عقبگرد در جذب گردشگر خارجی

نادر نینوایی- در برنامه ششم توسعه هدف جذب سالانه 20‌میلیون گردشگر مطرح بود؛ هدفی که البته هیچ‌گاه به واقعیت بدل نشد. جالب آنکه در برنامه هفتم توسعه هدفگذاری انجام شده باتوجه به شرایط جدید دچار عقبگرد شد و این‌بار هدف دستیابی به سالانه 15‌میلیون گردشگر مورد تاکید قرار گرفته است.
مساله وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم باتوجه به وضعیت کنونی میزان ورود گردشگر خارجی به ایران سالانه حدود 7میلیون نفر برآورد می‌شود که این عدد فاصله قابل‌توجهی با هدف جذب 15‌میلیون گردشگر به‌طور سالانه دارد. از سوی دیگر بودجه تبلیغاتی محدود وزارت گردشگری و تنش‌های موجود در روابط بین‌الملل، امید دستیابی به اهداف برنامه هفتم در حوزه گردشگری را با تردیدهای جدی مواجه کرده است.
پسرفت آمار گردشگری در برنامه توسعه
حرمت‌اله رفیعی، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران در نشست خبری اخیر خود ضمن اشاره به عقبگرد در جذب گردشگر خارجی گفت: ما در برنامه ششم توسعه قرار بود 20‌میلیون گردشگر وارد ایران کنیم که در برنامه هفتم توسعه عقبگرد هم داشتیم و به هیچ جا نرسیدیم. امیدواریم انجمن به رسالت خود واقف باشد نه به آن معنا که مسافر ورودی که از آذربایجان می‌آید می‌خواهد برود ارمنستان و نمی‌تواند مستقیم برود و در نتیجه از ایران می‌گذرد را گردشگر حساب کنیم، همچنین مسافری که صبح می‌آید مایحتاج خود را از مرز ایران خریداری کرده و عصر به کشور خودش باز می‌گردد، گردشگر نیست. ما باید به جایی برسیم که آمارسازی و فرصت سوزی نکنیم. وی افزود: تمام استان‌های ما سرشار از جاذبه‌های گردشگری هستند اما نه استانداران و نه سفرا اهتمام دارند و نه بخش‌خصوصی بالندگی دارد که بیاید و ورود پیدا کند. بعد از غائله کرونا فعالان گردشگری خسته شده و به دلیل بی‌درایتی متخصصان از این صنعت خارج شدند. 70‌درصد متخصصان واقعی صنعت گردشگری از گردونه خارج و به صنوف دیگر جذب شدند و این است که امیدواریم در این سه،چهار ساله بخش‌خصوصی به‌گونه‌ای گام بردارد که گردشگر واقعی وارد کشور شود.
لزوم گذر از تمرکز بر خاور دور
رفیعی با بیان اینکه نگاه و تاکید به خاور دور برای جذب گردشگر نباید در اولویت‌ اول باشد، گفت: یکی از پرسش‌های همیشگی بنده این بوده که چرا اینقدر نگاه ما برای جذب گردشگر به خاور دور بوده است. کشور فرانسه با میزان بالای گردشگر بیش از 80‌درصد از گردشگر ورودی‌ آن را همسایگانش تشکیل داده‌ است. ترکیه نیز همینطور است؛ اگر اعلام می‌کند 60‌میلیون گردشگر ورودی دارد، غالب گردشگران ورودی آن متشکل از کشورهای ایران، روسیه و آلمان و کشورهای پیرامون این کشور است. این مثال‌ها به معنای آن نیست که از خاور دور نباید گردشگر داشته باشیم و آنها را جذب نکنیم بلکه معنای آن این است که برای جذب گردشگر باید بیشتر روی کشورهایی متمرکز شویم که در پیرامون خودمان هستند.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران با تاکید بر اینکه بخش‌خصوصی به‌دنبال منافع ملی کشور است، گفت: سال‌هاست که اعلام می‌کنیم هزینه سفر در ایران گران است. بارها انتقاد کرده‌ایم به وضع موجود چراکه منافع ملی کشور برای ما مهم است. با پیگیری‌های بسیار هم‌اکنون سوخت بنزین هواپیما را نیمه آزاد کردند. پیش از این یک لیتر بنزین هواپیما 600‌تومان بود، درحالی که قیمت یک لیتر آب 12‌هزار تومان است. وی افزود: بخش‌خصوصی و ایرلاین‌ها این سوبسید را دریافت می‌کردند و متاسفانه باز هم هزینه‌های بلیت‌ هواپیما خارج از عرف جهانی بود و به طور مداوم افزایش پیدا می‌کرد.
