14 - 04 - 2020
فروش نفت با «نفتکشهای ارواح»
گروه انرژی- در حالی که برخی سازمانهای معتبر جهانی مانند آژانس بینالمللی انرژی، اداره اطلاعات انرژی آمریکا و رسانههایی مانند رویترز و بلومبرگ از افت چشمگیر صادرات نفت ایران خبر میدهند، گروه تانکر ترکرز که با دهها ماهواره، نفتکشها و ذخایر استراتژیک نفت جهان را ردیابی میکند، میگوید که صادرات نفت ایران بسیار کمتر از آنچه عنوان میشود کاهش یافته است.
تازهترین دادهها از یک گروه ردیابی ماهوارهای نفتکشها نشان میدهد تهران همچنان خریداران زیادی برای نفت خام صادراتیاش دارد و اگر ایالات متحده آن طور که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا بارها گفته است قصد به صفر رساندن صادرات نفتی ایران را دارد، باید به کارهایی فراتر از اقدامات محسوس در بازار نفت دست بزند.
تانکر ترکرز، سازمانی که جریان نفت در سراسر جهان را زیر نظر دارد، میگوید در دو هفته نخست ماه اکتبر صادرات نفت ایران به طور متوسط ۲/۲ میلیون بشکه در روز بوده است و نسبت به سال گذشته فقط ۱۰ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که ارزیابی رویترز نشان میدهد صادرات روزانه نفت ایران در نیمه اول ماه جاری (اکتبر) حدود ۳۳/۱ میلیون بشکه بوده و دیگران نیز حداکثر صادرات ۵/۱ میلیون بشکه را ارزیابی کردهاند.
سمیر مدنی، یکی از بنیانگذاران تانکرترکرز، میگوید تفاوت در استفاده مستند شده ایران از شناورهای موسوم به «کشتیهای ارواح» است که با خاموش کردن ردیابهایشان از چشم ماهوارهها پنهان میمانند و میزان نفت فروخته شده را در هالهای از ابهام میبرند.
روزنامه فایننشالتایمز نیز در گزارشی مینویسد: ایران با انواع روشها از جمله خاموش کردن سیستم سیگنال ردیابی نفتکشها، تعویض محمولههای کشتیها در نیمه راه و…، مقادیر چشمگیری نفت راهی بازار میکند که از چشم بسیاری از شرکتهای ردیابی نفتکشها پنهان میماند.
گروه تانکر ترکرز در سایت رسمی خود گزارش مفصل و عکسهای هوایی از نفتکشهای ایران منتشر کرده که نشان میدهد ایران از راههای گوناگونی صادرات نفت را با جدیت ادامه میدهد.
این گزارش میگوید در حالی که خبرگزاری بلومبرگ از افت صادرات نفت ایران به ۶/۱ میلیون بشکه در ماه سپتامبر خبر داده، اما در اصل ایران توانسته در همین ماه بیش از دو میلیون بشکه به فروش برساند. در نیمه ماه اکتبر حتی این رقم افزایش یافته و به ۲/۲ میلیون بشکه در روز رسیده است.
در این زمینه پگ مکی مسوول گزارشهای مربوط به کشورهای عضو اوپک در آژانس بینالمللی انرژی گفته است که آمارهای ردیابی کشتیها در گزارشهای آژانس مجموعا برای کل کشورهای اوپک گرفته میشود: «این آمار به ناچار کامل نیست و نیاز به بازنگری دارند. در منابع تامینکننده آمارهای آژانس نیز اختلافات زیادی در نحوه آمارگیری وجود دارد و توافق نهایی پیرامون ارقام ارائه شده وجود ندارد.»
او افزود: به هر حال ارزیابی ما فعلا این است که میزان صادرات روزانه نفت ایران در ماه سپتامبر ۶/۱ میلیون بشکه بوده است که نسبت به حداکثر صادرات ایران در سال ۲۰۱۸ حدود ۸۰۰ هزار بشکه کاهش یافته است.
گزارش تانکر ترکرز میگوید که افزایش میزان عرضه جهانی و افت قیمت نفت طی هفتههای گذشته نیز نشان میدهد که گزارشها از افت صادرات نفت ایران دقیق نیست و آمریکا برای قطع و حتی کاهش صادرات نفت ایران با چالشی جدی مواجه است.
بدین ترتیب ایران نهتنها میزان صادرات خود را بالا نگه داشته، بلکه از افزایش قیمت نفت به خاطر جو روانی که در بازار از افت صادرات نفت ایران به وجود آمده، سود برده و درآمد بیشتری کسب میکند.
