«قلیان اکسیژن» و جوانانی که موش آزمایشگاهی طرح مطالعاتی وزارت بهداشت شده‌اند‌!

تسنیم- چند روزی است که بحث سرو «قلیان اکسیژن» در بسیاری از کافه‌ها و سفره‌خانه‌ها و مخاطرات پیدا و پنهان آن، سوژه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شده و بحث بر سر مضر بودن یا نبودن این قلیان بالا گرفته است. در تبلیغات قلیان اکسیژن ادعا شده که یک قلیان شادی‌آور است که از ترکیب گاز‌ اکسیژن و گاز بیهوشی N2O تشکیل شده است. تا امروز براساس مشاهدات میدانی، عوارض متعدد و بعضا بسیار خطرناک در پی استعمال این قلیان در مراکز عرضه آن مشاهده شده است و در اعتیادآور بودن آن تقریبا تردیدی وجود ندارد. تاکنون گزارش‌های مختلفی از مسمومیت و حالت بیهوشی موقت برای مصرف‌کنندگان این قلیان منتشر شده که در صورت عدم مراجعه به مراکز درمانی، ممکن است اتفاقات تلخی برای استعمال‌کنندگان روی دهد. براساس مشاهدات میدانی در یکی از کافه‌های غرب تهران، دختر خانم جوانی پس از حدود نیم ساعت استعمال قلیان اکسیژن، به ‌یک‌باره شروع به خنده‌های بلند و غیرعادی کرد و سپس با همان حالت غیرطبیعی، اقدام به سفارش دادن مقدار بسیار زیادی از اقلام خوراکی و نوشیدنی که در این کافه فروخته می‌شد، کرد و در ادامه مشغول به خوردن دیوانه‌وار این اقلام شد! اما این دختر جوان بعد از چند دقیقه به‌ صورت ناگهانی ‌روی زمین افتاد و از حال رفت! پس از تماس حاضران در کافه با اورژانس و حضور تکنسین اورژانس در محل این کافه، اقدامات درمانی اورژانسی ‌روی این دختر انجام شد. تکنسین اورژانس اذعان داشت که اغلب افرادی که قلیان اکسیژن مصرف ‌کنند، این حالت را تجربه می‌کنند! این دختر برای دریافت خدمات پزشکی بیشتر به بیمارستان منتقل شد و تا لحظه آخر خارج کردن این دختر به ‌وسیله برانکارد از کافه همچنان در حالت بی‌هوشی بود!
وزارت بهداشت: قلیان اکسیژن طرح مطالعاتی ما است!
برای دریافت موضع وزارت بهداشت درباره سرو آزادانه قلیان اکسیژن در سطح شهر تهران و بسیاری از استان‌های کشورمان و عوارض خطرناکی که پس از استعمال آن در افراد مشاهده می‌شود، تماسی با بهزاد ولی‌زاده رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت داشتیم که این مقام مسوول وزارت بهداشت در گفت‌وگو با تسنیم در کمال ناباوری این توضیحات را داد: «اجرای طرح مطالعاتی دستگاه پاک‌دم یا قلیان اکسیژن به‌ صورت آزمایشی تحت نظارت وزارت بهداشت با هدف کاهش مصرف قلیان دخانی در ۱۰ استان کشور آغاز شده است!
این وسیله ثبت اختراع شده است و بعد از اینکه تاییدیه آن از سازمان غذا و دارو گرفته شد به ‌عنوان تجهیزات پزشکی ثبت شده و در سازمان غذا و دارو استانداردهایی برای آن در نظر گرفته شده است. در این وسیله از ترکیب گازهای اکسیژن و N2O با رعایت حدود تعیین‌شده در سازمان غذا و دارو برای اطمینان از اینکه ضرری برای سلامتی افراد نداشته باشد، استفاده می‌شود. از سوی دیگر قلیان‌های اکسیژن تحت نظارت دانشگاه‌های علوم پزشکی عرضه می‌شوند و استفاده از گازهای دیگر در این قلیان مجاز نیست و دانشگاه‌ها از مجریان این طرح یعنی قهوه‌خانه‌ها و کافی‌شاپ‌هایی که این طرح در آنها اجرا می‌شود نیز تعهدنامه‌هایی اخذ می‌کنند و این مراکز صنفی نیز با رضایت خودشان در این طرح مشارکت می‌کنند و به ‌دلیل سود اقتصادی عرضه این قلیان در این مراکز، توجیهی ندارد که بخواهند تخلفی در این زمینه داشته باشند!»
پلیس: ابلاغیه‌ مکتوبی در ارتباط با قلیان‌های اکسیژن برای ما ارسال نشده
در ادامه و در پی این موضع بسیار قابل تامل و پرابهام وزارت بهداشت، یک مقام مسوول در فراجا درباره قلیان اکسیژن و اجازه سرو آن با مجوز وزارت بهداشت در سطح کافه‌های شهر تهران و دیگر شهرها به تسنیم گفت: «هیچ ابلاغیه‌ای در این ارتباط نه از طرف وزارت بهداشت و نه وزارت کشور برای پلیس صادر نشده است! در واقع رسما به پلیس اطلاع داده نشده که با استعمال قلیان‌های اکسیژن برخورد شود یا نشود.»
جهان‌پور: قلیان اکسیژن دیگر سرگرمی نیست بلکه مخدر است!
این ماجرا زمانی جالب‌تر شد که کیانوش جهان‌پور سخنگوی اسبق وزارت بهداشت و از مسوولان ارشد سابق سازمان غذا و دارو درباره قلیان اکسیژن و عوارض خطرناکی که در استعمال‌کنندگان آن در سطح کافه‌ها در حال مشاهده است، گفت: در اصل چیزی که در ایران به ‌عنوان قلیان اکسیژن شناخته می‌شود و به‌ نوعی الگوبرداری و تغییر فرم چیزی است که در کشور‌های دیگر تحت عنوان «اکسیژن کلاب» شناخته می‌شود؛ این یک اسم شبهه‌ناک است.
وی بیان کرد: ماده مورد استفاده در این دستگاه، گاز اکسیژن نیست و ماده دیگری به ‌نام N2O یا نیتروز اکسید است که به ‌عنوان گاز خنده نیز شناخته می‌شود.
سخنگوی اسبق وزارت بهداشت متذکر شد: این گاز کاربردهایی در حوزه پزشکی و صنایع غذایی و شیمیایی دارد، پس اصل موضوع جدید نیست اما الگوی مصرف به ‌سمت استفاده نابجا، به ‌عنوان سرگرمی و تا حدودی به‌ عنوان مخدر رفته است! باید در نظر داشت اثر تخریبی و روانگردان آن مشابه و در سطح بسیاری از مواد مرسوم نیست و مصرف این گاز در برخی از کشور‌ها مجاز است و در مقابل برخی از کشور‌ها مصرف آن را ممنوع کرده‌اند.
هزار و یک ابهام درباره چرایی مجوزدهی وزارت بهداشت به قلیان اکسیژن که بی‌پاسخ مانده!
اینکه وزارت بهداشت براساس کدام مستندات علمی، کار آزمایشگاهی یا بالینی اقدام به صدور مجوز برای سرو گسترده قلیان اکسیژن در تهران و ۱۰ استان کشورمان کرده است، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و تا امروز هیچ سند و نتایج تحقیقات بالینی و علمی که دال بر بی‌عوارض بودن و خطرناک نبودن استعمال این نوع قلیان باشد از سوی وزارت بهداشت ارائه نشده است!
وزارت بهداشت اعلام کرده که «‌طرح مطالعاتی این نوع قلیان به‌ صورت آزمایشی تحت نظارت وزارت بهداشت در ۱۰ استان آغاز شده است»، در حالی که باید از مسوولان این وزارتخانه که متولی اصلی سلامت مردم است، پرسید که سرو قلیان اکسیژن از سال ۹۵ در تهران و استان‌های دیگر شروع شده است و در زمان حاضر حداقل ۸ سال از سرو و عرضه آزادانه قلیان اکسیژن می‌گذرد!! آیا هنوز و بعد از ۸ سال همچنان عرضه و مصرف این قلیان در «حالت مطالعاتی» قرار دارد و نتایج مخرب و اعتیادآور آن هنوز هم برای وزارت بهداشت احراز نشده است؟!
نکته بسیار قابل تامل دیگر اینکه از همان روزهای نخست عرضه قلیان اکسیژن در کافه‌ها، قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه‌های تهران و دیگر شهرها به‌کرات و به‌ وفور همه ناظران شاهد عوارض شدید، آنی، بسیار عجیب و بعضا خطرناک در افرادی که اقدام به استعمال قلیان اکسیژن می‌کنند، بوده‌اند! حال چطور ممکن است که وزارت بهداشت بعد از سال‌ها در طرح مطالعاتی خود، این عوارض را مشاهده نکرده است تا دستور سریع و فوری برای توقف عرضه قلیان به ‌اصطلاح اکسیژن را صادر کند؟!
نکته بد ماجرا این است که باید در کمال تاسف از مسوولان وزارت بهداشت پرسید که آیا مردم ما «موش آزمایشگاهی» هستند که وزارت بهداشت به اسم «انجام طرح مطالعاتی» اما در عمل به ‌صورت رسمی «مجوز عرضه و سرو قلیان پرعارضه اکسیژن» را آن هم نه به‌ صورت محدود بلکه در سطح ۱۰ استان کشورمان صادر کرده است؟!! و اگر وزارت بهداشت مدعی انجام کار مطالعاتی ‌روی اثرات و عوارض قلیان اکسیژن است پس چرا طبق یک قاعده عقلی و علمی ساده، این طرح به ‌صورت محدود و در زمان محدود اجرا نشده است و امروز بعد از گذشت سالیان طولانی، همچنان شاهد عرضه و سرو آزادانه آن و بروز عوارض عجیب و غریب در مصرف‌کنندگان این قلیان هستیم!
آیا دختران و پسران جوانی که طی این سال‌ها در کافه‌ها، سفره‌خانه و… در استان‌ها و شهرهای مختلف کشور اقدام به استعمال قلیان اکسیژن کرده و می‌کنند، می‌دانند که عملا در حال شرکت در طرح مطالعاتی وزارت بهداشت هستند تا وزارت بهداشت از طریق این افراد از همه‌‌جا بی‌خبر به عوارض پیدا و پنهان استعمال قلیان اکسیژن پی ببرد؟!!