لیلا حاتمی از    بالا رفت

سپیده سرمدی – دومین ساخته بلند سینمایی علی مصفا برنده جایزه منتقدان جشنواره کارلوویواری جمهوری چک شد. لیلا حاتمی هم برای بازی‌اش در این فیلم جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد. کارلوویواری یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های سینمایی دنیا و همین طور مهم‌ترین جشنواره درجه الف در اروپای مرکزی و شرقی به شمار می‌آید.
پله آخر در جشنواره فجر گذشته نیز سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را برای علی مصفا به همراه داشت. موفقیت دیگر این فیلم انتخاب پوسترش به عنوان بهترین پوستر فیلم جشنواره کارلو ویواری بود. این پوستر یک نقاشی از صورت لیلا است در نقشی که در فیلم دارد و اثر محمد حسن شهیدی است.
فیلم کم بازیگر و خوش ساخت پله آخر را فردین صاحب الزمانی تدوین کرده است. فیلم صاحب‌الزمانی در مقام کارگردان به نام «چیزهایی هست که نمیدانی» دو سال پیش با بازی علی مصفا، لیلا حاتمی و مهتاب کرامتی در جشنواره کارلوویواری تحسین داوران را برانگیخت.
یکی از ویژگی‌های مهم پله آخر مستقل بودن آن است، فیلمی که به معنای کامل محصول بخش‌خصوصی است. این ماجرا را علی مصفا در یادداشتی درباره فیلمش آورده بود: فیلمنامه پله آخر را هفت سال پیش نوشتم. اما برای ساختنش به هر دری زدم نشد؛ دوستان تهیه‌کننده هرچند فیلمنامه را دوست داشتند اما هر کدام به نوبت، بعد از هفت- هشت ماه کنار می‌کشیدند تا اینکه بالاخره تصمیم گرفتم خودم پولی جور کنم و به معنای واقعی کلمه فیلم را مستقل بسازم. چاره‌ای نداشتم جز اینکه از تمام امکانات استفاده و بلکه سوءاستفاده کنم. مجبور شدم نقش اول مرد را خودم بازی کنم و هنوز هم از این بابت دلخورم اما نقش اول زن از ابتدا برای لیلا حاتمی نوشته شده بود. خلاصه طی ۳۷ جلسه فیلمبرداری کار تمام شد.
فیلم از دو دیدگاه روایت می‌شود یکی اتفاقاتی است که بعد از مرگ علی مصفا برای همسرش که لیلا نقش او را بازی می‌کند می‌افتد و منظر دیگر درباره دوست قدیمی علی مصفاست که نقشش را علیرضا آقاخانی بازی می‌کند. او که دوست دوران کودکی‌اش بوده به ایران می‌آید و درگیر مرگ دوست قدیمی‌اش می‌شود. قسمتی از فیلم را هم فلاش بک‌ها تشکیل داده‌اند. حامد بهداد هم نقش بسیار کوتاهی در این فیلم دارد.
داستان فیلم از این قرار است که لیلا که ستاره سینماست چند روز بعد از مرگ شوهرش، دوباره به ادامه کارش که بازی در یک فیلم سینمایی است می‌رود و در حین فیلمبرداری خنده‌هایش بند نمی‌آید. خنده‌ای که همراه با گریه است. حامد بهداد در اینجا نقش همسر لیلا حاتمی را بازی می‌کند و نظاره‌گر بازی لیلاست. پله آخر فیلمی درباره «دروغ» است. از این منظر که هرچه بر سر آدم‌ها می‌آید از دروغگویی است.
این فیلم یکی از ۱۲ فیلم بخش مسابقه رسمی چهل و هفتمین جشنواره کارلوویواری بود اما در بخش غیررسمی جشنواره، جایزه منتقدان فیلم بین‌المللی (فیپرشی) را دریافت کرد.جایزه بزرگ یا گوی بلورین بهترین فیلم بخش مسابقه رسمی این دوره جشنواره کارلوویواری به «تقریبا مرد» به کارگردانی مارتین لوند از نروژ اعطا شد. این فیلم جایزه بهترین بازیگر مرد (هنریک رافائلسن) را نیز به طور مشترک با «کشتن یک سگ آبی» (با بازی اریک لوبوس) دریافت کرد.
«توطئه ایتالیایی» (داستان یک قتل عام) به کارگردانی مارکو تولیو جوردانا کارگردان ایتالیایی برنده جایزه ویژه هیات داوران شد. رافائل اوله برای فیلم کانادایی «Camion» جایزه بهترین کارگردان را گرفت.
جایزه بهترین فیلم بخش مسابقه «شرق غرب» به «خانه‌ای با یک برجک هرمی» ساخته ایوا نیمان از اوکراین رسید. در این بخش از فیلم «امواج ناپدیدشده» به کارگردانی کریستینا بوزیت و برونو سمپر تولید مشترک لیتوانی، فرانسه و بلژیک تقدیر شد.
در بخش مسابقه فیلم‌های مستند نیز فیلم «آخرین آمبولانس سوفیا» ساخته ایلیان متف، فیلمساز بلغاری تولید مشترک بلغارستان، کروواسی و آلمان جایزه بهترین فیلم مستند بیش از ۳۰ دقیقه را گرفت و
«A Story for the Modlins» به کارگردانی سرجو اوکسمن برنده جایزه بهترین فیلم مستند کمتر از ۳۰ دقیقه را دریافت کرد. در این بخش فیلم «جهان خصوصی» ساخته هلنا ترستیکووا از جمهوری چک تقدیر شد.
امسال در جشنواره کارلووی واری هلن میرن، بازیگر بریتانیایی جایزه گوی بلورین یک عمر دستاورد را دریافت کرد. سوزان ساراندون، بازیگر آمریکایی هم تقدیر شد.