قربانی‌های گاز

«جهان‌صنعت»- شیوه مدیریت گاز هم مثل برق است. دولت برای مدیریت کمبود گاز در تابستان برق را روی صنایع قطع می‌کند و در زمستان گاز را از صنایع دریغ می‌کند. صدای تولیدکنندگان ماه‌هاست بلند شده و می‌گویند، خسارت‌های بسیاری از این قطعی برق و گاز دیده‌اند، اما ظاهرا چاره‌ای جز کنار آمدن ندارند، چون دولت می‌گوید نه برق اضافه‌ای دارد و نه گاز که بتواند در همه فصول سال آن را در اختیار صنایع قرار دهد.
زمستان سال گذشته کشور با ناترازی تولید و مصرف گاز بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون مترمکعب کسری اعلام شد. امسال هم اتفاق خاصی نیفتاده و به نظر می‌رسد، وضعیت مثل سال قبل است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که کمبود گاز برای صنایع در زمستان پیش‌رو- اگر شرایط مثل پارسال باشد- برای صنایع پتروشیمی، سیمان و فولاد برابر با ۱/۱ میلیارد مترمکعب خواهد بود.
پیامد قطع گاز در زمستان سال گذشته سبب شد که تولید پتروشیمی‌ها که حدود ۱۰ درصد گاز کشور را مصرف می‌کنند کاهش یابد و در سیمان و فولاد هم قطعی گاز و برق باعث کاهش ساخت مسکن و اخلال در برنامه سالانه مسکن شد. علاوه بر آن بخشی از این صنایع در بورس حضور دارند و قطع برق به سهامداران آنها هم ضربه زد.
احمد مهدوی‌ابهری دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی علاوه بر این موضوع حالا از یک بی‌برنامگی دیگر در این رابطه خبر می‌دهد. او در گفت‌وگو با صدا و سیما با انتقاد از بی‌تعهدی ‎شرکت ملی گاز می‌گوید: هنوز خسارت ناشی از قطعی گاز زمستان به مجتمع‌های پتروشیمی پرداخت نشده است. مدیرعامل گاز می‌گوید: تعهد شرکت گاز در تامین سوخت، تنها ۸ ماه در سال است. این در حالی است که براساس تبصره بند (ب) ماده (۱) قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، وزارت نفت مکلف است در صورتی که با اختیار خود گاز تولیدکننده و خوراک مایع واحد‌های مشمول را قطع کند، به این مجتمع‌ها خسارت پرداخت کند.به گفته این فعال صنعت پتروشیمی در زمستان سال گذشته مجتمع‌های پتروشیمی که خوراک اصلی آنها گاز بود با خسارت‌های سنگینی در بخش تولید و صادرات روبه‌رو شد و تاکنون دولت خسارتی پرداخت نکرده است.
اگرچه نقد مهدوی‌ابهری از سوی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران وارد است اما مجید چگنی رییس شرکت ملی گاز ایران گفته که این شرکت ۸ ماه در سال را مکلف به تامین خوراک و سوخت گاز لازم واحدهای پتروشیمی است.
بنا به گفته مجید چگنی در قرارداد میان شرکت ملی گاز ایران و مجتمع‌های پتروشیمی آمده است شرکت ملی گاز ایران مکلف است هشت ماه از سال را به تامین گاز و خوراک مایع آنها اختصاص دهد و چهارماه مابقی جزو تعهدات ما محسوب نمی‌شود از این‌رو خساراتی پرداخت نمی‌کنیم.
مرکز پژوهش‌های مجلس چندی پیش در گزارشی از وضعیت تولید و مصرف گاز در کشور اعلام کرد که در صورت صرفه‌جویی ۳ درصد مشترکین تولید و مصرف قابل مدیریت است. این سه درصد بیش از یک میلیارد مترمکعب محاسبه شده که برابر با گاز مورد نیاز برای صنایع پتروشیمی و فولاد، یا صنعت سیمان، در فصل زمستان است.
البته کارشناسان معتقدند اصلاح تعرفه‌های قیمتی گاز و غیریارانه‌ای کردن مصرف گاز در پله‌های پرمصرف، موثرترین و سریع‌ترین راه برای کنترل مصرف بی‌رویه و بهینه‌سازی مصرف است.