«قاتل اهلی» سهم کیست

آخرین ساخته مسعود کیمیایی حاشیه‌های فراوانی برای این کارگردان کهنه‌کار به همراه داشته است. قاتل اهلی که ثمره کار دو‌ساله کیمیایی است، حالا در دعوایی بین او و تهیه‌کننده فیلم سرنوشت نامشخصی دارد.
گویا دعوا بر سر آن است که پولاد کیمیایی جایی در فیلم و فیلمنامه نداشته و حالا با اسرار پدرش وارد فیلم شده است؛ ادعایی که از طرف خود کیمیایی رد شده است. دعوای بین قوچانی و کیمیایی به دیگر هنرمندان هم کشیده شد. در این بین پرویز پرستویی بازیگر فیلم با دفاع از تهیه‌کننده حرف‌های عجیبی علیه کیمیایی زد؛ صحبت‌هایی که باعث شد فریدون جیرانی و داریوش مهرجویی نسبت به گفته‌هایش عکس‌العمل نشان دهند.
حاشیه‌های فیلم کیمیایی حالا به جشنواره فجر رسیده است و در نشست خبری این فیلم کارگردان و تهیه‌کننده حسابی از خجالت هم در آمدند.
این نشست در طول مدت زمان برگزاری هم با حرف‌های گاهی تند کیمیایی دنبال شد اما در پایان به بحث و جدل میان مسعود کیمیایی، پولاد کیمیایی، منصور لشکری قوچانی و اشک‌های دختر تهیه‌کننده «قاتل اهلی» کشیده شد.
در این نشست علاوه بر مسعود کیمیایی و منصور لشکری قوچانی، پولاد کیمیایی، پگاه آهنگرانی، بهزاد عبدی (آهنگساز) و فرشاد معتمدی (مدیر فیلمبرداری) هم حضور داشتند. ضمن اینکه دبیر جشنواره فیلم فجر فریدون جیرانی، سعید سهیلی و سعید راد هم از جمله مدیران و هنرمندان حاضر در این نشست بودند.
نشستن با شما تبعات دارد
مسعود کیمیایی در ابتدای صحبت‌های خود خطاب به اهالی رسانه اظهار کرد: این آمدن و نشستن با شما تبعات دارد که بخشی از آن را در سالن دیدیم. اتفاق مهمی که افتاده این است که با دنیای مزدوری در سینما و هنر آشنا می‌شویم و این مزدوری یعنی اینکه جنس خندیدن‌ها، ترسیدن‌ها و حتی قیمت‌ها را از آن می‌فهمیم.
او گفت: فیلم «قاتل اهلی» برای نترس‌هاست. کسی که این فیلم را می‌بیند نترس است مثل سازنده‌اش. این فیلم برای کوچکی فکر ساخته شده است. برای اینکه اندازه‌های دانستگی را بالا ببرد.
وی ادامه داد: دو سال ساخت این فیلم طول کشید. من برای تو فیلم ساختم و برای تو هم اینجا نشسته‌ام، چیز دیگری هم مهم نیست. پس از دو سال فقط این فیلم باقی می‌ماند و دسیسه‌ها و هیچ چیز دیگری باقی نخواهد ماند.
شما فیلمساز نیستید
کیمیایی در ادامه در پاسخ به انتقادی درباره نحوه دکوپاژ و کات‌های فیلم «قاتل اهلی» و نیز دیالوگ‌های این فیلم گفت: وقتی فیلمساز نیستید و نمی‌شناسید، درباره آن صحبت نکنید. ضمن اینکه دیالوگ‌های این فیلم به طور کامل نثر روزنامه‌ای است چون موضوع آن برای روزنامه و رسانه است.
وی همچنین اشاره کرد: این فیلم ۱۰۹ دقیقه است که باید کوتاه شود و به ۱۰۴ دقیقه برسد.
او در پاسخ به این سوال که قرار است تدوین دیگری از این فیلم انجام شود، گفت: مگر می‌شود یک کتاب دو مولف داشته باشد. این فیلم آن‌قدری که قرار است، بشود خواهد شد. چون حجم داربست و اسکلت آن در حدود ۱۰۶ دقیقه جا می‌گیرد. الان به قول قدیمی‌ها فقط یک کیسه‌کشی می‌خواهد.
کارگردان فیلم «قاتل اهلی» در پاسخ به سوالی درباره اینکه با توجه به یادداشت داریوش مهرجویی، بدهی نسل شما از چه کسی باید طلب شود، اظهار کرد: این حجم بی‌اخلاقی از داخل خود فیلم که یکی از مهم‌ترین عناصر فیلم است، می‌آید. پولاد کیمیایی هنرپیشه است و هر وقت می‌خواهند به او حرف یا متلکی بگویند او را پسر کیمیایی خطاب می‌کنند، در حالی که او فیلم‌های کمدی و کوتاه هم بازی کرده و برای «قاتل اهلی» به عنوان یک خواننده تمرین کرد تا بدون جایگزینی با یک خواننده واقعی بتواند، بخواند.
