قطر چطور غول «ال‌ان‌جی» شد؟

گروه انرژی- تمدید پنج‌ساله قرارداد صادرات گاز ایران به عراق، هدف‌گذاری قطر برای افزایش دو برابری ظرفیت تولید ال‌ان‌جی، تولید ال‌ان‌جی در مصر و ادامه ناآرامی‌ها در دریای سرخ، مهم‌ترین تحولات بازار گاز در خاورمیانه بوده که باعث کاهش قیمت تک‌محموله‌های گاز در اروپا و افزایش قیمت آن در آسیا و آمریکا شده است.
اداره کل امور اوپک، در گزارشی نوشت: مجامع و سازمان‌های بین‌المللی وزارت نفت، بازار جهانی گاز در حال تغییر بوده و این تغییرات بیش از هر نقطه‌ای در خاورمیانه متمرکز شده است.
ایران قرارداد پنج‌ساله، صادرات گاز به عراق را تمدید کرد و قطر نیز به‌ عنوان شریک ایران در بزرگ‌ترین میدان مشترک گازی جهان، دوبرابرسازی ظرفیت تولید ال‌ان‌جی را در برنامه دارد. با این حال، ناآرامی‌ها در دریای سرخ، به ‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاهراه‌های انتقال ال‌ان‌جی در جهان، بر روند قیمت جهانی گاز و تولید بعضی از محموله‌های ال‌ان‌جی از مصر در زمستان آینده سایه افکنده است.
قطر در حال دوبرابرسازی ظرفیت تولید ال‌ان‌جی
قطر انرژی، شرکت ملی گاز و ال‌ان‌جی قطر، تایید کرد که در حال دو برابر کردن ظرفیت تولید ال‌ان‌جی خود در چند سال آینده است. این افزایش بیشتر از ظرفیت، حاصل پروژه‌های توسعه‌ای در کشور قطر است که باید ظرفیت تولید ال‌ان‌جی داخلی را از ۷۷میلیون تن در سال به ۱۴۲میلیون تن در سال (۳۲میلیون تن در سال از پروژه شمال میدان شرق، ۱۶میلیون تن در سال از پروژه شمال میدان جنوبی و ۱۶میلیون تن در سال از پروژه شمال میدان غرب) افزایش دهد.
شرکت قطر انرژی انتظار دارد که سالانه ۱۸میلیون تن ال‌ان‌جی را از ترمینال گلدن‌پاس تگزاس (آمریکا) که تا سال ۲۰۲۵ راه‌اندازی خواهد شد و این شرکت از سهامداران آن است، صادر کند. این گروه قبلا با چند شرکت چندملیتی ازجمله توتال انرژی، شل، انی، سینوپک، شرکت ملی نفت چین، اکسون‌موبیل یا کونوکو فیلیپس قراردادهای تامین امضا کرده است و فروش بلندمدت سالانه ۲۵میلیون تن ال‌ان‌جی را تضمین می‌کند.
تاثیر اختلال‌های دریای سرخ بر تجارت جهانی ال‌ان‌جی
چهار ماه از عبور آخرین کشتی حامل ال‌ان‌جی از تنگه باریک در انتهای جنوبی دریای سرخ که شبه‌جزیره عربستان و آفریقا را از هم جدا می‌‌کند، می‌‌گذرد و این نشان می‌‎دهد که چگونه حملات به کشتی‌ها در آن منطقه تجارت جهانی انرژی را به هم ریخته است، در حالی که قبل از تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه، ماهانه ده‌ها فروند کشتی تجاری از تنگه باب‌المندب عبور می‌‌کرد.
هم‌اکنون این کشتی‌ها مجبور شده‌اند برای انتقال سوخت بین حوضه‌های اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام، مسیر خود را در سراسر آفریقا تغییر دهند و خریداران را با تعداد محدودی از تامین‌کنندگان باقی بگذارند، مگر اینکه مایل باشند هزینه‌های حمل‌ونقل بیشتری را بپذیرند. در نتیجه بازار جهانی ال‌ان‌جی به ‌طور فزاینده‌‌ای در حال تکه‌تکه‌ شدن است.
پاتریک دوگاس، رییس تجارت ال‌ان‌جی در توتال انرژی، گفت: هم‌اکنون بیش از هر زمان دیگری، تقسیم‌بندی محموله‌های بین دو حوزه را شاهد هستیم و انتقال محموله از حوزه‌ای به حوزه دیگر از نظر اقتصادی چالش‌برانگیزتر خواهد بود. تاجران مجبور شده‌‌اند برای محموله‌‌های خود خریدارانی نزدیک‌تر به محل تولید بیابند تا در حمل‌ونقل صرفه‌جویی کنند.
