10 - 12 - 2019
فرهنگسازی ضد فساد و اختلاس
محمدهادی موقعی- آبروی ۱۶۰ ساله یک بانک محبوب، امین مردم، مأمن سرمایه سهامداران و یک جایگاه اجتماعی برای خدمت به عموم، محل رشد و تربیت مدیران لایق و متخصص و دارای هزاران مشتری در طول عمر خود، در یک چشم بر هم زدن دود شده و به هوا میرود. آبرو یک طرف و خسارتهای میلیاردی و دوندگیهای قانونی و حقوقی، جرائم مقرراتی و جرائم دادگاهی و… هم یک طرف.
تعطیلی تعداد زیادی از شعب، کاهش سهم در بازار بورس و خروج سپردهگذاران و سهامداران و اخراج مدیرعامل، تغییر هیات مدیره و… نابودی برند و حذف اعتماد و تخریب منابع و داراییها را هم اضافه کنید.با وجود افزایش کنترلهای داخلی و استقرار کمیتههای حسابرسی و اصول حاکمیت شرکتی، حسابرسی مستقل و بازرسیهای دورهای و نظارت دقیق هیات مدیره، باز هم جرائم مالی، تقلب، رشوهخواری و اختلاس در شرکتها و بنگاههای اقتصادی رو به افزایش است.
عوامل فساد و جرم از کجا میآیند؟ بخشی از کارکنان، متخصصان و مدیران داخل شرکت همان مجرمان و عاملان فساد اقتصادی و مالیاند. در مقابل این همه تدبیر، کنترل و مقررات و نظارت باز هم فساد و تقلب مالی در یک بانک مهم و مشهور خردهفروشی اعتباری، چشمهای ناظران را از تعجب و حیرت باز نگه داشته است.
موسسه حسابرسی و خدمات مدیریت PWC (پرایس واترزهاوس کوپرز) در بررسیهای سال ۲۰۱۸ خود به این نتیجه رسیده است که عوامل فساد در داخل سازمان و تحت مدیریت رهبر سازمان شکل میگیرند ولی رهبر سازمان غافل از شکلگیری تدریجی و نهادینه شدن فساد و تقلب در سازمان تحت مدیریت خود است. زمانی که اسرار هویدا میشود او مثل یک شخصیت کارتونی احمق نظارهگر ماجراست و هنوز در شگفتی است!
در تابستان سال ۲۰۱۶ ناگهان خبری مثل بمب در میان جامعه بانکداران آمریکا منفجر شد. بانک خردهفروش Wells Fargo متهم به افتتاح هزاران حساب غیرمجاز و با نامهای مشتریان خود ولی بدون اطلاع آنان (صوری) شد که گردش مالی کاذبی به شکل وامها و سپردههای صوری در این حسابها خلق شدهاند. رییس هیاتمدیره، مدیرعامل و اعضای هیاتمدیره، کمیتههای منصوب هیاتمدیره و حسابرسان از موضوع جا ماندند. مقررات و کنترلهای داخلی ضعفی نداشتند و سیستم کار خودش را میکرد. آنچه نادیده گرفته شده بود اتحاد مجرمان یقه سفیدی بود که با مهارتی عجیب ماشین تولید اعداد و ارقام ساختگی را راهاندازی کرده بودند. بار دیگر به نتیجهگیری موسسه حسابرسی PWC توجه کنید؛ ریشه فساد در سبک مدیریت است نه چیزی دیگر.
جامعیت و سلامت: موسسه حسابرسی PWC در سال ۲۰۰۹ تعداد ۷۲۲۸ شرکت را از نظر درگیری در فساد مالی و اختلاس مورد مطالعه قرار داد و نتیجه این بود که ۳۰ درصد این شرکتها درگیر در فساد مالی هستند. همین بررسی روی تعداد شرکتهای فوق در سال ۲۰۱۸ انجام شد و میزان درگیری در فساد مالی و تقلب به ۴۹ درصد افزایش یافت.
شرکتهایی که درگیر رسواییهای مالی شدند، شرکتهای سطح پایین و معمولی نبودند. اگر اسامی را ببینید حیرتزده میشوید. بانک معتبر ولز فارگو سومین بانک خردهفروشی اعتباری در آمریکا با اتهام افتتاح هزاران حساب سپرده و کارت اعتباری صور، شرکت ایرباس با اتهام انعقاد قراردادهای منجر به اختلاس و فساد مال، گلدمن ساکس به اتهام انتشار ۵/۶ میلیارد دلار اوراق قرضه با استفاده از روشهای پولشویی در مالزی، دویچه بانک با اتهام گشایش حسابهای بانکی در مناطق معاف از مالیات با مقاصد سودجویانه، رولز رویس و زیمنس و فولکس واگن را هم به این شرکتها اضافه کنید.
اگر انحراف فرهنگی و ناتوانی مدیریت در سازمان رخ دهد بزرگترین برندها و موفقترین شرکتها و کسبوکارها از صدمات وحشتناک اختلاس، فساد و تقلب در امان نخواهند بود. پیشنهادهای دهگانه کلیدی به رهبران برای ایجاد فرهنگ ضدفساد و اختلاس: هنگامی که علائم هشداردهنده رخداد فساد مالی و تقلب را دریافت میکنید، بیتفاوت نباشید. مثل اقدامات ایمنی قبل از رسیدن گردباد مهیب عمل کنید. (عارضه بیتفاوتی)، مراقب رواج فرهنگ ساخت اعداد و ارقام در دفاتر، گزارشگریهای مالی بیرونی و داخلی و سایر مجاری تبادل اطلاعات مالی باشید. (عارضه رقمسازی)، در کنار اهمیت به قواعد و مقررات کنترلکننده، مراقب شکل نگرفتن یک نگرش واحد در سازمان نسبت به پدیده اختلاس و تخلف مالی باشید. (عارضه نبود نگرش واحد)، مراقب مسوولیتناپذیری مدیران اجرایی و میانی باشد. بیشتر آنان شواهد بنیادی تقلب و سوءاستفادههای مالی را انکار میکنند. (عارضه بیمسوولیتی)، مراقب ترویج تفکر «چند سیب گندیده» باشید. این تفکر مانع تلقی شما از وجود گستردگی فساد در سازمان میشود. (عارضه خوشبینی)، رویکرد خود را از «توجه به سیستمهای جبرانی و شکایات» به «سرمایهگذاری روی سیستمهای جبرانی و شکایات» تغییر دهید. (عارضه صرفهجویی)، از کنار رخدادهای تجاری و معاملات مشکوک با ملایمت عبور نکنید. ملایمت شما کارکنان را نیز ملایم و سهلگیر خواهد کرد. (عارضه نبود قاطعیت)، استانداردها و نرمهای اخلاقی را در کارکنان رواج دهید. (عارضه ابهام در درک فساد)، هیچ استثنایی را در مجازات متخلفان قائل نشوید. (عارضه نفوذ دیگران) و مدیران جدیدی را که جایگزین مدیران متخلف میکنید، از فیلتر سلامت و صداقت عبور دهید. (عارضه نبود آزمون صداقت).
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد