فشار انگلیسی‌ها و ترس ترومن از «قضاوت تاریخ»

‌استیو نی ال تاریخدان آمریکایی در تالیف ۳۶۸ صفحه‌ای خود ‌هری و آیک ترومن و آیزنهاور را از لحاظ تشابه و تضاد در سیاست و اندیشه و سلیقه بررسی کرده و در آن قسمت که مربوط به براندازی دکتر مصدق است چنین نوشته است: اختلاف‌نظر ترومن و آیزنهاور بر سر حذف دکتر مصدق زیاد بود. ترومن (از حزب دموکرات) زیر فشار انگلیسی‌ها که می‌خواستند دولت دکتر مصدق به هر ترتیب حتی با لشرکشی برکنار شود نمی‌رفت، اما آیزنهاور (از حزب جمهوریخواه) از همان آغاز زمامداری در ژانویه ۱۹۵۳ در این براندازی تسلیم نظر انگلیسی‌ها شد و ….
ترومن بارها به انگلیسی‌ها گفته بود که برانداختن دولتی که برگزیده مردم و محبوب آنان است قضیه‌ای نیست که به فراموشی سپرده شود و روزگاری پاسخ آن را با بهای سنگین باید داد، زیرا که «تاریخ» و حافظه مردم را نمی‌توان پاک کرد، قضاوت تاریخ پژوهش‌پذیر نیست.
استیو در صفحات ۲۹۶ و ۲۹۷ کتاب خود پاسخ کتبی آیزنهاور به گوشزد برادر خود «ادگار» که حرف‌های مردم را برایش نوشته بود به عنوان سند به این شرح چاپ کرده است: در ژانویه ۱۹۵۳ ما با خطر فوری از دست دادن ایران، واقع در منطقه‌ای با ۶۰ درصد ذخایر نفت جهان و همسایه دیوار به دیوار شوروی، رو‌به‌رو بودیم و اینک این تهدید را عمدتا از میان برداشته‌ایم و … که اشاره به براندازی حکومت مصدق در ۲۸ امرداد (۱۹ آگوست ۱۹۵۳) است.