قیمت ارز واقعی شود

گروه بازرگانی- بخش خصوصی معتقد است برای حل شدن مشکلات بسیاری که امروز اقتصاد ایران با آنها مواجه است، راهی جز اتخاذ تصمیمات شجاعانه و جدی وجود ندارد. این در حالی است که نه‌تنها تصمیمات شجاعانه برای رفع چالش‌های اقتصادی اتخاذ نمی‌شود بلکه اظهارنظرهایی از سوی مسوولان مطرح می‌شود که به باور کارشناسان به طور حتم تاثیر منفی بر صادرات دارد. در همین خصوص رییس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: قیمت سوخت و ارز باید شجاعانه واقعی شود. همچنین رییس کنفدراسیون صادرات ایران با انتقاد از اظهارنظر مسوولان درباره نرخ ارز گفت: قطعا نرخ ۱۵ هزار تومانی با توجه به نرخ تورم می‌تواند اثر کاهشی بر صادرات داشته باشد.
معضل تورم دو رقمی
مسعود خوانساری رییس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اهمیت هدف‌گذاری دقیق و بر مبنای واقعیت در ایران، بیان کرد: نگاهی به وضعیت اقتصادی کشور در طول تمام دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که با وجود طولانی‌مدت بودن برخی بحران‌ها و مشکلات هیچ دولت و مجلس و نهاد تصمیم‌گیری نتوانسته برای برون‌رفت از این شرایط راهکاری پیدا کند.
به گفته وی، اینکه کشوری مانند ایران در طول ۴۰ سال گذشته همواره با معضل تورم دورقمی مواجه باشد و هیچ عزم سیاسی و کلانی برای برطرف کردن این معضل دیده نشود، قطعا در نهایت به ضرر اقتصاد ملی و مردم خواهد بود.
رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه امروز اقتصاد ایران به تصمیمات شجاعانه نیاز دارد، بیان کرد: یکی از این تصمیمات باید به واقعی‌سازی سه عدد مهم معطوف شود؛ نخست واقعی شدن نرخ ارز، دوم واقعی شدن نرخ سود بانکی و سوم واقعی شدن نرخ سوخت.
تداوم غیرواقعی ماندن نرخ‌ها در هر یک از این حوزه‌ها، به ضرر مردم و اقتصاد ایران تمام می‌شود.
خوانساری ادامه داد: وقتی ارز چندنرخی می‌شود، هیچ حاصلی جز ایجاد رانت و فساد و کنار زدن بخش خصوصی واقعی ندارد. همان‌طور که ما در سال‌های گذشته نیز دیده‌ایم، انواع ارزهای حمایتی نه‌تنها گرهی از مشکلات تولید باز نکرده‌اند که حتی خود به دشوار کردن شرایط نیز دامن زده‌اند، از این رو باید به سمت واقعی شدن نرخ ارز حرکت کنیم.
وی با اشاره به حجم بسیار بالای یارانه‌ای که در ایران از سوی دولت به شکل غیر‌مستقیم در حوزه سوخت و انرژی پرداخت می‌شود، توضیح داد: بر اساس برآوردهایی که از عملکرد سال ۲۰۱۹ منتشر شده، میزان یارانه‌ای که دولت ایران به نفت، گاز و برق می‌دهد حدودا ۸۶ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و ما در این حوزه صدرنشین جهان هستیم. پس از ما چین قرار دارد که با حدود ۵/۱ میلیارد نفر جمعیت حدود ۳۲ میلیارد دلار یارانه پرداخت کرده و این میزان غیرواقعی بودن نرخ‌ها در ایران را نشان می‌دهد.
خوانساری به ایسنا گفت: اگر برای این حوزه‌ها فکری نکنیم، در سال‌های آینده مشکلات شدیدتر و پیچیده‌تر خواهند شد. اینکه در ایران میزان رشد مصرف گاز از میزان رشد تولید گاز بالاتر رفته یک زنگ خطر است که در آینده نه‌چندان دور، گریبانگیر اقتصاد ایران خواهد شد.
سیاست‌های سخت‌گیرانه آمریکا
محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات ایران نیز در خصوص وضعیت نرخ ارز اظهار کرد: بخشی از افزایش نرخ ارز در ماه‌های گذشته و رسیدن آن به مرز ۳۰ هزار تومان ناشی از شرایط سیاسی و اقتصادی کشور بود که آن هم مبتنی بر سیاست‌های سخت‌گیرانه رییس‌جمهور قبلی آمریکا و احتمال انتخاب مجدد آن شخص تلقی می‌شد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران افزود: بر این اساس این احتمال وجود داشت که شرایط بدتر خواهد شد و از سوی دیگر نیز منابع ارزی ایران در برخی کشورهای دنیا بلوکه شده بود که این امر، عرضه ارز را تا حدودی با مشکل مواجه کرد. از طرف دیگر نیز شیوع ویروس کرونا و بسته شدن مرزها، عملا باعث کاهش صادرات شد بنابراین همه این موارد دست به دست هم داد و چشم‌انداز شرایط اقتصادی را سخت‌تر نشان داد.
