینی ترامپ در مقابل خودروسازان

گروه بین‌الملل-در سال‌های اخیر سیاست‌های تجاری دونالد ترامپ، به‌ویژه در حوزه تعرفه‌ها، تاثیر گسترده‌ای بر صنایع مختلف ایالات‌متحده گذاشته است. یکی از مهم‌ترین این سیاست‌ها، اعمال تعرفه‌های سنگین بر واردات خودرو و قطعات آن بوده که با هدف حمایت از تولید داخلی و ایجاد مشاغل بیشتر اجرایی شد. با این حال به نظر می‌رسد که این سیاست، فشار مالی قابل‌توجهی بر صنعت خودروی آمریکا وارد کرده زیرا اخیرا گزارش‌ها حاکی از آن است که ترامپ در حال بررسی کاهش برخی از این تعرفه‌ها به درخواست خودروسازان آمریکایی است.
افزایش هزینه‌های تولید و کاهش سودآوری
شواهد نشان می‌دهد اعمال تعرفه‌های ۲۵‌درصدی بر واردات خودرو و قطعات آن از سال ۲۰۱۸ یعنی در زمان دولت اول ترامپ، هزینه‌های تولید خودروسازان آمریکایی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داد به طوری که بسیاری از شرکت‌های خودروسازی به‌ویژه آنهایی که از زنجیره تامین جهانی استفاده می‌کنند، مانند جنرال‌موتورز و فورد با افزایش قیمت قطعات وارداتی مواجه شدند؛ امری که منجر به کاهش حاشیه سود و در برخی موارد، کاهش تولید و تعدیل نیروی کار شد.
زمزمه‌های عقب‌نشینی ترامپ
در همین رابطه و در حالی که ترامپ در قالب روز آزادی تعرفه‌هایی را برای بیش از 100‌کشور اعمال کرده و حالا میزان تعرفه‌های برای برخی کالاهای چینی به بیش از 140‌درصد رسیده، خبرگزاری رویترز به نقل از هاوارد لوتنیک وزیر بازرگانی آمریکا اعلام کرده که ترامپ قرار است توافق مهمی با خودروسازان آمریکایی انجام دهد که در راستای آن سودآوری این شرکت‌ها تضمین شود. در واقع طبق بیانیه‌ای که کاخ سفید صادر و از آن به عنوان یک پیروزی بزرگ یاد کرده است به نظر می‌رسد که ترامپ در سفر خود به میشیگان یعنی جایی که سه خودروساز بزرگ و بیش از هزار تامین‌کننده قطعه در دیترویت مستقر هستند، برای خودروسازان داخلی معافیت‌های تعرفه‌ای اعلام کند.
این عقب‌نشینی احتمالی در شرایطی صورت می‌گیرد که قرار بود تا اوایل ماه می ‌میلادی، تعرفه 25‌درصدی بر واردات قطعات خودرو از سوی دولت ترامپ اعمال شود؛ امری که باعث شد شرکت‌هایی نظیر جنرال‌موتورز، تویوتا‌موتور، فولکس‌واگن، هیوندای و شرکت‌های دیگر طی نامه‌ای به نماینده تجاری، وزیر خزانه‌داری و وزیر بازرگانی دولت ترامپ هشدار دهند که این امر باعث اختلال در تولید، اخراج گسترده نیروی کار و در نهایت ورشکستگی خواهد شد.
فشار بر زنجیره تامین جهانی
در همین رابطه تحلیلگران درخصوص دلایل احتمالی عقب‌نشینی ترامپ از تعرفه‌های خودرویی معتقدند که صنعت خودروی مدرن به شدت به زنجیره تامین بین‌المللی وابسته است و بسیاری از قطعات خودرو در کشورهایی مانند مکزیک، چین و آلمان تولید و سپس برای مونتاژ به ایالات‌متحده ارسال می‌شوند. در نتیجه تعرفه‌های ترامپ این زنجیره را مختل و باعث می‌شود برخی تولیدکنندگان به دنبال راه‌حل‌های جایگزین از جمله انتقال بخشی از تولید به کشورهای بدون تعرفه باشند؛ امری که به نوبه خود علاوه بر هزینه‌بر بودن، نیازمند زمان طولانی نیز خواهد بود.