«انی» در انتظار محموله‌های ال‌ان‌جی مصر
شرکت انرژی ایتالیایی انی انتظار دارد در زمستان آینده «برخی» محموله‌های ال‌ان‌جی را از پایانه دامیتا در مصر صادر کند. این کشور هم‌اکنون برای تضمین تامین گاز داخلی خود به واردات ال‌ان‌جی احتیاج دارد.
براساس گزارش اخیر وود مکنزی، شرکت هلدینگ گاز طبیعی مصر، واحد ذخیره‌سازی و گازی‌سازی دوباره شناور «هوگ» ال‌ان‌جی را به نام «هوگ گالئون»، برای استقرار در بندر عین‎‎سخنا، به ‌منظور رفع کمبودهای احتمالی گاز در بازار داخلی خود اجاره کرده است. این اجاره برای دوره‌ای ۱۸ماهه است که از ژوئن امسال آغاز می‌شود.
به گزارش رسانه‌های محلی در مصر، این کشور از ماه مه برای تامین نیاز داخلی خود، همه صادرات ال‌ان‌جی خود را متوقف کرده است. مصر افزون بر پایانه دامیتا، تاسیسات «ایدکو» را با رهبری شرکت انگلیسی شل در اختیار دارد.
کریستین سیگنورتو، مدیر سبد جهانی گاز و ال‌ان‌جی، در پاسخ به پرسشی درباره چشم‌انداز کلی صادرات ال‌ان‌جی به خارج از مصر امسال طی نتایج سه ماه نخست شرکت انی ایتالیا گفت: «در سه ماه اول سال جاری به‌ وضوح شاهد کاهش شدید ظرفیت صادرات از مصر به‌ دلیل نبود تعادل بین عرضه و تقاضا و وضعیت خاورمیانه بوده‌ایم.»
امضای قرارداد خط‌ لوله گاز قدرت سیبری۲
در کنار این تحولات گازی در خاورمیانه، امضای قرارداد خط لوله گاز پاور سیبری‌۲ از سوی روسیه و چین در آینده‌ای نزدیک از مهم‌ترین اتفاق‌های بازارهای جهانی گاز در هفته‌های اخیر بوده است که می‌تواند بر قیمت محموله‌های گاز اثرگذار باشد.
روسیه و چین انتظار دارند در آینده‌ای نزدیک قراردادی درخصوص خط لوله گاز پاور سیبری‌۲ برای انتقال گاز روسیه به چین امضا کنند. روسیه سال‌هاست که برای ساخت این خط لوله که قرار است سالانه ۵۰میلیارد مترمکعب گاز طبیعی را از طریق مغولستان از منطقه یامال در شمال روسیه به چین انتقال دهد، به مذاکره مشغول است.
این عوامل سبب شده است میانگین قیمت تک‌محموله‌های گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) در هفته منتهی به هفدهم مه (۲۸اردیبهشت‌)، در بازار شمال شرق آسیا (NEA) با ۱۵/۰دلار افزایش نسبت به هفته قبل به سطح ۴۳/۱۰دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو برسد. قیمت گاز هنری ‌هاب (Henry Hub) آمریکا نیز افزایش یافت. قیمت گاز در این بازار در محدوده ۲دلار بود و میانگین قیمت نسبت به هفته پیش آن با ۲۳/۰دلار افزایش به ۳۲/۲دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو رسید.
با این حال، قیمت تک‌محموله‌های گازی در بازار اروپا در این هفته با کاهش همراه بود. میانگین قیمت تک‌محموله ال‌ان‌جی در بازار جنوب غرب اروپا (SWE) در طول این هفته با نوسان اندکی همراه بود و سرانجام با ۰۶/۰دلار کاهش به ۳۷/۹دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو رسید.
قیمت گاز در بازار ان‌بی‌پی انگلستان (NBP) نیز هفته گذشته به ‌طور میانگین از ۲۱/۹ لار برای هر یک میلیون بی‌تی‌یو به ۰۵/۹دلار رسید که حدود ۱۶/۰دلار کاهش داشت.
قیمت گاز در بازار تی‌تی‌اف هلند (TTF) با نوسان کمی همراه بوده است و سرانجام میانگین قیمت گاز در این بازار به ۴۴/۹دلار برای هر یک میلیون بی‌تی‌یو رسید که ۳۲/۰دلار نسبت به هفته گذشته کاهش یافت.