وی تاکید کرد: تا کی باید نیش زده شود که داریوش مهرجویی به جوش آید. نمی‌دانم با این عصبیت‌ها چه کار کنم. با این حال جای پرویز پرستویی در اینجا خالی است و درود به داریوش مهرجویی که به زودی نزد او خواهم رفت.
خنده‌های هماهنگ
در بخش دیگری از این نشست خبرنگاری به خنده‌های سازماندهی شده در سالن نمایش اشاره کرد که این موضوع با تایید و تشویق عده‌ای زیادی از خبرنگاران و نیز عوامل فیلم روبه‌رو شد و وقتی یک نفر هم به این تشویق‌ها اعتراض کرد، کیمیایی گفت: او را بیرون بیندازید.
پس از آن سوالی درباره حضور پولاد کیمیایی و به طور کلی حاشیه‌های پیش آمده در فیلم مطرح شد که پولاد کیمیایی از خبرنگار مربوطه خواست این سوال را از تهیه‌کننده فیلم بپرسد و لشکری قوچانی هم در این‌باره گفت: به نظرم دامن زدن به یکسری از حاشیه‌ها درست نیست چون «قاتل اهلی» فیلم خیلی خوبی است و بهتر هم خواهد شد. من اینجا مقاومت و ایستادگی می‌کنم و علاقه‌ام به استاد کیمیایی باعث شد وارد چنین پروژه سنگینی شوم. البته به نظرم حدود ۱۵ دقیقه بازی‌های فراتر از فیلمنامه وجود دارد که پس از جشنواره در جلساتی این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
او که این بخش از صحبت‌هایش با اعتراض برخی حاضران در نشست هم روبه‌رو شده بود، ادامه داد: باورم بر این است که سینما یک کار گروهی است و با همین اعتقاد هم به سینما آمده‌ام. برای کار عوامل قوی را کنار هم چیده‌ام. یعنی تمام آنچه را که بلد بودم و تمام آنچه را که از استاد کیمیایی مطالعه کرده بودم، در این پروژه استفاده کردم.
وی افزود: ما ۹ ماه هر روز با استاد کیمیایی جلسه گذاشتیم و باید از حاشیه‌سازی برای فیلمی که بهتر هم می‌شود، دور شویم. در این بخش کیمیایی خطاب به حاضران گفت: همه حاشیه ما خود اوست.
او همچنین تاکید کرد: نقش آدم‌ها بر اساس یک کار گروهی است و ما باید یاد بگیریم با هم گفت‌وگو کنیم.
این صحبت‌های لشکری قوچانی با پاسخ کیمیایی روبه‌رو شد که گفت، وقتی نمی‌توانند به من بند کنند آن را به پولاد ربط می‌دهند، در حالی که نمی‌توانم بعد از ۵۰ سال فیلم خودم را به خاطر پسرم که بازیگر است کج و کوله کنم.
پولاد کیمیایی هم در این بخش تمام اتفاقاتی را که زمان ساخت پروژه رخ داده بود، بار دیگر یادآوری و تاکید کرد: یک سکانس در فیلم به خاطر من اضافه نشده بلکه سه سکانس هم حذف شده است. ضمن اینکه اصلا قرار نبود در این فیلم بازی کنم اما به حرمت بزرگ‌تر وارد شدم.
او گفت: الان فینال فیلم «قاتل اهلی» مثل یک کلیپ شده در حالی که فیلمنامه چنین چیزی نبود.
در پاسخ به پولاد کیمیایی، منصور لشکری‌قوچانی بار دیگر اظهار کرد: هر اتفاق خلافی که انجام می‌شود، اگر قرار باشد قضاوتی روی آن صورت بگیرد بر اساس قانون اتفاق خواهد افتاد. این فیلم برایم زندگی است و اگر به نتیجه نرسد ضرر خواهم کرد چون در سینمای بخش‌خصوصص کار می‌کنم. پس هیچ حاشیه‌ای را قطعا برای این فیلم نمی‌پذیرم و باور دارم که در این مملکت ممکن است کسی پای دار برود اما سرش بالای دار نمی‌رود.
وی تاکید کرد: به همین دلیل پیگیری قانونی انجام می‌دهم تا مشخص شود کدام فیلمنامه ساخته شده است.
در پایان این نشست، محمود گبرلو که به عنوان مجری و اداره‌کننده جلسه حاضر بود و بارها مجبور به آرام کردن جو سالن شده بود، از فریدون جیرانی به عنوان تاریخ شفاهی سینمای ایران خواست برای اتفاقات پیش آمده در جلسه اظهار نظر کند.
جیرانی هم با ابراز تاسف از آنچه در نشست پیش آمده و نیز ابراز تاسف از نامه پرویز پرستویی و طوسی، تاکید کرد: نمی‌خواهم نقش تهیه‌کننده را کم کنم اما کارگردان فیلم مولف اثر بود.
او افزود: درد دل آقای مهرجویی مرا به گریه انداخت. نمی‌خواستم این مشکلات به اینجا کشیده شود و بیشتر وارد بحث نمی‌شوم اما به احترام مسعود کیمیایی تعظیم می‌کنم.
در پایان صحبت‌های فریدون جیرانی، مجری نشست هنگام اعلام تمام شدن برنامه رو به عکاسان خواست که مسعود کیمیایی و منصور لشکری‌قوچانی یکدیگر را ببوسند تا کدورت‌ها برطرف شود اما طرفین تمایلی برای این کار نشان ندادند و در آخر هم یکی از منتقدان حاضر در نشست اعتراضی کرد که باعث جدل بیشتر میان مجری برنامه و او شد و این بحث‌ها و حاشیه‌ها بیرون از سالن نشست در چند گروه ادامه یافت که فریدون جیرانی، لشکری‌قوچانی و مسعود کیمیایی در مرکز هر کدام از این گروه‌ها قرار داشتند.
نامه فریدون جیرانى به مسعود کیمیایى
فریدون جیرانى با نگارش یادداشتى براى مسعود کیمیایى پیشنهاداتى به کارگردان قاتل اهلى داده است. در متن این نامه که در اختیار ایسنا قرار گرفته آمده:
کیمیایی عزیز من دیشب وظیفه داشتم از شخصیت کارگردانی دفاع کنم که چند نسل از او سینما یاد گرفتند، وظیفه داشتم و به وظیفه‌ام عمل کردم.
من با همه احترامی که برای پرویز پرستویی قائل بودم از نامه او دلگیر شدم و همان روز دلگیری‌ام را به جواد طوسی گفتم. ای کاش این اختلافات به بعد از نمایش فیلم موکول می‌شد و آن زمان در جلسات خصوصی اختلاف حل می‌شد. آوردن اختلافات به مطبوعات درست نبود. اما‌…
کیمیایی عزیز این بار برخلاف «متروپل» داستان خوبی داشتی با سه شخصیت سر‌پا (امیر جدیدی)، (پرویز پرستویی) و (پرویز پورحسینی) و آذرنگ که در همان صحنه کوتاه می‌درخشد. پرویز پرستویی یکی از بهترین بازی‌هایش را کرده است، بازی که کیمیایی دوست دارد و پرویز آمده است توی فرم بازی‌های کیمیایی. فیلم از نظر قاب‌بندی، نور، رنگ با کارهای قبلی‌ات فرق دارد و به نظر من بهترین فیلم چند سال اخیر توست. اما…
کیمیایی عزیز نقشی که برای پولاد نوشتی می‌توانست در کمترین صحنه بیشترین تاثیر را داشته باشد اما الان فیلم از همین نقش چون بیشتر از ظرفیت نقش داخل قاب آمده لطمه خورده است. خودت می‌دانی که من پولاد را دوست دارم و معتقدم اگر کمتر در فیلم‌های تو بازی کند، موفق‌تر می‌شود که من این موضوع را به خودش هم گفتم.
کیمیایی عزیز اگر فیلم را کوتاه کنی آن سه شخصیت سرپا را حفظ کنی، اندازه پولاد همان اندازه‌ای بشود که فیلمنامه می‌طلبد (قاتل اهلی) بهترین فیلم چند سال اخیر تو خواهد شد.
کیمیایی عزیز نسل من از تو سینما آموخته است و دوست دارد که استادش در آرامش کار کند و فیلم مهم بسازد که این بار این اتفاق افتاده است. حیف است فیلم به خاطر صحنه‌هایی لطمه ببیند.
من می‌دانم برای پولاد هم فیلم مهم‌تر است از کم و زیادشدن نقش خودش. کیمیایی عزیز با کم شدن صحنه‌ها، همه اختلافات حل می‌شود و دعوایی ادامه پیدا نمی‌کند و تهیه‌کننده‌ای ضرر نمی‌کند. این حق را خودت برای تهیه‌کننده قائلی که باید سرمایه‌اش برگردد و فیلم هرچه جمع وجور‌تر شود «بهتر» می‌شود.
کیمیایی عزیز فضولی کردم، جسارت کردم امیدوارم ناراحت نشوی. فیلم «قاتل اهلی» بهترین فیلم تو و تهیه‌کننده است. این فیلم خوب را قاطی دعوا نکن بگذار در اکران بیشتر بدرخشد.