فروش اموال دولتی پشت درهای بسته؟

«جهان‌صنعت»- تشکیل یک هیات هفت نفره با هدف فروش و مولدسازی دارایی‌های دولت و تصمیم‌گیری در خصوص شیوه ارزشگذاری و فروش این دارایی‌ها پشت درهای بسته موضوعی است که در روزهای گذشته سروصدای زیادی به‌پا کرده است. این مصوبه که در آبان ماه امسال و در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا تصویب و به تایید رهبری نیز رسیده، با حفظ محرمانگی و مصونیت قضایی، به این هیات هفت نفره اجازه می‌دهد که به دور از هرگونه نظارت سیاست‌های خود را در خصوص فروش و واگذاری اموال دولتی به مرحله اجرا برسانند. هرچند مقامات دولتی مدعی شده‌اند که هرگونه تصمیم‌گیری در این خصوص در اتاق شیشه‌ای صورت خواهد گرفت اما از نگاه کارشناسان و تحلیلگران، دولت برای تامین هزینه‌های جاری خود، چوب حراج به سرمایه‌های ملی زده و از این مسیر نیز قرار است منافعی را برای گروه‌های خاص ایجاد کند. با همه این تفاسیر وزیر اقتصاد در تازه‌ترین اظهارات خود در این زمینه هرگونه ادعا در خصوص محرمانگی این مصوبه را رد کرده و گفته: «شفافیت بی‌رحمانه‌ای را در خصوص مساله مولدسازی پیگیری خواهیم کرد.»
زمین‌های هکتاری راکد در پایتخت
سیداحسان خاندوزی وزیر اقتصاد در خصوص بحث مولدسازی که اخیرا جنجالی شده است، گفت: سال‌های سال دستگاه‌های دولتی در کشور املاک و موارد دیگر را گردآوری می‌کردند بدون اینکه نیاز داشته یا استفاده درستی داشته باشند.
وی با بیان اینکه در مواردی سال‌های سال ساختمان‌ها بلااستفاده باقی مانده‌اند در حالی که این دارایی‌ها ظرفیت تحریک پروژه‌های عمرانی و تولیدی را دارند، گفت: در شهرها و استان‌ها شاهد موارد متعددی از بیمارستان‌ها و مدارس نیمه‌کاره و انبارهای خالی هستیم. مدیران می‌گویند که باید بودجه سازمان برنامه برسد تا اتفاقی رخ دهد.
خاندوزی افزود: این موضوع خلاصه و چکیده نیازی است که وجود دارد. در نامه‌ای ۱۵ مورد از موانعی را ذکر کردم که براساس آنها دولت از دارایی‌های خود استفاده صحیح نمی‌کند و مدیران دولتی نیز این کار را منفی می‌بینند. رییس‌جمهور نیز مساله را در سطح سران سه قوه و در آذر سال ۱۴۰۰ مطرح کردند.
براساس گفته رهبر انقلاب که این نکته را در سال ۱۳۹۹ به رییس‌جمهور وقت اعلام کردند، بحث مولد‌سازی دارایی‌ها یک تصمیم حکومتی است و براین اساس باید یک کمیته تشکیل شود اما باید امنیت سرمایه‌گذاری نیز حفظ شود. در نتیجه و پس از بررسی‌های مداوم متن نهایی در اواخر آبان ماه مصوبه مربوط به مولدسازی ابلاغ شد.وزیر اقتصاد در مورد اقدامات هیات مولدسازی گفت: خلاصه کار هیات مولدسازی این است که هر جایی که ببینیم یک دارایی بدون استفاده وجود دارد و می‌توان آن را مورد استفاده قرارداد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. به طور مثال می‌توان یک قطعه زمین را بر اساس قیمت کارشناسی در اختیار پیمانکاری قرار دهیم و در ازای آن یک بیمارستان توسط آن پیمانکار تکمیل شود. در مثالی دیگر در تهران مدرسه‌ای به نام شهید رجایی وجود دارد که مدت‌هاست از آن استفاده نمی‌شود. اگر همان یک مدرسه را مولد کنیم و درآمدهای آن را در اختیار پیمانکاران قرار دهیم، می‌توانیم بین ۷ تا ۱۰ مدرسه دیگر را در نقاط مورد نیاز بسازیم. امیدوار هستیم بتوانیم با توجه به اعتماد رهبر انقلاب به یک نهضت مولدسازی برسیم.