از سوی دیگر کشورهای متاثر از تعرفه‌های آمریکا مانند چین و اتحادیه اروپا، اقدام به اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر محصولات آمریکایی کردند. به‌گزارش بلومبرگ، این امر نه‌تنها صادرات خودروهای آمریکایی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد بلکه بخش‌های دیگر مانند کشاورزی و فناوری را نیز با زیان مواجه می‌کند در نتیجه نخستین پیامد این موضوع کاهش فروش شرکت‌های خودروسازی آمریکایی در بازارهای خارجی خواهد بود.
به همین دلیل است که صنعت خودروی آمریکا به‌طور فزاینده‌ای از دولت ترامپ درخواست تعدیل تعرفه‌ها را داشته و انجمن خودروسازان آمریکا (AAI) و شرکت‌های بزرگی مانند تسلا و فورد هشدار داده‌اند که این تعرفه‌ها به جای حمایت از تولید داخلی باعث تضعیف رقابت‌پذیری آنها در سطح جهانی شده است. علاوه‌بر این افزایش هزینه‌های تولید منجر به افزایش قیمت خودروهای جدید و دست‌دوم در بازار آمریکا شده است؛ امری که تقاضای مصرف‌کنندگان را کاهش داده و فروش خودرو را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد بنابراین نخستین راهکار برای عبور از چنین چالشی، کاهش تعرفه‌هاست که می‌تواند به کاهش قیمت و افزایش تقاضا کمک کند.
ملاحظات سیاسی ترامپ
لازم به ذکر است که ترامپ در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ نیاز به جلب حمایت کارگران صنعتی و رای‌دهندگان در ایالت‌های کلیدی مانند میشیگان و اوهایو داشت. حالا نیز برای تداوم حمایت از دولتش و همچنین انتخابات کنگره برای پیروزی دوباره جمهوریخواهان، به نوعی ناچار است با تعدیل تعرفه‌ها به عنوان یک اقدام حمایتی از صنعت خودرو، مجدد حمایت این ایالت‌ها را به دست آورد. کمااینکه از هم‌اکنون زمزمه‌هایی برای دور سوم ریاست‌جمهوری وی وجود دارد که این موضوع هرچند مطابق با قانون اساسی آمریکا بعید است اما می‌تواند عامل دیگری در جهت عقب‌نشینی ترامپ در مقابل صنعت خودروسازی و افراد شاغل در این بخش باشد.
پیامدهای تعدیل تعرفه برای دولت ترامپ
در همین راستا کارشناسان معتقدند حذف یا کاهش تعرفه‌ها بر قطعات وارداتی می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش و حاشیه سود شرکت‌های خودروسازی را بهبود بخشد؛ امری که به افزایش سرمایه‌گذاری در تولید داخلی و توسعه فناوری‌های جدید منجر می‌شود؛ همچنین با کاهش هزینه‌ها، خودروسازان آمریکایی می‌توانند قیمت‌های رقابتی‌تری در بازارهای جهانی داشته باشند و سهم بازار از دست‌رفته را بازیابی کنند. علاوه‌بر این کاهش تعرفه‌ها می‌تواند تنش‌های تجاری با اتحادیه اروپا، مکزیک و کانادا را کاهش و زمینه را برای توافق‌های تجاری جدید فراهم کند.
در واقع کاهش تعرفه‌های خودرویی ترامپ می‌تواند تاثیر مثبتی بر صنعت خودروی آمریکا داشته باشد، از جمله کاهش هزینه‌های تولید، افزایش سودآوری و بهبود رقابت‌پذیری در سطح جهانی. این اقدام ممکن است به کاهش قیمت خودرو برای مصرف‌کنندگان و افزایش فروش نیز منجر شود. با این حال، این سیاست می‌تواند با چالش‌های سیاسی مواجه شود به‌ویژه از سوی کسانی که معتقدند کاهش تعرفه‌ها به نفع شرکت‌های خارجی است. همزمان موفقیت این سیاست به عواملی مانند واکنش بازارهای جهانی، ثبات اقتصادی و تاثیر آن بر اشتغال داخلی بستگی دارد بنابراین به گفته تحلیلگران این تغییرات می‌تواند همزمان به عنوان یک اقدام اقتصادی منطقی و یک مانور سیاسی برای جلب حمایت صنعت خودرو در آستانه انتخابات کنگره تعبیر شود اما تاثیر نهایی آن بر اقتصاد آمریکا و موقعیت ترامپ در انتخابات آینده هنوز نامشخص است.