ادا نشدن حق صنعت گردشگری کشور
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران گفت: متاسفانه صنعت گردشگری در ایران هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است. با اینکه گردشگری در اذهان عمومی جا افتاده و در سبد خانوار قرار گرفته اما حق گردشگری آنطور که باید ادا نمی‌شود. ما هم‌اکنون با چندین مشکل اساسی دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. بارها اعلام کرده‌ام که مالیات بیجا بر گرده صنعت گردشگری کشور نشسته است، بیمه و تامین اجتماعی، دفاتر مسافرتی را آزار می‌دهند و تمامی این مشکلات ترمز و دست‌اندازهایی هستند که مانع از آن می‌شود که گردشگری در ریل خود قرار بگیرد و حرکت کند.
رفیعی افزود: بارها مشکلات خود را مقابل رییس‌جمهور، وزیر و مسوولان دولتی بیان کرده‌ایم، آنها فقط شنیدند اما دریغ از یک تلفن جهت رفع موانع صنعت گردشگری. این در حالی است که عایدات شامل حال مسوولان دولتی هم می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در حال‌حاضر عزم جزم کرده‌ایم که در این سه سال گردشگر واقعی وارد کشور کنیم. امیدوارم روزی برسد که نگوییم 2 و 3 هزار گردشگر خارجی داشته‌ایم و با افتخار بگوییم 15‌میلیون گردشگر واقعی در تعاریف گردشگری جهانی وارد ایران کرده‌ایم.
حضور تورگردانان در ایران؛ گامی رو به جلو
هفته گذشته 145توراپراتور از 33‌کشور جهان همزمان با برگزاری هفتمین نمایشگاه اکسپو وارد ایران شدند؛ اتفاقی که برای نخستین‌بار پای گردشگری را به اکسپو باز کرد. رییس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی ایران در این خصوص اعلام کرد: حدود چهار‌ماه و نیم قبل بود که مسوولان اعلام کردند قرار است این تعداد توراپراتور وارد ایران شوند و در همین خصوص با دوائر مختلف صنعت‌ گردشگری مذاکراتی صورت گرفت اما در نیمه دوم اسفندماه بود که به انجمن صنفی اعلام شد قرار است این اقدام صورت بگیرد.
او گفت: خوشبختانه جلسات B2B بسیار مثبت و مفیدی در دو مقصد تهران و کیش برگزار شد که امید می‌رود با تفاهم و مراودات موثری که در این جلسات صورت گرفت در آینده نزدیک شاهد آورده‌های‌ بسیار خوبی در صنعت گردشگری ایران باشیم.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران همچنین اعلام کرد: در شرایط مذاکرات ایران، وضعیت صنعت گردشگری ایران خیلی مشخص نیست و در عالم برزخ به‌سر می‌برد. جدای از آمار و ارقامی که دوستان ما در دولت اعلام می‌کنند، اگر بخواهیم واقع‌بینانه به گردشگری ایران نگاهی بیندازیم باید گفت کشور در شرایط خوبی به‌سر نمی‌برد بنابراین اتفاقات و رویدادهایی از این دست می‌تواند آورده‌ بسیار خوبی در این شرایط پیچیده برای ایران داشته باشد.
او گفت:در جلسات B2B هفته گذشته 120‌توراپراتور ایرانی مقابل 145توراپراتور از کشورهای مختلف دنیا نشستند؛ نشستی که جان تازه‌ای به صنعت گردشگری وارد کرد به‌گونه‌ای که هجمه‌ علیه انجمن وارد شد که چرا برای حضور توراپراتورهای ایرانی ثبت‌نام بیشتری صورت نگرفته است. متاسفانه به دلیل نبود فضا و ظرفیت مقدور نبود. با این حال شرکت‌ها و دفاتر ما بسیار راضی بودند و باوجود همزمانی این نشست با نمایشگاه مهم ATM دوبی، توراپراتورهای ایرانی ترجیح دادند در نشست B2B ایران حضور داشته باشند.
به گفته رییس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران، طی جلسات و مذاکرات صورت گرفته قرار شده در اوایل شهریورماه سال‌جاری ایران میزبان رویدادی بزرگ‌تر از گردهمایی 145توراپراتور با کشورهای بازار هدف ایران به‌صورت گلچین و هدفمند در هیاتی بزرگ‌تر وارد ایران شوند.