غفلت، کار دستمان می‌دهد

اهمیت دامپزشکی به واسطه نقش حمایتی از بخش تولید بسیار مهم است و با توجه به اینکه با دو عرصه مهم همچون صنعت دام و طیور و آبزیان و همچنین حوزه سلامت و امنیت غذایی انسان سر و کار دارد، نقش مهم و قابل توجهی را در اقتصاد کشور ایفا می‌کند. با این وجود در حال حاضر آنطور که باید و شاید به دامپزشکی توجه نمی‌شود و اعتبارات مالی لازم در اختیار فعالان این حوزه قرار نمی‌گیرد. این در حالی است که وزیر جهاد کشاورزی معتقد است در دامپزشکی محدودیت‌های امکانات، ابزار، ادوات و حتی نیروی انسانی وجود دارد با این وجود دولت بر تلاش خود برای پیگیری مشکلات می‌افزاید. محمود حجتی در همایش روز ملی دامپزشکی که دیروز برگزار شد، از افزایش ۲۵ درصدی صادرات لبنیات در سال‌جاری اشاره کرد و گفت: ۱۸ درصد از جمعیت مرغ تخم‌گذار کشور را به دلیل آنفلوآنزا از دست دادیم. وی اظهار کرد: مسایل دامپزشکی پیچیدگی و ظرافت‌های خاص خود را دارد و با کوچک‌ترین غفلت آثار زیانباری را به همراه خواهد گذاشت. این امر نشان می‌دهد که حساسیت فعالیت‌های دامپزشکی در بخش‌های دولتی و خصوصی بسیار بالا است.
حجتی تصریح کرد: در حالی که در سال‌های گذشته ایران جزو تولیدکنندگان شتر‌مرغ نبود اکنون دومین تولیدکننده گوشت شتر‌مرغ در دنیا هستیم. وزیر جهاد کشاورزی در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به تهدیدات بیماری‌های دام و طیور گفت: سال گذشته دیدید که پرنده‌های مهاجر چه گرفتاری‌هایی را برای تولیدکنندگان و دست‌اندرکاران سازمان دامپزشکی کشور ایجاد کردند و اگر تلاش و حساسیت‌های مسوولان نبود اکنون چه وضعیتی داشتیم.
مانع گسترش آنفلوآنزا شدیم
حجتی در ادامه به بیماری آنفلوآنزای پرندگان و از بین رفتن ۱۷ تا ۱۸ درصد جمعیت مرغ تخم‌گذار اشاره کرد و گفت: اگر مراقبت‌های لازم نبود، معلوم نبود اکنون چه وضعیتی داشتیم. وی گفت: پیگیری‌های سازمان دامپزشکی کشور با امکانات محدود آن صورت گرفته است این در حالی است که منشأ بسیاری از بیماری‌های دام و طیور از پرندگان مهاجر بود که هیچ کدام از ما در شیوع آن نقشی نداشتیم. حجتی گفت: مسوولان دامپزشکی کشور تمام تلاش خود را برای مقابله با بیماری آنفلوآنزای پرندگان انجام دادند اما باید توجه داشت که این بیماری از آسمان آمد و با تلاش‌هایی که انجام دادیم مانع گسترش بیشتر آن شدیم.
وزیر جهاد کشاورزی یادآور شد: در سال ۹۲ از لحاظ آبزی‌پروری مشکلات زیادی داشتیم به طوری که به خاطر بیماری لکه‌سفید حجم زیادی از طیور از بین رفت. حجتی گفت: در برخی از موارد ملاحظات بهداشتی را رعایت و بیشتر از حد از ظرفیت‌های طبیعی استفاده کردیم و فرهنگ مراقبت‌های لازم را لحاظ نکردیم اما امروزه شاهد هستیم که در بحث بیماری ماهی قزل‌آلا وضعیت مناسبی داریم.
افزایش دو برابری تولید میگو
حجتی افزود: در خصوص بیماری لکه‌سفید تقریبا منفعل بودیم که اکنون نیز کمی منفعل هستیم اما وضعیت این بیماری به شکل قابل ملاحظه‌ای بهبود یافته است به طوری که تولید میگوی پرورشی از ۱۰ تا ۱۲ تن به ۲۷ هزار تن در چهار سال اخیر افزایش یافته است. وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: این امر نشان می‌دهد که نقش دامپزشکی تا چه اندازه در اقتصاد کشور، ثروت‌آفرینی ملی و درآمد خانوار و افزایش بهره‌وری و اشتغال موثر است.
وی گفت: نظام دامپزشکی کشور در کنار سازمان دامپزشکی کشور به صورت آزاد به تولیدکنندگان طرف قرارداد خود خدمات ارائه می‌دهد که با کمک این نظام و سایر تشکلات به مردم خدمات ارائه می‌شود.حجتی‌ با اشاره به اینکه مراودات جهانی در حوزه دامپزشکی روز به روز افزایش می‌یابد، گفت: صادرات غذا به ویژه در حوزه مواد پروتئینی حساسیت بالایی دارد که در برخی از اوقات این صادرات به صورت زنده نیز انجام می‌شود که توانسته‌ایم پیشرفت‌های مناسبی در این زمینه داشته باشیم.