وی افزود: جو روانی ایجاد شده در جامعه نیز بر این موضوعات سوار شد و قیمت ارز را به نرخ‌های غیرقابل تصور و حدود ۳۰ هزار تومان رساند بنابراین پس از خالی شدن آن حباب، شاهد بودیم که نرخ‌ها به اعدادی رسید که شاید زودهنگام بود اما همین امر هم به نگاه مثبت بازار به شرایط و جو روانی ذکر شده، برمی‌گردد.
پیش‌بینی نرخ ارز
رییس کنفدراسیون صادرات ایران درباره مولفه‌های موثر بر نرخ ارز به مهر گفت: پیش‌بینی نرخ ارز بستگی به عرضه و تقاضا، میزان صادرات نفتی و غیرنفتی، مقدار دریافت وجوه نفتی و مدیریت واردات از سوی دولت دارد به این معنا که هر چه صادرات نسبت به واردات بیشتر شود، کاهش نرخ ارز اتفاق می‌افتد و اگر این موضوع برعکس شود، به دلیل بالا رفتن تقاضا منجر به افزایش نرخ ارز می‌شود.
وی درباره نرخ مناسب ارز در شرایط فعلی کشور توضیح داد: نرخ ارز بین ۲۱ تا ۲۲ هزار تومان یک تناسب تقریبا بینابینی با وضعیت فعلی اقتصاد کشور دارد که می‌تواند در اثر بازگشت آمریکا به برجام، آزادسازی منابع مالی، برطرف شدن مشکلات بانکی و افزایش صادرات، کاهش بیشتری هم داشته باشد یا اینکه در همین رنج ۲۱ تا ۲۲ هزار تومان باقی بماند.
رییس کمیسیون تسهیل تجارت اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: به طور کلی پیش‌بینی نرخ ارز بستگی به متغیرهای اقتصادی دارد که هر یک در جایگاه خود تعیین‌کننده هستند؛ پس اعلام عدد مشخص برای آن، نمی‌تواند مبنای دقیقی داشته باشد.
زیرساخت‌های لازم برای افزایش تقاضا را نداریم
لاهوتی همچنین درباره اظهارات رییس‌جمهور مبنی بر رسیدن نرخ دلار به زیر ۱۵ هزار تومان نیز گفت: فارغ از اینکه این عدد محقق می‌شود یا خیر، قطعا روی صارات تاثیر منفی به جای خواهد گذاشت، چراکه امروز مواد اولیه مورد نیاز برای تولید کالای صادراتی با این اعدادی که ارز در بازار معامله می‌شود، متفاوت است و در نتیجه کالا گران‌تر تولید شده است.
وی افزود: با توجه به اینکه زیرساخت‌های لازم برای افزایش تقاضا نداریم و ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی نیز برای منابع ارزی لحاظ شده و حتی بخشنامه‌های متفاوتی هم صادر می‌کنیم، عملا موانعی برای صادرات ایجاد شده است؛ به نحوی که دیدیم کشور حتی با افزایش نرخ ارز نیز نتوانست صادرات زیاد را تجربه کند، بنابراین قطعا نرخ ۱۵ هزار تومانی با توجه به نرخ تورم می‌تواند اثر کاهشی بر صادرات داشته باشد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: مشاهده می‌شود که هر وقت در مصاحبه‌ها از رییس کل بانک مرکزی در مورد نرخ ارز سوال می‌شود، ایشان نرخی را اعلام نمی‌کنند؛ در حالی که مسوولان دیگر به راحتی نرخ‌های بالا و پایین را اعلام می‌کنند که این خود معضلی بزرگ است و قطعا دغدغه‌هایی برای صادرکنندگان ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: صادرکننده به دنبال ثبات نرخ ارز است نه افزایش یا کاهش آن؛ به این معنا که صادرکننده باید این اطمینان را داشته باشد که در یک بازه زمانی مشخص یک‌ساله یا شش ماهه با یک نرخ مشخصی که حدود ۵ تا ۱۰ درصد نوسان داشته باشد بتواند فعالیت کند تا بر اساس آن برنامه‌ریزی‌ها و پیش‌بینی‌های لازم را برای تجارت، تولید و صادرات انجام دهد.