قهر سهامداران با عرضه‌های اولیه

یکی از اصلی‌ترین مشکلات بازار سرمایه در سال جاری، عرضه‌های اولیه‌ای است که با زیان همراه شدند یا به صورت کلی عرضه آنها به تعویق افتاده است. در ابتدای سال ۹۹ رشد سرسام‌آور عرضه‌ها در بازار نتایج خوشایندی برای سهامداران داشت اما در ادامه راه و با افت بازار، تعدادی از عرضه‌های اولیه با اما و اگرهایی همراه شدند و در مواردی این ناهماهنگی‌ها منجر به لغو یا تعویق عرضه اولیه شد. اکنون نیز حال و روز این روزهای بازار نشان از آن دارد که سهامداران برخلاف گذشته هیچ میلی به خرید عرضه‌های اولیه‌ ندارند به گونه‌ای که این عرضه‌ها یا با بی‌اقبالی از سوی سهامداران مواجه می‌شوند یا عرضه‌ آنها به ‌طور کلی لغو می‌شود.
به نظر می‌رسد ماجرای این ناهماهنگی‌ها به این زودی‌ها تمام نمی‌شود. برای مثال در هفته گذشته شاهد لغو عرضه شدن نمادهای حآفرین و مدار در بازار بودیم. عرضه اولیه سرمایه‌گذاری مدیریت سرمایه مدار بدون اعلام دلیل، منتفی و به چهارمین مورد لغو پذیرش شرکت‌های جدید تبدیل شد. پیش از مدار نیز سهام شرکت «ریل‌پرداز نوآفرین» با نماد «حآفرین» برای بار دوم لغو و به زمان دیگری موکول شده بود. در این میان، روند نزولی بازار نیز بسیار فرسایشی شده ‌است و بسیاری از سرمایه‌گذاران حاضر در بازار، دیگر فروشنده سهام خود در این قیمت‌ها نیستند. بنابراین انتظار می‌رود از طریق کاهش فشار در سمت عرضه، قیمت‌ها افت چندانی نداشته باشند اما از سوی دیگر، برای بالا رفتن قیمت نیز مسیر سنگینی پیش‌رو است. به عبارتی نیازمند قدرتمند شدن در طرف تقاضا هستیم. در همین حال سیاست‌ها و دستورالعمل‌های جدید نیز ریسک نقد‌شوندگی را بسیار بالا برده‌اند و بسیاری از افراد ریسک‌پذیر هم به ناچار از این بازار خارج شده و در انتظار بهبود شرایط، برای بازگشت هستند. مجموعه این عوامل، فرسایش در بازار را به همراه داشته تا فعلا امیدی برای بازدهی عرضه‌های اولیه در میان سهامداران دیده نشود.
بی‌اعتمادی سهامداران
متولیان بازار سرمایه مدام از عرضه‌ اولیه سهام شرکت‌ها خبر می‌دهند و پس از آن، این عرضه‌ها شبانه لغو می‌شوند. حالا این مشکل هم به دیگر مشکلات بازار سرمایه افزوده شده است. در این میان برخی کارشناسان معتقدند یکی از عواملی که منجر به لغو عرضه‌ اولیه سهام شرکت‌ها شده است، عدم‌ مشارکت سهامداران در خرید است. فعالان بازار سرمایه معتقدند نخریدن عرضه‌های اولیه در چنین شرایطی، می‌تواند اعتراضی اثرگذار و همچنین هشداری از سوی سهامداران به سیاست‌های دولت و متولیان بازار باشد. با این موارد، در عرضه‌های اولیه اخیر شاهد میزان مشارکت کمتری نسبت به عرضه‌های اولیه در میانه سال بودیم. به گزارش اقتصاد آنلاین، بررسی‌ها حاکی از آن است که سرخپوشی بازار، عرضه‌های اولیه را نیز تحت تاثیر خود قرار داده ‌است. به عبارت دیگر میزان مشارکت مردم در خرید عرضه اولیه‌ها نشان می‌دهد از میان سهامداران در عرضه‌هایی اولیه که در میانه‌های شهریورماه صورت گرفت، حدود پنج میلیون و ۵۰۰ هزار نفر مشارکت کردند، در عرضه اولیه سپیدار که اواسط دی ماه صورت گرفت، چهار میلیون و ۱۰۰ هزار نفر مشارکت کردند، در عرضه اولیه کزغال که اواسط بهمن‌ماه صورت گرفت، سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر مشارکت کردند و در عرضه اولیه اپال تنها دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر مشارکت کردند تا بدین ترتیب قهر سهامداران با عرضه‌های اولیه مشهود و ملموس‌تر شود.
بالا بودن قیمت عرضه‌ها
همچنین فعالان بازار به سوددهی عرضه‌های اولیه در مدت اخیر نقدهایی وارد کرده‌اند. برای مثال «بپیوند»، «بگیلان»، «وکبهمن»، «آبادا»، «ثامید» و «سیتا» همه در منفی به ‌سر می‌برند. همچنین گران بودن بعضی از این عرضه‌ها و قرار گرفتن آنها در روند نزولی، همه و همه فعالان را از وارد کردن سرمایه بیشتر در این بازار منصرف کرده ‌است. برای مثال سهام شرکت ریل‌پرداز نوآفرین ابتدا در محدوده قیمتی ۵۲۸۵ تا ۵۳۸۵ ریال برای هر سهم قیمت‌گذاری شده بود و پس از لغو این عرضه اولیه، برای بار دوم، سهام این شرکت در محدوده قیمتی ۴۳۴۸ تا ۴۴۴۸ ریال برای هر سهم قیمت‌گذاری شد که به نظر منتقدان همچنان گران بوده است. اما دلیل لغو عرضه‌ها هرچه باشد باید توجه داشت که بروز اتفاقات اینچنینی در بلندمدت علاوه بر آسیب رساندن به شرکت‌ها، بازار سرمایه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب گسترش موج بی‌اعتمادی به عملکرد این بازار می‌شود.