امکانات ما نارسایی دارد
وزیر جهاد کشاورزی همچنین یادآور شد که صادرات لبنیات در سال‌جاری نرخ رشد ۲۵ درصدی را تجربه کرده است و در صادرات آبزیان نیز بالای ۵۰ تا ۶۰ درصد پیشرفت داریم که این امر نشان‌دهنده تلاش دامپزشکان کشورمان است. حجتی گفت: با توجه به مشکلاتی که برای تامین گوشت گرم سبک در بازار مصرف داریم اقدام به واردات می‌شود که مراقبت‌های مهم این امر نیز توسط دامپزشکان کشورمان انجام می‌شود.
وی افزود: روز به روز به تعداد واحدهای تولیدکننده خوراک بهداشتی‌ دام افزوده می‌شود و حتی ضایعات محصولات کشاورزی با تبدیل و غنی‌سازی در اختیار صنعت خوراک دام کشورمان قرار می‌گیرد.
وی یادآور شد: وضعیت کشورمان از لحاظ کیفیت نیروی انسانی وضعیت مناسبی دارد اما امکانات ما نارسایی و مشکلاتی دارد که در تلاش برای رفع آنها هستیم.
وی با تاکید براهمیت پاسخگویی به ارباب رجوع در حوزه دامپزشکی گفت: افراد زیادی سرمایه‌های خود را در این بخش گذاشته‌اند و باید خیلی نگران باشیم که وقت و سرمایه مردم به دلیل کم‌توجهی ما یا مشغله‌های زیاد از بین نرود.
تبدیل دانشگاه‌ها به محلی برای کسب درآمد
همچنین رییس نظام دامپزشکی با بیان اینکه دانشگاه‌ها صرفا به محلی برای کسب درآمد تبدیل شده‌اند گفت: در سال گذشته بر اساس آزمون دفترچه سراسری برای ۷۵۴ نفر اعلام نیاز شد اما ۲۵۰۰ نفر جذب شد در حالی که درخواست ما ۴۰۰ نفر بود. محمدرضا صفری اظهار داشت: در حالی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی معتقد است که حدود ۲۰ درصد از سلامت در حوزه طرح تحول سلامت است اما به ۸۰ درصد باقیمانده توجه نشده است.
وی افزود: بخش دامپزشکی کشور با وجود نقشی که در سلامت غذا، بیماری‌های قابل انتقال، سلامت جامعه و اقتصاد کشور دارد از اعتبارات این طرح بی‌بهره است. رییس نظام دامپزشکی کشور ادامه داد: رییس سابق سازمان دامپزشکی کشور پیگیر اختصاص منابع طرح تحول سلامت به بخش دامپزشکی کشور نیز بود اما وزارت بهداشت اختصاص این اعتبار به سازمان دامپزشکی را نپذیرفت.
امیدی به کمک طرح تحول سلامت نداریم
وی تصریح کرد: طرح تحول سلامت اهدافش تاکید بر فرمایشات رهبر معظم انقلاب و سیاست‌های ابلاغی در طرح تحول سلامت است که در آن پیشگیری ارجحیت بر درمان دارد. هشت محور طرح سلامت برای بخش دامپزشکی است که با وجود فعالیت‌های خوبی که انجام شده اما امیدی به کمک طرح تحول سلامت نداریم. صفری گفت: با وجود اینکه همه به نقش دامپزشکی در سلامت و اقتصاد جامعه تاکید دارند اما در حرفه دامپزشکی دچار آشفتگی هستیم و به نظر می‌رسد بین آنچه که ما بیان کرده و در مقام عمل انجام می‌دهیم فاصله زیادی وجود دارد.
صفری با بیان اینکه از اهمیت حرفه دامپزشکی و خدمات آن در جامعه همه افراد مطلع هستند گفت: تعداد اعضای حرفه دامپزشکی به ۳۶ هزار و ۱۶۴ نفر رسیده است اما این بخش در حوزه آموزش وضعیت مناسبی ندارد.
وی همچنین تصریح کرد: دانشگاه آزاد از ناتوانی وزارت علوم سوء‌استفاده کرده است که همین امر باعث شد وضعیت فارغ‌التحصیلان بخش دامپزشکی کشور مناسب نباشد. رییس نظام دامپزشکی کشور گفت: در حوزه پژوهش نیز اساسا پژوهش دامپزشکی نداریم به جز حداقل‌هایی که در دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد در حالیکه در نقشه جامعه علمی کشور قرار است در بخش پژوهش، علوم پزشکی ما برترین جهان اسلام و در حوزه آسیای جنوب غربی باشد. وی گفت: تولیدکنندگان ما یک شب با آسایش نمی‌خوابند و بیماری‌های دامپزشکی همواره نگرانی‌هایی را برای آنها ایجاد می‌کند.
صفری گفت: با توجه به اینکه در ایام بودجه قرار داریم از کمیسیون کشاورزی مجلس می‌خواهیم که طرح تحول اقتصادی در ساختار برنامه و قانونگذاری داشته باشیم زیرا این ساختار موجود دولتی و خصوصی و فعالیت‌های اندک محیط‌زیستی و وزارت علوم نمی‌تواند ما را به برنامه ۱۴۰۴ و دیگر برنامه‌های بالادستی برساند.
مجلس، آمادگی تامین ابزار مورد نیاز را دارد
ابراهیمی رییس کارگروه دام، طیور و آبزیان مجلس نیز با بیان اینکه روستاییان هزینه رفتن نزد دامپزشک و انجام واکسیناسیون را ندارند در حالی که کانون بیماری‌ها روستاست گفت: نیازمند طرحی شبیه طرح سلامت وزارت بهداشت در حوزه دامپزشکی هستیم. وی اظهار کرد: ترددهای فراوانی در مرزهای کشور صورت می‌گیرد که کنترل کافی بر آن وجود ندارد. به همین منظور همواره درگیر بیماری‌های دام و طیور در کشور بوده‌ایم.
وی افزود: در سال گذشته بیماری‌های تب برفکی، طاعون، تب مالت و آنفلوآنزای پرندگان را در کشور شاهد بودیم که لزوم دقت دامپزشکی به طور کامل در این بخش احساس می‌شود. رییس کارگروه دام، طیور و آبزیان کمیسیون کشاورزی مجلس ادامه داد: برای رفع مشکلات بخش دامپزشکی کشور که خود را در منابع مالی و امکانات و حتی قوانین نشان می‌دهد مجلس آمادگی دارد از لحاظ قانونی ابزار مورد نیاز را تامین کند.
ابراهیمی تصریح کرد: قانون نظام جامع دامپروری، قانون حفظ ذخایر آبزیان در کشور و تعاون روستایی اکنون از هم‌گسیختگی‌هایی دارد که برای بهبود شرایط و فعالیت‌های دامپزشکی نیازمند اصلاح رویه هستند. رییس کارگروه دام، طیور و آبزیان کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: با توجه به فرصت باقیمانده تا تحویل بودجه سال آینده کمک می‌کنیم از لحاظ اعتباری وضعیت سازمان دامپزشکی را بهبود بخشیم.
ابراهیمی گفت: وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی کشور باید به سمتی بروند تا مدیریت واحدی در حوزه دامپزشکی ایجاد کنند و مرزهای میان سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی به درستی مشخص و ایجاد کنیم که این امر در برخی اوقات مشخص نیست.
رییس کارگروه دام، طیور و آبزیان کمیسیون کشاورزی مجلس همچنین در ادامه اظهار کرد: نیازمند بازنگری در رفتار جامعه هستیم به طوری که اکنون زمان آن گذشته که گوشت قرمز به صورت لاشه در بازار مصرف عرضه شود و باید مانند مرغ به صورت بسته‌بندی شده در بازار عرضه شود.
وضعیت اصلاح‌نژاد دام‌ کشور مناسب نیست
یوسف داودی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس نیز با بیان اینکه اقدامات مناسبی توسط وزارت جهاد کشاورزی برای اصلاح نژاد دام صورت نگرفته است گفت: با توجه به بحران آبی که در کشور داریم تداوم وضعیت موجود دامداری در کشور ممکن است منجر به از بین رفتن دام کشور در سال‌های آینده شود. وی افزود: اصلاح نژادی در صنعت طیور کشور انجام شد که نسبت به گذشته این صنعت وضعیت بهتری را تجربه می‌کند اما اصلاح‌نژاد در حوزه دام کشور توسط وزارت جهاد کشاورزی صورت نگرفته است. عضو دامپزشک کمیسیون کشاورزی مجلس ادامه داد: با توجه به اینکه بحران آب را در کشورمان لمس می‌کنیم تداوم وضعیت موجود دامداری در کشور ممکن است باعث از بین رفتن این صنعت شود و وزارت جهاد درباره اصلاح نژاد دام در این زمینه موفقیتی نداشته است.
وی تصریح کرد:‌ در صنعت دام کشور باید از نژادهایی استفاده شود که کمترین میزان مصرف خوراک و علوفه را دارند و در عوض میزان بهره‌وری آنها بالاست. داودی گفت: کنترل دامپزشکی باید زیر نظر وزارت بهداشت برود زیرا این امر در افزایش کیفیت دامپزشکی و فعالیت دانشجویان دامپزشکی موثر است.