فرد مبتلا خیلی سریع قرنطینه شود

«جهان‌صنعت»- از ابتدای تابستان اخبار متعددی درباره تب‌دنگی در ایران و میزان مبتلایان به آن شنیده می‌شود. از آنجایی که مردم ایران سابقه مواجهه با کرونا و مخدوش‌بودن اطلاع‌رسانی در روزهای اولیه آن را دارند، به‌صورت طبیعی کمی در برابر اخبار رسمی در این زمینه موضع‌گیری می‌کنند. این مساله وقتی کمی جدی‌تر می‌شود که اطلاع‌رسانی رسمی در این زمینه دچار چنددستگی می‌شود. برای نمونه به این دو اظهارنظر رسمی از سوی دو مقام وزارت بهداشت در چند روز اخیر دقت کنید: حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: «انتقال داخلی تب‌دنگی به یک شهرستان و شش مبتلا در کشور محدود شده است.» حال دیروز دکتر شهنام عرشی، رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه ۱۳۸ نفر از اردیبهشت ماه تا به امروز به تب‌دنگی مبتلا شده‌اند، گفت: «هفت مورد ابتلای داخلی به تب‌دنگی گزارش شده است. پشه‌های آلوده در استان‌های بوشهر، هرمزگان و سیستان‌و‌بلوچستان به ویژه چابهار شناسایی شدند بنابراین در استان‌های همجوار مانند فارس، خوزستان و کرمان احتمال وجود پشه آلوده وجود دارد. خوشبختانه اگرچه بیماران آلوده‌ای شناسایی شده ولی تاکنون پشه آلوده در این سه استان وجود نداشته است. همچنین این پشه در استان گیلان شناسایی شده و دو استان شمالی کشور در خطر این پشه قرار دارند. خوشبختانه پشه شمال کشور نسبت‌به جنوب کشور خطر کمتری دارد بنابراین می‌توان گفت حداقل هفت استان کشور در خطر پشه آئدس قرار دارند.» این‌گونه اطلاع‌رسانی‌ها در جامعه‌ای که عامه مردم حوصله خواندن متن اخبار را ندارند و اغلب از روی تیترها تصمیم‌گیری می‌کنند، می‌تواند کمی به اعتماد عمومی ضربه بزند. با این حال به گفته رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به هفت مورد ابتلای داخلی تب‌دنگی اعلام کرد: «ابتلای هفت مورد به این معناست که یک منطقه دارای پشه آلوده است و احتمال انتقال بیماری از انسان به انسان وجود دارد. همچنین ۱۲۵نفر نیز از کشور امارات بیماری تب‌دنگی را به کشور آورده‌اند؛ این موضوع بیانگر این است که شهروندان سایر کشورها که در شهرهای امارات حضور دارند به بیماری تب‌دنگی مبتلا شده‌اند.» بنابراین حداقل هفت استان کشور و به ویژه چهار استان کشور در خطر هستند. وقتی ۱۲۵نفر از مبتلایان ایرانی در امارات مبتلا شدند یعنی هزاران نفر از شهروندان کشورهای دیگر هم مبتلا شده‌اند. عرشی با بیان اینکه احتمال اپیدمی این بیماری را رد نمی‌کنیم، گفت:« نگرانی اصلی ما برای ماه‌های شهریور و مهر است که از گرمای هوا کاسته می‌شود و پشه‌ها در هوای آزاد به راحتی می‌توانند رفت‌وآمد کنند. برد پرواز پشه ۵۰۰متر است به همین دلیل اینگونه نیست که از یک استان به استان دیگر پرواز کند. انتقال تخم آن هم ممکن است از طریق تایرهای کهنه ماشین‌ها و… باشد.» اما به صورت کلی درباره تب‌دنگی در ایران چه می‌دانیم؟
اولین‌بار سال 98 بود که پشه «آئدس» در شهرستان بندرلنگه شناسایی شد و از آن تاریخ وزارت بهداشت و درمان برنامه و استراتژی مشخصی را برای شناسایی بیماران «تب‌دنگی» در دستور کار قرار داد. بیشترین تمرکز بر شناسایی بیماران در شهرهایی بود که وجود این پشه در آن به اثبات رسیده بود. بنا بر گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان، از سال 98 تا 26 اردیبهشت 1403 بیمار فعالی که در داخل کشور مبتلا شده باشد نداشته‌ایم اما از روز 26 اردیبهشت تعدادی از بیماران مبتلا به تب‌دنگی از امارات وارد کشور شدند و در کمتر از دو هفته آمار مبتلایان افزایش چشمگیری پیدا کرد. در حال حاضر براساس آخرین آمار اعلام‌شده از سوی وزارت بهداشت و درمان، ابتلای 122نفر در کشور به این بیماری تایید شده که شش مورد آن در بندر لنگه شناسایی و بقیه از خارج کشور مبتلا شده‌اند. از میان مبتلایان تاکنون سه نفر فوت کرده‌اند.
