فراز و فرودها در بازار سکه

سکه نیمه اردیبهشت ماه امسال در شرایطی رکورد دو میلیون تومانی را در قیمت‌ها زد که بانک مرکزی از ۲۸ اردیبهشت طرح پیش‌فروش سکه را آغاز کرده است، اما بازار بدون توجه به سکه‌های ارزان بانک مرکزی برای سکه نرخ‌هایی نجومی تعیین می‌کند.
۲۸ بهمن سال گذشته بود که بانک مرکزی در راستای کنترل بازار ارز بسته‌ای سه بخشی را اجرایی کرد که شامل فروش اوراق گواهی سپرده ریالی،گواهی سپرده ارزی و پیش‌فروش سکه بود. دو بخش این بسته سیاستی یعنی فروش گواهی سپرده ارزی و ریالی در پایان اسفند ماه سال گذشته بسته شد اما پیش‌فروش سکه بنا به آنچه مقامات بانک مرکزی اعلام می‌کنند، به دلیل استقبال خریداران همچنان ادامه دارد.
طبق اعلام بانک مرکزی متقاضیان خرید سکه در این طرح در زمان ثبت نام برای سررسید شش ماهه مبلغ یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و سررسید یک‌ساله یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان پرداخت می‌کنند.
خرید سکه هم شامل تمام افراد ۱۸ سال به بالا به شرط داشتن حساب در بانک ملی اعلام شد. هر مشتری باید قبل از مراجعه به شعبه به تعدادی که قصد خرید سکه دارد، پول به حساب خود نزد بانک ملی ایران واریز و سپس به شعب منتخب مراجعه و نسبت به پیش‌خرید سکه اقدام کند.
فراز و فرود یک طرح
قیمت سکه به دنبال افزایش قیمت دلار در بازار جذاب شد. اگرچه مقامات بانک مرکزی بارها اعلام کردند که این افزایش قیمت حباب است و به زودی با عرضه سکه‌های پیش‌فروش این حباب می‌ترکد اما از آنجا که قیمت دلار بی‌محابا بالا می‌رفت، سکه هم بدون توجه به این هشدارها راه خود را طی می‌کرد. کار به جایی رسید که فاصله قیمت‌های پیش‌فروش سکه با آنچه بانک مرکزی اعلام کرده بیش از ۵۰۰ هزار تومان شد.
سکه از ابتدای شروع پیش‌فروش یعنی ۲۸ بهمن یک میلیون و ۵۶۶ هزار تومان بود. با شروع پیش‌فروش سکه، این قیمت کاهش نیافت اما تا پایان اسفند ماه رشد بسیار کندی داشت. در پایان آخرین روز معاملات اسفند قیمت سکه تمام بهار آزادی یک میلیون و ۵۷۳ هزار تومان بود. این افزایش سبب شد تا حراج سکه هم از پایان اسفند ماه متوقف شود.
افزایش قیمت سکه از فروردین ماه کلید خورد. ۷ فروردین ماه ۹۶ قیمت سکه یک میلیون و ۶۳۰ هزار تومان شد و در پایان فروردین به یک میلیون و ۷۶۵ هزار تومان رسید.
به دنبال این افزایش‌ها بانک مرکزی شرایط پیش‌فروش سکه را تغییر داد. قیمت پیش‌فروش سکه طلا با سررسید شش ماهه که در آغاز اجرای طرح ۱۴ میلیون ریال بود به ۱۴۷۵۰۰۰۰ ریال و پیش‌فروش سکه طلا با سررسید ۱۲ ماهه که ۱۳ میلیون ریال بود هم به ۱۳۵۰۰۰۰۰ ریال افزایش یافت.
بانک مرکزی درباره علت گران شدن پیش‌فروش سکه هیچ توضیحی اعلام نکرد اما به نظر می‌رسید افزایش قیمت سکه مهم‌ترین دلیل این افزایش بود.
با این حال مسعود رحیمی مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی ابراز امیدواری کرد که: «انتظار می‌رود با ورود تدریجی و متناسب سکه‌های پیش‌فروش شده به بازار ضمن تامین سکه‌های مورد نیاز مردم، از طریق ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، قیمت‌ها نیز کنترل و متعادل شود.»
سکه ۲ میلیون تومانی ارزان می‌شود؟
به دنبال توقف پیش‌فروش یک ماه و سه ماهه و همزمان با رکوردزنی قیمت سکه به دو میلیون تومان در بازار، بانک مرکزی پیش‌فروش سکه را متوقف کرد.
اینکه چرا قیمت سکه از دو میلیون تومان گذشت، موضوعی بود که در روزهای گذشته بسیاری درباره آن نظر دادند اما به گفته تحلیلگران بازار، افزایش قیمت سکه از افزایش قیمت دلار در بازار سیاه تبعیت می‌کند. آن‌طور که برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد دلار در بازار سیاه تا آستانه هفت هزار تومان هم بالا رفت. هرچند که بانک مرکزی و مقامات دولتی بازار سیاه را نمی‌پذیرند اما قیمت‌های این بازار بر روی سکه و طلا تاثیر مستقیم دارد. بنا به گفته کارشناسان دلار به نوعی سکه را هم به گروگان گرفته است.
با وجود هشدارهایی که فعالان بازار و مقامات بانک مرکزی نسبت به حبابی بودن بازار سکه می‌دهند، قیمت‌ها بالا می‌رود اما خریداری هم در بازار نیست. عبادالله محمدولی، عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر در این رابطه می‌گوید: «سیر صعودی بهای سکه که بدون هیچ پشتوانه‌ای در حال بالا رفتن است مطمئنا به زودی در یک سراشیبی قرار خواهد گرفت.»
به دنبال افزایش قیمت سکه در بازار فشارها بر بانک مرکزی برای مقابله با این افزایش‌ها هم بیشتر شد.
بانک مرکزی روز ۱۸ اردیبهشت اعلام کرد که سکه‌های یک ماهه زودتر از موعد به بازار عرضه خواهند شد.
فعالان بازار می‌گویند اگر تحویل سکه‌ها ادامه یابد، قیمت‌ها در بازار به تدریج کاهش خواهد یافت زیرا تقاضا برای سکه کم شده و ممکن است ظرف چند ماه آینده با ادامه این روند، بازار به تعادل برسد.