از زمین ۱۴۵ هزار متری کانون پرورش فکری تا باشگاه ۸۵ هزار متری یک بانک
خاندوزی در مورد تفاوت‌های خصوصی‌سازی و مولدسازی گفت: مولدسازی معادل خصوصی‌سازی نیست. در مولدسازی دولت از اموال خود قطعه‌ای را جدا کرده و به سرمایه‌گذاری و بخش تولید اضافه می‌کند. بسیاری از پیمانکاران طلب‌های بزرگی از دولت دارند و در نتیجه امکان کار جدید ندارند. اگر قطعه زمینی بر اساس قیمت کارشناسی و شفاف واگذار شود، امکان کار جدید فراهم خواهد شد. ضمن اینکه این کار بسیاری از بنگاه‌های زیان‌ده را نجات خواهد داد. به طور مثال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهران، ۱۴۵ هزار متر زمین در شهرک غرب در اختیار دارد که می‌تواند مولد شود. سازمان صدا و سیما نیز در همان منطقه زمین‌هایی دارد که می‌تواند از آن استفاده کند.
خاندوزی با اشاره به اینکه در منطقه یک تهران یک سازمان تحقیقاتی داریم که ۱۶۸ هزار مترمربع زمین دارد، گفت: اگر از آن درست استفاده شود می‌توان بسیاری از پروژه‌‌های اجرایی آن وزارتخانه را پیش برد. ۱۶۲ هزار متر‌مربع انبار نیز متعلق به یکی از وزارتخانه‌ها در منطقه ۴ وجود دارد. یکی از بانک‌های دولتی ۸۵ هزار متر‌مربع باشگاه در اختیار دارد.
وی ادامه داد: یک سیلوی قدیمی که سال‌های سال است از آن استفاده نمی‌شود در منطقه ۱۶ وجود دارد که متراژ آن بیش از ۱۶ هزار متر‌مربع است. این سیلو در مرکز شهر قرار دارد و امکان استفاده از آن نیست. در همان منطقه زمینی به وسعت ۱۱۳ هزار متر‌مربع و انبار متروکه راه‌آهن نیز وجود دارد. با توجه به این ظرفیت‌ها، لزوما نباید دستگاه‌ها منتظر بودجه عمرانی باشند.
مدیران دولتی مهم‌ترین مانع مولدسازی هستند
مساله مولدسازی دارایی‌های دولت حدود ۵ سال است که مطرح است و در سال‌های اخیر ردیف بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته شده است. مدیران دولتی خودشان مهم‌ترین مانع هستند. قرار است اصلاحات و شفافیت است از خود دولت آغاز شود. با تاکید رییس‌جمهور قصد داریم تا بر این مقاومت غلبه کنیم.
خاندوزی در پاسخ به سوالی در مورد علت طرح موضوع مولدسازی دارایی‌های دولت در سران قوا گفت: آسیب‌شناسی انجام و بر این اساس موانع شناسایی شد. اولین مانع این بود که دستگاه‌ها از اعلام اموال خود خودداری می‌کردند. سامانه مربوط به اموال از قبل ایجاد شده بود اما بسیاری از دستگاه‌ها استنکاف می‌کردند. تا امروز به رکورد‌های سامانه بیش از ۷۰ درصد افزوده شده و بیش از یک میلیون املاکی داریم که شناسایی رسمی شده‌اند و مساله معارض آنها حل شده است. ۶۰۰ هزار رکورد در حال حاضر به بیش از یک میلیون رسیده است.
وی با بیان اینکه نکته دیگر مربوط به در حال استفاده و یا راکد بودن دارایی‌هاست، گفت: با همکاری وزرای آموزش‌وپرورش و جهاد کشاورزی موارد متروکه و بلااستفاده شناسایی شده‌اند که می‌توان از آنها استفاده کرد و آنها را به یک پیمانکار داد تا به نوعی براساس تهاتر کار انجام دهند. به این دلیل مدیران دولتی علاقه به فروش ندارند و قیمت‌های نامعقولی تعیین می‌کنند. در شرایطی که دولت‌های گذشته ملاکان بزرگ بودند. این نهضت مسوولان دولت را مکلف می‌کند تا هر جا ساختمان بلااستفاده‌ای دیدند معرفی کنند و بدانند که از منابع برای استان خود آنها استفاده می‌شود.
وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه مانع دیگر خود موضوع مولدسازی بود، گفت: در گذشته یک مسیر فروش اموال بود. بسیاری از این دارایی‌ها این قابلیت را دارند تا اجاره داده شوند. کسی می‌تواند مدیریت را برعهده بگیرد که بهره‌وری را افزایش دهد. برخی از موارد آن‌قدر بزرگ هستند که امکان فروش یکجای آنها وجود ندارد، در نتیجه فروش به صورت یونیت در دستور کار قرار خواهد گرفت. براین اساس می‌توانیم بنگاه‌های زیان‌ده را نجات دهیم و مردم را سهیم کنیم. ضمن اینکه باب نظارت مردم را نیز باز خواهیم کرد. یکی از مهم‌ترین مصوباتی که در مدت اخیر در کمیته مولدسازی داشتیم، شفافیت است.
پشت درهای بسته عمل نمی‌کنیم
وزیر اقتصاد در پاسخ به سوالی در مورد محرمانه بودن مصوبات مربوط به هیات مولدسازی گفت: اکثر مصوبات شورای سران تا زمان نهایی شدن طبقه‌بندی شده است و پس از تایید رهبر انقلاب به صورت عمومی اعلام می‌شود. در اینجا نیز هیات مولدسازی حفظ محرمانگی را انجام داده است. علت این موضوع این نبود که قصد داشتیم این کار در پشت درهای بسته انجام دهیم. بلکه از مسوولان دولت قبل که تجربیاتی در این حوزه داشتند نیز دعوت شد و در جلسات شرکت کردند. مساله مولدسازی در بسیاری از اقتصاد‌های دنیا تجربه شده است. ما باید از ادبیات جهانی و صاحب‌نظران داخلی استفاده می‌کردیم. در حال حاضر و پس از نهایی شدن مصوبه سران همه مردم می‌توانند به سایت وزارت اقتصاد مراجعه کنند و همه موارد از جمله آیین‌نامه اجرایی را مشاهده کنند.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه مولدسازی دارایی‌های راکد برای رونق در پروژه‌های عمرانی کشور (اکثرا با شیوه تهاتر) و آزادسازی دارایی‌ها به نفع مردم انجام خواهد شد، گفت: تنها در منطقه یک تا چهار تهران بیش از ۲۰ هکتار مستغلات مربوط به مجتمع‌های رفاهی بانک‌ها وجود دارد. ما از نقدها استقبال می‌کنیم. اتفاقا افراد کمک کردند تا این موضوع ظرف ۴۸ ساعت گذشته مورد توجه قرار بگیرد. در این خصوص پشت اتاق شیشه‌ای تصمیم‌گیری خواهد شد.
وی افزود: در مورد همه پروژه‌ها به شکل تقریبا بی‌سابقه شفافیت صد درصد بی‌رحمانه‌ای را ایجاد خواهیم کرد تا قیمت‌گذاری ۴۰۰ ملک جهاد یا ۵۰۰ ملک آموزش‌وپرورش در مقابل چشم همه قرار بگیرد. ضمن اینکه دقیقا مشخص خواهد شد بودجه برای کدام پروژه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. باید به نحوی عمل کنیم تا بعدها پرونده فسادی شکل نگیرد.
خاندوزی در پاسخ به سوالی در مورد پاسخگویی در قبال تصمیمات گرفته‌شده در کمیته مولدسازی گفت: در ترکیب خود هیات برای حل مساله نظارت، یک نماینده از سوی رییس مجلس و قوه قضاییه در تمامی جلسات هیات حضور دارند. این افراد جزو اعضای اصلی هستند. گزارش‌ها را مطالبه می‌کنند و ما نیز هر سه ماه گزارشات را برای دستگا‌های نظارتی ارسال می‌کنیم. هر ۶ ماه نیز به سران قوا و رهبر معظم انقلاب گزارش ارسال خواهد شد. ضمن اینکه همه افراد می‌توانند در موبایل خود این گزارشات را مشاهده کنند.