بیماری به تهران نرسیده؟
با رسیدن اخباری از جنوب کشور درباره این بیماری شایعاتی درباره میزان گسترش آن‌ هم در میان مردم شنیده می‌شود. از‌ جمله اخباری درباره شیوع این بیماری در مناطق مرکزی و شمالی کشور که برای برخی به معنی گسترش روزافزون این بیماری است. با ‌این‌حال، یک چهره شناخته‌شده در عرصه بیماری‌های عفونی در این هفته به این خبر واکنش نشان داد. دکتر پیام طبرسی اعلام کرد که هنوز هیچ نمونه‌ای از این بیماری در تهران مشاهده نشده است.
متخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه تب‌دنگی انتقال فرد‌به‌فرد ندارد، گفت: «گزارشی از شیوع بیماری دنگی در تهران وجود ندارد.» پیام طبرسی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص بیمارهای عفونی با اشاره به اینکه تب‌دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش پشه‌های آلوده به ویروس دنگی به انسان منتقل می‌شود، به تسنیم گفت: «علائم آن شامل تب بالا، دردهای شدید عضلانی و مفصلی، سردرد، راش پوستی‌ و در برخی موارد حالت تهوع و استفراغ است.»
وی با بیان اینکه در گذشته بیماری تب‌دنگی در کشور نبوده، اضافه کرد: «این بیماری در کشورهای همسایه، ازجمله پاکستان و هندوستان و بعضی از کشورهای آسیا شیوع پیدا کرده است. همچنین با بارندگی شدیدی که طی ایام اخیر در دوبی اتفاق افتاد و ماندن آب‌ در سطح محلات این منطقه سبب انتشار پشه آئدس و بیماری تب‌دنگی در آن کشور شد و به‌دنبال این موضوع، تعداد زیادی از مسافران ایرانی که در دوبی به سر می‌برند نیز به این بیماری دچار شدند.» طبرسی با اعلام تب‌دنگی در کشور شیوع گسترده‌ ندارد، عنوان کرد: «تب‌دنگی انتقال فردبه‌فرد ندارد. تاکنون گزارش‌هایی در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری شمال و جنوب کشور همچون بندرعباس، بوشهر، هرمزگان ثبت شده است اما گزارشی از شیوع بیماری دنگی در تهران وجود ندارد.»
کدام شهرها و استان‌ها درگیر این بیماری هستند؟
بنا بر اعلام مدیر برنامه مدیریت بیماری‌های منتقل‌شده از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت و درمان، تقریبا تمامی مناطق استان گیلان به پشه آئدس آلوده است. همچنین استان سیستان‌و‌بلوچستان بیشتر در بخش جنوبی استان یعنی مناطقی مانند چابهار و کنارک، استان هرمزگان تقریبا در تمامی مناطق و استان بوشهر شهرستان‌های کنگان و عسلویه آلوده به پشه آئدس هستند.
عبدالرضا میراولیایی می‌گوید: «مناطق شمالی کشور به پشه آئدس «البوپیکتوس» آلوده است که یک گونه از آئدس مهاجم است. مناطق جنوبی کشور به آئدس «اجیپتی» آلوده است که این نوع آئدس نیز مهاجم است. در واقع دو نوع آئدس مهاجم داریم یعنی پشه آئدس که بومی کشور ما نیست و از جای دیگری آمده است و آئدسی که در اکثر مناطق کشور ما وجود دارد که مهاجم نیست و آئدسی است که بیماری را منتقل نکرده و نمی‌تواند ویروس را حمل کند و صرفا یک گزش دارد که مشکلی برای انسان ایجاد نمی‌کند.»
او درباره این بیماری توضیح داد: «به بیماری دانگ تب استخوان‌شکن نیز گفته می‌شود. یک بیماری است با تب ناگهانی بیش از ۳۸ درجه که با سردرد، بدن‌درد و درد پشت چشم همراه است. همچنین بیمار می‌تواند علائمی مانند تهوع، استفراغ و دل‌درد داشته باشد، حتی می‌تواند یکسری ضایعات پوستی شبیه سرخک در بدن بیمار ایجاد کند. چنانچه بیماری طولانی شود و شدید باشد، بیمار به دلیل اینکه افت پلاکت پیدا می‌کند دچار خونریزی‌های مخاطی می‌شود. بیماری دانگ در ۷۰ الی ۸۰‌درصد موارد ابتلا معمولا کم‌علامت است و علائمی شبیه سرماخوردگی و کرونا دارد.»
«تب‌دنگی» درمان مشخصی ندارد
بهروز ترابی، ویروس‌شناس در این‌باره گفت: متاسفانه تب‌دنگی درمان مشخصی ندارد و بیش از هر چیز باید تمرکز بر پیشگیری از این بیماری باشد. پشه آئدس که عامل انتقال این بیماری است معمولا در بین گیاهان خودرو، ساختمان‌های متروکه، در گرما و رطوبت بالا زندگی می‌کند و در چاله‌های آب و ظروف زیرگلدانی که دارای آب راکد هستند تخم‌گذاری می‌کند.
وی افزود: متاسفانه درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد و نشانه‌های آن هم مانند ابتلا به سرماخوردگی اما با دمای تب بالا و دردهای شدید استخوانی همراه است. به همین دلیل بیش از هر چیز باید بر پیشگیری از ابتلا به آن تمرکز داشته باشیم. برای پیشگیری از انتقال بیماری لازم است محیط رشد پشه‌ها ناامن و شرایط زیست و تخم‌گذاری آنها از بین برود. همچنین استفاده از لباس‌های بلند و رنگ روشن، استفاده از توری برای پنجره‌ها و درها و استفاده از اسپری‌های دورکننده حشرات در کاهش انتقال بیماری کمک‌کننده است.
ترابی در مورد میزان خطرناک بودن این بیماری و احتمال مرگ‌ومیر آن گفت: مساله مهمی که باید در نظر گرفت این است که بیماری «تب‌دنگی» علائم خاصی ندارد و چون با تب و علائمی مانند سرماخوردگی همراه است ممکن است درست تشخیص داده نشود اما به هر حال در موارد بسیار کمی ممکن است بیمار شدیدا بدحال شود و نیاز به بستری در بخش مراقبت‌های ویژه پیدا کند.
او ادامه داد: میزان مرگ‌ومیر بیماری دانگ نیز حدود 5/2درصد است. این میزان مرگ‌ومیر نیز ارتباط بسیاری به این دارد که بیمار چه زمانی بعد از ابتلا به مرکز درمانی مراجعه کند و همچنین اقدامات درمانی برای او به چه شکلی انجام شود. میزان مرگ‌ومیر بیماری دانگ زیاد نیست و اگر این اتفاق رخ بدهد عامل آن خونریزی داخلی بیمار است اما از آنجا که ماهیت پشه آئدس به این شکل است که می‌تواند افراد زیادی را نیش بزند و به این بیماری مبتلا کند ممکن است در یک بازه زمانی تعداد زیادی از افراد را به این بیماری مبتلا کند. افزایش ابتلا هم می‌تواند به افزایش آسیب‌های بیشتر بینجامد. ترابی در پایان با اشاره به اینکه تب‌دنگی بیماری شناخته‌‌شده‌ای است که در بیش از ۱۴۰ کشور به آن آلوده هستند، اظهار کرد: فرد مبتلا به تب‌دنگی خیلی سریع باید قرنطینه شود که در معرض گزش مجدد پشه قرار نگیرد تا عامل انتقال بیماری به فرد دیگری باشد. همچنین علائم این بیماری سردرد، کمردرد و پشت‌درد، تب معمولا شدید و در برخی موارد خارش و جوش در قسمت‌های مختلف بدن است.