قهر بورس با محرک‌های مثبت

«جهان‌صنعت»‌- بنیامین نجفی‌- روند طی شده در سه هفته اخیر از مهر‌ماه گذشته برای بازار سرمایه امیدوار‌کننده نبوده است.
در شرایطی که در شهریور‌ماه امیدواری‌هایی برای رشد شاخص شکل گرفت و برخی صحبت از بازپس‌گیری عدد دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی در پاییز کردند، روند فعلی این گزاره و پیش‌بینی را به هیچ وجه تایید نمی‌کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار سهام سومین هفته مهر را متلاطم سپری کرد؛ به‌‌گونه‌‌ای که در ابتدای هفته، تحت تاثیر شعله‌‌ور شدن آتش جنگ میان فلسطین و رژیم صهیونیستی ریزش بزرگی را تجربه کرد. بر اثر این ریزش، شاخص کل بورس به کف کانال دو میلیون واحدی رسید و خروج دو هزار و ۹۰۰ میلیارد تومانی پول حقیقی رقم خورد. از سوی دیگر بررسی معاملات سومین هفته از مهر ۱۴۰۲ نشان داد که ارقام صعودی سهم‌های پر بازده بالا رفته است. با این حال، ورق بازار سهام از نیمه هفته برگشت و شاخص‌ها اندکی مثبت شدند، اگرچه نتوانستند ریزش نیمه اول را جبران کنند و تراز پول حقیقی هم در پایان هفته منفی ماند.
در حدود یک هفته گذشته تصمیمات مهمی در حوزه بازار سرمایه و حوزه‌های مرتبط گرفته شد که بورس واکنش مثبتی به آنها نشان نداد. از جمله این تصمیمات اقدام جدید مجلس برای ایجاد محدودیت برای دولت در قیمت‌گذاری دستوری بود. در این چارچوب مجلس شورای اسلامی تصویب کرد که قیمت‌گذاری دولتی به استثنای کالاهای اساسی یارانه‌ای و کالاها و خدمات انحصاری و عمومی ممنوع است. نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز چهارشنبه و در ادامه بررسی جزئیات لایحه برنامه هفتم جز ۳ بند ج ماده ۴۸ لایحه برنامه هفتم توسعه را تصویب کردند. طبق این مصوبه به منظور توسعه اشتغال و رشد اقتصادی از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و تعاونی، قیمت‌گذاری دولتی به استثنای کالاهای اساسی یارانه‌ای و کالاها و خدمات انحصاری و عمومی ممنوع است. از سوی دیگر تصمیم جدیدی مبنی بر عرضه برق نیروگاه‌ها در بورس انرژی گرفته شد که به طور بالقوه خبر مثبتی به حساب می‌آمد. با این وجود این دو خبر مثبت نتوانست تغییری در روند بازار ایجاد کند و جلوی خروج پول از بازار سرمایه را بگیرد. به نظر می‌رسد در مدت اخیر فضای غیرمطمئن ناشی از تصمیمات سیاستگذار سبب شده است فعالان و سرمایه‌گذاران نسبت به خبرهای مثبت یا به ظاهر مثبت عکس‌العمل مشخص و معناداری نشان ندهند و چنین خبرهایی را چندان جدی نگیرند. ضمن آنکه در همین فضای فعلی ادامه تنش‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای نیز سبب تزریق عدم اطمینانیبیشتر به بازارهای داخل شده است و دست‌کم به عنوان یک عامل بیرونی سایه خود را در روزهای اخیر و احتمالا روزهای آتی بر بازار سرمایه افکنده است. در مجموع به نظر می‌رسد که سیاستگذار بورسی باید به فکر یک راهکار مشخص برای جذب پول جدید حقیقی برای بازار سرمایه باشد تا به تدریج اعتماد سرمایه‌گذاران بازسازی شود. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با کارشناس بازار سرمایه این موضوع را بررسی کرده است که چرا اخبار مثبت اخیر نتوانسته به عنوان یک محرک مثبت برای بورس عمل کند.
روندهای فعلی بازار شکننده است
علیرضا تاجبر‌ کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: ما همچنان شاهد فضای بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه هستیم و این فضای بی‌اعتمادی منجر به ورود پول نمی‌شود و برای همین روند بازار بسیار شکننده است. او افزود: در این شرایط شکننده شاهد تنش‌های سیاسی هستیم و این تنش‌ها اثر خود را گذاشته و شاخص را با یک روند منفی مضاعف مواجه کرده است. به نظر می‌رسد همزمان با انتشار گزارش‌های شش ماهه که پیش‌بینی می‌شود گزارش‌های خوبی باشد شرایط مهیا شود تا متولیان اقتصادی کشور چاره‌ای برای ورود پول بیندیشند.
در این صورت است که می‌توانند فضا و روند فعلی را برگردانند. در غیر این صورت بعید است بدون اینکه فکر اساسی برای این مساله شود بتوان این روند را متوقف کرد یا تغییر داد. تاجبر تصریح کرد: خبرهایی که در این مدت اعلام شده بیشتر صحبت‌هایی بوده که از پشت تریبون زده شده‌، ولی سه سال است که مردم و سرمایه‌گذاران عمل کردن به این حرف‌ها را ندیده‌اند. باید در عمل اتفاقی بیفتد. مثلا اینکه ببینیم واقعا قیمت‌گذاری دستوری حذف شده است. برای این کار باید نامه‌ای مبنی بر آن را ببینیم‌.
آن وقت می‌توان گفت قیمت‌گذاری دستوری حذف شده و کالاهایی که مشمول قیمت‌گذاری دستوری بودند در بورس کالا با قیمت آزاد عرضه، خریداری و فروخته می‌شوند. ما عملا چیزی ندیده‌ایم و بیشتر یکسری نقل قول بوده است. کمااینکه در دو سه سال گذشته به همین روال پیش رفته است. تا اتفاق در عمل دیده نشود سرمایه‌گذار پول خود را وارد بازار نمی‌کند. این کارشناس بازار سرمایه افزود: فضای تنش و درگیری برای بازار ایران بیشتر بهانه بوده است وگرنه ایران یک ثبات سیاسی دارد و اینها بهانه‌ای برای منفی شدن بازار و شیفت پول از سهام به اوراق درآمد ثابت است. این مسائل را نمی‌توان علت اصلی در منفی شدن‌های بازار دانست.