قتل «میرزا محمدتقی‌خان امیرکبیر» (۱۲۳۰ش)

میرزا تقی‌خان امیرکبیر حدود سال ۱۱۸۷ ش در روستای هزاوه در اراک به دنیا آمد. او پس از طی مراحل پیشرفت و ترقی علمی و سیاسی به صدر‌اعظمی حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار برگزیده شد و در طول چهار سال صدراعظمی‌اش خدمات شایسته و فراوانی به ملت و حکومت ارائه کرد. اصلاح امور مالی، سر و سامان دادن به وضع ارتش، تلاش در رواج خودکفایی ملی، گسترش فعالیت‏های علمی و تاسیس موسسات آموزشی (مانند دارالفنون تهران) مبارزه با عقاید و انحرافات مذهبی، بی‏اعتنایی به خواسته‏ها و تهدیدات قدرت‏های خارجی و قطع ‌ید ایادی و جاسوسان استعماری‌ از جمله فعالیت‏ها و تلاش‏های پیگیر او در این ایام بود. در این حال‌ درباریان به ویژه مادر ناصرالدین‌شاه که منافع خود را در خطر می‏دیدند شاه را تحریک کرده که امیرکبیر را از صدراعظمی خلع کند. سرانجام با جوسازی و شایعه‏پراکنی دولت‏های استعماری و ایادی داخلی آنان علیه امیرکبیر، ناصرالدین‌شاه وی را از صدارت خلع کرده و فقط عنوان فرمانده کل قشون را برای او باقی گذاشت. چند روز بعد او را به حکومت کاشان منصوب کرد و امیرکبیر را به طرف کاشان حرکت دادند که در حقیقت او را تبعید کردند. آنگاه تمام عناصر مخالف داخلی و خارجی که در زمان صدارت امیرکبیر در کمین نشسته بودند، از ترس تغییر نظر شاه و عفو امیرکبیر، دست به دست هم دادند و حکم قتل او را از شاه گرفتند. سرانجام این صدراعظم لایق و با‌کفایت، روز جمعه ۱۸ دی‌ماه ۱۲۳۰ ش برابر با ۱۸ ربیع‌الاول ۱۲۶۸ ق در ۴۳ سالگی به قتل رسید و بدنش را در کربلا به خاک سپردند.