مافیای گرانی

گروه بازرگانی- دولت در حالی برای پرمصرف‌ترین اقلام مورد نیاز مصرف‌کننده از جمله مرغ، گوشت و تخم‌مرغ قیمت مصوب اعلام کرده که نه‌تنها قیمت‌های موجود در بازار هیچ شباهتی به قیمت‌های اعلام‌شده ندارد بلکه قیمت‌های نجومی موجود در بازارهایی از جمله گوشت با افزایش مجدد نیز روبه‌رو می‌شود. این در حالی است که قیمت‌های مورد نظر مسوولان با واقعیت‌های بازار هیچ سنخیتی ندارد به طوری که تولیدکنندگان به سبب افزایش هزینه‌های تولید به نرخ‌های اعلام‌شده اعتراضاتی دارند و بر این باورند که میان هزینه‌های تولید و نرخ مصوب هیچ تناسبی وجود ندارد.
بازار گوشت نزدیک به دو هفته است که با افزایش قیمت ۱۰ هزار تومانی مواجه شده؛ افزایش قیمتی که رییس اتحادیه گوشت گوسفندی علت آن را دپوی دام توسط دامداران به دلیل نزدیک شدن به عید قربان، خروج غیرمجاز دام از مرزهای غربی و کاهش قیمت آلایش گوسفندی اعلام کرده بود. از سوی دیگر اما مدیرعامل اتحادیه دامداران ضمن رد این موضوع گفت: دامداران هیچ نقشی در این زمینه ندارند و این دلالان و واسطه‌گران هستند که بازار را می‌گردانند.
این در حالی است که به باور علی‌اصغر ملکی، رییس اتحادیه گوشت گوسفندی قاچاق دام و کمبود عرضه در داخل، قیمت گوشت را با نوساناتی روبه‌رو کرده است. از طرفی با توجه به نوسان نرخ ارز و خرید دام با نرخ بالای آن سوی مرزها، بسیاری از دامداران به سبب فروش دام با دلار از عرضه در بازار داخل امتناع می‌کنند.
از سوی دیگر منصور پوریان، رییس شورای تامین‌کنندگان دام کشور با رد موضوع قاچاق، صادرات و خرید تضمینی دام را تنها راه‌حل رفع مشکل دامداران می‌داند.
به باور سعید سلطانی عدم نظارت بر بازار نهاده‌های دامی نیز موجب ایجاد قیمت‌های غیرواقعی و در نتیجه افزایش قیمت این محصولات شده که در نهایت بر قیمت نهایی گوشت تاثیرگذار بوده است.
از طرفی فقدان تشکل دامداران نیز دلیلی بر عدم ساماندهی بازار گوشت قرمز است چراکه در این میان سود قیمت گوشت از تولید‌کننده تا مصرف‌کننده به جیب واسطه‌های سودجو سرازیر می‌شود.مدیرعامل اتحادیه دامداران ضمن اشاره به اینکه دلالان بازار نهاده‌های دامی، دام و گوشت را در دست دارند و قیمت را آنها تعیین می‌کنند، اعلام کرد: اگر دولت اختلاف ارز آزاد و دولتی را به ما بدهد، کره مجانی تحویل آنها خواهیم داد.
سعید سلطانی با بیان اینکه دامداران دام را برای عید قربان دپو نکرده‌اند و این اقدامات توسط افراد سودجو انجام می‌شود، گفت: در هیچ جای دنیا نوسان قیمتی تا این حد وجود ندارد زیرا دلالان و واسطه‌گران بازار را در دست دارند و جای تشکیلاتی که این شرایط را نظم دهد بسیار خالی است.
فقدان قیمت مصوب نهاده‌ها
او در ادامه به بازار آشفته نهاده‌های دامی اشاره کرد و با بیان اینکه حداکثر ۲۰ درصد از نهاده‌های دامی توسط اتحادیه‌ها توزیع می‌شود و هیچ نماینده‌ای از دامداران در تصمیم‌گیری‌ها حضور ندارد، گفت: بیش از ۷۰ درصد نهاده‌هایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی به کشور وارد شدند با قیمت مصوب تحویل داده نشدند. به عبارت دیگر جو و ذرت با قیمت هر کیلوگرم ۱۳۵۰ تومان و کنجاله سویا با قیمت هر کیلو ۲۴۵۰ تومان به دست تولید‌کنندگان نرسیده است و جو را حدود ۲۲۰۰ تومان، ذرت را ۲۷۰۰ تومان و کنجاله سویا را از ۳۵۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان به فروش رسانده‌اند.
او با طرح این پرسش‌ها که چرا وقتی دولت برای نهاده‌ها قیمتی را مصوب کرده نباید این اقلام با قیمت مصوب به دست دامدار برسد؟ چرا اجازه داده می‌شود برخی افراد از این شرایط سوء‌استفاده کنند و این اقلام با قیمت واقعی به دست مصرف‌کننده نرسد؟ چرا دستگاه‌های نظارتی با متخلفان برخورد نمی‌کنند افزود: دامدار مجبور است برای تامین جو، ذرت و کنجاله سویای مورد نیاز خود هزینه زیادی بپردازد و از آن طرف وقتی بحث قیمت‌گذاری شیر و گوشت مطرح می‌شود مبنای قیمت‌گذاری را قیمت‌های مصوب قرار ‌دهد.
بازار نهاده‌های دامی در دست دلالان
مدیرعامل اتحادیه دامداران تصریح کرد: در حقیقت دلالان و واسطه‌گران هم بازار نهاده‌ها را در دست دارند و هم بازار دام و گوشت را مدیریت می‌کنند. آنها دام را از دامداران پیش‌خرید و قیمت گوشت را تعیین می‌کنند و تا زمانی که خلأ مدیریت غیردولتی واحد و پاسخگو و همچنین خلأ سیستم نظارتی وجود داشته باشد، این موضوع حل نخواهد شد.وی همچنین به دپوی دام نیز اشاره کرد و گفت: وقتی دام پروار می‌شود اگر به بازار نرود برای دامدار هزینه سربار دارد و نگهداری بیشتر دام مقرون به صرفه نیست بنابراین نگهداری دام تا عید قربان برای دامدار صرفه اقتصادی ندارد و ضررش بیشتر از منفعتش است. از طرفی دامدار دام را به صورت مستقیم به بازار عرضه نمی‌کند و حتی صنف قصاب هم دام مورد نیازش را مستقیما از دامدار خریداری نمی‌کند و سود اصلی به جیب حلقه‌های واسط اضافی بین تولید‌کننده و مصرف‌کننده می‌رود.
سلطانی با اشاره به اینکه اگر صفر تا صد یعنی از تولید تا مصرف در اختیار تشکل دامداران گذاشته شود این شرایط ساماندهی می‌شود، گفت: اعلام کردیم که اگر توزیع نهاده‌ها در اختیار دامداران باشد گوشت را با قیمت ثابت تحویل بازار خواهیم داد. همچنین در خبرها شنیده شد برای واردات کره قرار است ارز دولتی تخصیص داده شود. ما نیز اعلام کردیم که اگر اختلاف ارز آزاد و دولتی را به ما بدهند، کره مجانی تحویل آنها خواهیم داد.
ضربه به دامداران
مدیرعامل اتحادیه دامداران با بیان اینکه در تمام دنیا به تشکل‌ها اعتماد کرده‌اند و سال‌هاست که امور تصدی‌گری به آنها سپرده شده است، اما در کشور ما به خاطر به خطر افتادن منفعت چند نفر تشکل‌ها نادیده گرفته می‌شوند، اظهار کرد: دامداران در دریافت نهاده‌های دامی مشکل دارند. از طرفی برخی کارخانه‌ها پول شیر خریداری‌شده از آنها را چندین ماه بعد پرداخت و قیمت‌ها را نیز خودشان تعیین می‌کنند. همچنین با لابی‌گری جلوی صادرات شیرخشک را می‌گیرند تا تعادل عرضه و تقاضا را به نفع خود به هم زده و با دپوی شیرخشک در کارخانه‌ها، ظرفیت تولید جدید را کاهش داده و شیر دامدار را دریافت نکنند یا قیمت‌ها را کاهش دهند که در نهایت به ضرر دامدار خواهد بود.وی در پایان اظهار کرد: گروهی با فروش نهاده به صورت بازار سیاه، بعضی کارخانه‌ها با خرید شیرخام زیر قیمت مصوب و پرداخت مدت‌دار بهای شیرخام، عده‌ای با واردات بی‌رویه گوشت و عده‌ای با ممانعت برای صادرات شیرخشک و دام به دامداران ضربه می‌زنند که با ادامه چنین روندی آینده خوبی را برای دامداران کشور نمی‌توان متصور بود.
التهاب بازار گوشت در پی قاچاق دام
از طرفی علی‌اصغر ملکی رییس اتحادیه گوشت گوسفندی کشور از افزایش قیمت گوشت در بازار خبر داد و گفت: هم‌اکنون هر کیلو شقه گوسفندی بدون دنبه با نرخ ۹۸ هزار تا ۹۹ هزار تومان به مغازه‌دار و ۱۱۰ هزار تومان به مصرف‌کننده عرضه می‌شود.رییس اتحادیه گوشت گوسفندی گفت: با توجه به قاچاق دام و کمبود عرضه در داخل، قیمت گوشت با نوساناتی روبه‌رو شده است. او اضافه کرد: با توجه به قاچاق دام به خارج از کشور و کمبود عرضه در داخل، قیمت گوشت با نوساناتی در بازار روبه‌رو شده است، در حالی که در این مقطع زمانی نباید با کمبود عرضه دام در بازار روبه‌رو شویم. ملکی ادامه داد: با توجه به نوسان نرخ ارز و خرید دام با نرخ بالای آن سوی مرزها، بسیاری از دامداران به سبب فروش دام با دلار از عرضه در بازار داخل امتناع می‌کنند.
این مقام مسوول در واکنش به اظهارات برخی مسوولان مبنی بر انباشت دام و تاکید بر صادرات بیان کرد: تعدادی دام در استان تهران وجود دارد که به سبب افزایش وزن خریداری در داخل وجود ندارد، اما اگر به اسم صادرات دام‌های با وزن سبک خارج شود، صدمه زیادی به بازار وارد و مهار قیمت در بازار داخل سخت می‌شود.
کاهش قیمت آلایش‌های خوراکی و غیرخوراکی
او کاهش قیمت آلایش‌های خوراکی و غیرخوراکی را یکی دیگر از دلایل گرانی گوشت در بازار برشمرد و گفت: با توجه به محدودیت فروش جگرکی‌ها در پی شیوع ویروس کرونا و کاهش مصرف کله‌پاچه در فصل گرما، قیمت آلایش‌های خوراکی با روند نزولی در بازار مواجه شده و در مقابل قیمت آن بر گوشت تعدیل شده است. ملکی از کاهش ۲۰ هزار تومانی قیمت جگر، ۱۵ هزار تومانی دنبه و ۲۰ هزار تومانی کله‌پاچه خبر داد و گفت: قیمت آلایش خوراکی و غیرخوراکی دام ۱۰۰ هزار تومان کاهش یافته است که همین امر موجب شده قیمت گوشت اعم از سردست، راسته و شقه با نوساناتی در بازار روبه‌رو شود. رییس اتحادیه گوشت گوسفندی قیمت دام در عید قربان را پیش‌بینی کرد و گفت: با توجه به آنکه زمان زیادی تا عید قربان باقی نمانده، بسیاری از دامداران تصور می‌کنند با امتناع در عرضه می‌توانند دام را با قیمت بالاتری در عید قربان عرضه کنند.
او در پایان قیمت هر کیلو دام زنده در تهران را ۴۵ هزار تومان اعلام کرد و گفت: با توجه به افزایش تعداد ذبح دام در عید قربان در عراق، مسوولان ذی ربط باید تدابیری برای کنترل قاچاق دام بیندیشند تا التهاب بازار فروکش کند.
ضرورت صادرات و خرید تضمینی دام
پیشتر نیز رییس شورای تامین‌کنندگان دام کشور با اشاره به دلایل گرانی گوشت قرمز گفته بود: سوء‌استفاده از فضای موجود و بیان اظهاراتی همچون قاچاق تنها برای تحت فشار قرار دادن دامدار است چرا که میزان قاچاق در حدی نیست که بر التهاب قیمت در بازار دامن بزند.
منصور پوریان قیمت هر کیلو دام سبک پروار بالای ۵۵ کیلو را ۲۵ هزار تومان و دام ۴۰ کیلو به پایین را ۳۷ تا ۳۸ هزار تومان اعلام کرد و گفت: در بخش دام سنگین گوساله با اوزان ۵۰۰ کیلو به پایین ۲۸ هزار تومان و با اوزان بالای ۵۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان است.
پوریان قیمت هر کیلو لاشه دام سبک ۷۴ تا ۷۵ هزارتومان و لاشه دام سنگین ۵۶ هزار تومان اعلام کرد. رییس شورای تامین‌کنندگان دام کشور صادرات و خرید تضمینی دام را تنها راه‌حل رفع مشکل دامداران برشمرد و گفت: با استمرار روند فعلی اکثر پرواربند‌ها سال آینده از گردونه تولید خارج می‌شوند. او با تاکید بر صادرات ۲۰۰ هزار راس گوسفند و ۱۰۰ هزار راس گوساله بیان کرد: با صدور مجوز صادرات نه تنها نوسانی در بازار داخل ایجاد نمی‌شود، بلکه دیگر شاهد قاچاق دام و مشکلات
دامداران نیستیم.