بر اساس این گزارش ماه سپتامبر این گروه تصمیم گرفته برای ارزیابی اطلاعات عکسهای هوایی، رادارهای ردیابی و ماهوارهها یک هفته بعد از پایان ماه صبر کند. در همین یک هفته آنها متوجه شدهاند که چندین نفتکش ایران که زمان بارگیری و خروج آنها از پایانههای نفتی ایران مربوط به ماه سپتامبر بوده، در آبهای بینالمللی ظاهر شدهاند که با احتساب بار این کشتیها، در واقع میزان صادرات روزانه نفت ایران در ماه سپتامبر بیش از ۸/۱ میلیون بشکه بوده است.
این گزارش اضافه میکند که کار به اینجا خاتمه نیافته و آنها متوجه شدهاند که سه نفتکش عظیم ناشناس نیز طی ماه سپتامبر ایران را ترک کردهاند که مقصد آنها دقیقا روشن نیست و اگر محمولههای آنها را نیز حساب کنیم، صادرات نفت ایران در ماه گذشته دو میلیون بشکه بوده است.
این گزارش همچنین یادآور شده که ماه گذشته در شرق جزیره خارک چندین نفتکش ایرانی با محمولههای خود لنگر انداخته بودند. بر اساس عرف بینالمللی، معمولا نفتی که برای یک ماه در نفتکش ذخیره شود، در آمارهای نفت ذخیره شده جای میگیرد. ایران درست در آخرین روز ماه، برخی از این نفتکشها را راهی بازار کرده و هدف از این کار، به اشتباه انداختن شرکتهای ردیابی نفتکشهاست تا محموله آنها را به جای نفت صادراتی، در آمارهای نفت ذخیره شده در همان ماه قرار دهند.
بخش دیگری از این گزارش، سه نفتکش را در آبهای ایران کنار هم نشان میدهد که بسیار نزدیک به هم ایستادهاند و فقط یکی از آنها قابل شناسایی است. دو روز بعد همین نفتکش در آبهای امارات دیده شده که راهی هند میشود.
این گزارش همچنین به حرکت کشتیهای ایرانی به امارات اشاره میکند که همان جا محمولههای نفتی خود را به نفتکشهای چینی بار کردهاند.
ارزیابی تانکر کرکرز بر این است که ۵۴ درصد نفت ایران در ماه گذشته راهی چین و هند شده و مقصد ۱۰ درصد از نفت صادراتی ایران نیز تاکنون مشخص نشده است. بقیه محمولهها راهی ژاپن، امارات و اروپا شده و حتی بیش از یک میلیون بشکه نفت ایران (روزانه ۳۶ هزار بشکه) نیز راهی سوریه شده است.
بر پایه این گزارش در مجموع، ارزش کل نفت صادراتی ایران در ماه گذشته نزدیک پنج میلیارد دلار بوده است.
این در حالی است که موید حسینیصدر مشاور وزیر نفت نیز چندی پیش گفته بود اگر آمریکا تجربه تحریم را دارد، ما هم تجربه دور زدن تحریم را داریم.
معاون اول رییسجمهوری نیز روز گذشته در آیین بیستودومین سالروز ملی صادرات با بیان اینکه ایران برای تداوم فروش نفت خود راهکارهایی را در نظر گرفته است گفت: آمریکاییها برای روز ۱۳ آبان تبلیغ میکنند و شاخص آنها رساندن صادرات نفت ایران به صفر است. بر همین اساس برخی کشورها تسلیم شدند و تعدادی نیز توجهی نکردند، ما تعدادی شریک جدید نیز برای فروش نفت یافتهایم و راهکارهایی داریم تا نفت خود را صادر کنیم.
برای بزرگترین خریداران نفت جهان، وضع تحریمهای آمریکا علیه ایران موضوع جدید و تجربهنشدهای نیست. در اوایل دهه جاری میلادی، قبل از آنکه بازار نفت با مازاد عرضه مواجه شود و پیش از آنکه صادرات نفت شیل آمریکا به همه نقاط جهان شروع شود، پالایشگاههای آسیایی با تحریمهای غرب علیه برنامه هستهای ایران مواجه بودند.
دیپلماسی انرژی، مذاکره با مشتریان، ارائه تخفیفات معقول و تعریف همکاریهای گسترده که فروش نفت بخشی از آن است، نمونهای دیگر از ابزارهایی است که در دوره قبل تحریمها نیز از آنها استفاده شده است.
علاوه بر آن، ایجاد تنوع بیشتر در نفت تولیدی کشور – از نظر نوع و درجه سنگینی- باعث خواهد شد طیف وسیعی از پالایشگاهها با ویژگیهای مختلف، محتاج نفت ایران بمانند و پیدا کردن جایگزین برای همه آنها در عمل میسر نشود یا اینکه زمان بسیار زیادی ببرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد