ماجرای تفکیک وزارت راه‌و‌شهرسازی

تسنیم- در حالی مجلس شورای اسلامی پیگیر تفکیک وزارت راه‌وشهرسازی است که کارشناسان این اقدام را در راستای بهبود کارآمدی بخش حمل‌ونقل و مسکن کشور ارزیابی می‌کنند.
طبق متن طرح تفکیک مجلس شورای اسلامی، وزارت راه‌و‌شهرسازی به دو وزارتخانه مستقل تقسیم خواهد شد. به این ترتیب، وزارت مسکن و شهرسازی به‌طور مجزا فعالیت خواهد کرد و وزارت راه نیز با نام جدید «وزارت راه‌و‌ترابری» به کار خود ادامه می‌دهد.
این تفکیک براساس بندهای قانونی موجود در قانون مدیریت خدمات کشوری و برنامه ششم توسعه کشور صورت می‌گیرد و بدون نیاز به افزایش نیروی انسانی یا هزینه‌های جدید اجرایی خواهد شد. در این تفکیک از امکانات و تجهیزات موجود در وزارت راه‌و‌شهرسازی و سازمان‌های تابعه آن برای راه‌اندازی دو وزارتخانه جدید استفاده می‌شود. تصویب این طرح که در جلسه علنی مجلس 18دی‌ماه 1403 با 167‌رای موافق و 69‌رای مخالف به تصویب رسید، به‌ دلیل نیاز به بهبود عملکرد و تخصصی‌تر شدن حوزه‌های مسکن و راه انجام شده است.
کارشناسان بر این باورند که تفکیک وزارت راه‌و‌شهرسازی می‌تواند به تسریع در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها و افزایش کارایی هر یک از این حوزه‌ها منتج شود، بر این اساس وزارت مسکن و شهرسازی به‌عنوان یک وزارتخانه مستقل، تمرکز بیشتری بر امور مسکن و توسعه شهری خواهد داشت، در حالی که وزارت راه‌وترابری به حوزه‌های حمل‌ونقل، جاده‌ها و زیرساخت‌های ریلی خواهد پرداخت.
این تغییرات یادآور تصمیمات سال 1390 است که در دولت محمود احمدی‌نژاد، دو وزارتخانه راه‌وترابری و مسکن و شهرسازی با یکدیگر ادغام شدند. هدف از این ادغام، کاهش حجم دولت و بهبود کارایی بود اما در عمل و به‌ مرور زمان انتقادات زیادی نسبت به این اقدام مطرح شد. حال، پس از گذشت 13‌سال، مجلس با توجه به ضرورت بازگشت به ساختار قبلی، گام‌هایی برای تفکیک مجدد این وزارتخانه‌ها برداشته است. در این راستا، دولت موظف است طی شش‌ماه از تصویب این قانون، شرح وظایف وزارتخانه‌های جدید را برای تصویب به مجلس ارائه دهد. همچنین هرگونه افزایش نیروی انسانی یا امکانات در طول برنامه هفتم توسعه ممنوع خواهد بود و تمامی منابع مورد نیاز از امکانات موجود تامین خواهد شد.
با این تغییرات، انتظار می‌رود که عملکرد وزارتخانه‌ها بهبود یابد و اقدامات اجرایی در بخش‌های مختلف مسکن و راه‌سازی با سرعت و دقت بیشتری انجام شود.
یکی از موافقان تفکیک وزارت راه‌و‌شهرسازی، رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی است. محمدرضا رضایی‌کوچی چندی قبل در صحن علنی مجلس دراین‌باره گفته بود: موضوع تفکیک وزارت راه‌و‌شهرسازی ارتباطی با عملکرد فرزانه صادق مالواجرد وزیر کنونی راه ندارد و پیشنهاد تفکیک را در زمان وزرای قبلی نیز پیگیری کرده‌ایم.
او با یادآوری اینکه کارشناسان همگی بر این باورند که تفکیک این وزارتخانه به‌نفع کشور است، گفت: وزارت راه‌و‌شهرسازی با داشتن 23 معاونت و رییس سازمان، عملا به یک ساختار بسیار پیچیده تبدیل شده است.
او با بیان اینکه بخش مسکن و شهرسازی از اهمیت ویژه‌ای برای کشور برخوردار است به تکلیف دولت برای ساخت سالانه یک‌میلیون واحد مسکونی در قالب قانون جهش تولید و عرضه مسکن اشاره و تصریح کرد: طبق برنامه‌های توسعه، قرار بود 30درصد از بارهای کشور از طریق شبکه ریلی جابه‌جا شود اما این رقم به کمتر از 10‌درصد رسیده و این بخش عملکرد مناسبی نداشته‌ است.