لزوم داشتن نگاه تخصصی به هر زنجیره معدنی

انجمن مس ایران- رییس انجمن مس ایران و رییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی بر پیچیدگی موضوع خام‌فروشی تاکید کرد و گفت: نمی‌توان یک نسخه واحد برای تمام مواد معدنی پیچید. به بیان او، اینکه باید بتوانیم ارزش‌افزوده بیشتری در زنجیره‌های معدنی ایجاد کنیم بسیار صحیح است و باید سعی کنیم کالاهای مصرفی نهایی را که مواد معدنی در آن به کار رفته است تولید کنیم تا موجب ایجاد اشتغال بیشتر، ارزآوری بیشتر و افزایش رشد اقتصاد (تولید ناخالص داخلی یا GDP) شود. این حرف منطقی است، اما نمی‌توان یک نسخه واحد برای تمام مواد معدنی پیچید.بهرام شکوری به تفاوت میان مواد معدنی مختلف اشاره کرد و افزود: برای مثال در خاکی که عیار خاک مس حدود 2/0درصد است اصلا ارزش اقتصادی برای حمل ندارد و حتما باید فرآوری محصول صورت بگیرد تا ارزش اقتصادی برای حمل را پیدا کند. این در مورد بخش دیگری از محصولات مانند سنگ تزئینی مصداق پیدا نمی‌کند. در نتیجه کوپ سنگی که در معدن تولید می‌شود ارزش اقتصادی حمل را دارد و می‌تواند وارد کارخانه‌های فرآوری شده و به اسلب یا تایل تبدیل شود و به فروش برسد.رییس انجمن مس ایران همچنین به اهمیت در نظر گرفتن عوامل مختلف در تصمیم‌گیری درباره فرآوری یا صادرات مواد خام اشاره و بیان کرد: میزان ذخیره، کیفیت محصول، داشتن بازارهای خارجی، ذوق و سلیقه مردم و آینده محصول هم می‌تواند در بحث ارزش‌افزوده موثر باشد. برای مثال سنگ‌های تزئینی بالای ۳میلیارد تن ذخیره سنگ‌های تزئینی ماست که آن هم از رخنمون‌ها به آنها رسیده‌ایم نه اکتشافات و در بهترین شرایط ۱۵میلیون تن و در حال حاضر بین ۸ تا ۱۲میلیون تن تولید می‌کنیم یعنی بالای ۳۰۰سال سنگ در کشور داریم.شکوری به تغییرات بازار و تکنولوژی نیز اشاره کرد و گفت: در حال حاضر از کالاهای جانشینی مانند کاشی، سرامیک، سنگ‌های مصنوعی یا در نمای ساختمان از کامپوزیت شیشه استفاده می‌کنند. تقریبا سنگ‌های تزئینی به کالای لوکس تبدیل می‌شود. در آینده اگر نوع نگاه مصرف‌کننده به این سنگ تغییر کند و خریداری وجود نداشته باشد، این معادن چه ارزشی برای ما پیدا خواهد کرد؟ در نتیجه اگر امروز بتوانیم آن را بیشتر تولید کرده و به صورت فرآوری نشده هم صادر کنیم، به نفع کشور است.
وی به تجربه کشورهای دیگر نیز اشاره کرد و افزود: کشوری مانند ایتالیا که مهد تولید سنگ‌های تزئینی و ماشین‌آلات فرآوری سنگ‌هاست، بیش از ۲۲درصد سنگ تزئینی کشورش را به صورت کوپ یا فرآوری نشده صادر می‌کند یا هند بیش از ۳۰درصد سنگ‌ها و ترک‌ها بیش از ۷۵درصد سنگ‌شان را به صورت کوپ صادر می‌کنند. در نتیجه با این استدلال از خام‌فروشی نمی‌شود همه مواد معدنی را به یک چشم دید، در نتیجه هر یک از این زنجیره‌های مواد معدنی بسته به پارامترهای گفته شده نیازمند تدوین نقشه راه مناسب خود است.