ماموریت شگفت‌انگیز

«جهان‌صنعت»- روز گذشته تصویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که حکایت از رقم خوردن اتفاقی عجیب داشت، آنقدر عجیب که منجر به واکنش‌های زیادی شد. در نتیجه به سرعت دست به دست شد و شمار بیشتری را به تعجب وا‌داشت، تعجب از اینکه پی می‌بردند چند نفر از شهرداری تهران عازم قطب شمال شده‌اند تا ماموریتی با عنوان شرکت در رزمایش و مانور مدیریت بحران قطب شمال را به انجام برسانند! درست متوجه شده‌اید، سفر به قطب شمال کره زمین، آن هم در ماموریتی رسمی از طرف شهرداری تهران که با سفر به کشور روسیه در فصل بهار آغاز شده، سپس افراد مامور احتمالا از مسکو به منطقه سیبری رفته‌اند تا در مانور مدیریت بحران‌های احتمالی در این خطه حضور به هم رسانند، درس‌هایی بیاموزند و به عنوان سوغات با خود به تهران بازگردانند. اما منظور از سوغات این سفر، چه درس‌آموخته‌ها یا به عبارت دیگر، دستاورد‌هایی است؟ بگذارید پاسخ این سوال را به نقل از منبع این خبر، یعنی تصویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی مرور کنیم، با این مقدمه که بهتر است کمی وقت صرف کرده و موارد ذیل را با دقت بیشتر و البته بدون پیش‌داوری و هر گونه قضاوتی مطالعه کنیم: اولا آشنایی با موضوع امداد و کمک‌های انسان‌دوستانه در قطب شمال که به دلیل عدم قرابت جغرافیایی تاکنون ملحوظ نظر قرار نگرفته بود. دوما تجربه شرایط تقریبا قطبی و خیلی سرد و تفاوت‌های آن با شرایط ایران. سوما آشنایی با ساختار مدیریت اضطراری روسیه. چهارم امکان بهره‌گیری از ظرفیت دانشگاهی تحت اختیار وزارت شرایط اضطراری روسیه و امکان بهره‌گیری از صنایع پیشرفته تجهیزات ساخته شده در کشور روسیه که شرایط تقریبا مشابه تحریم را تحمل می‌کند، در حوزه مدیریت بحران‌ها بالاخص خودرو‌ها و تجهیزات اشاره شده در متن این گزارش. امکان هم‌افزایی در امور انسان‌دوستانه با کشور‌های حوزه شمال ایران و امکان ارتقای ارتباطات آکادمیک و اجرایی عملیاتی با کشور روسیه در قالب‌های گوناگون و در آخر امکان ارائه تجربیات کلانشهر تهران در افق‌های تازه گشوده شده جهانی.
اینها مواردی هستند که احتمالا توسط تیم اعزامی به این ماموریت به عنوان «گزارش و دستاورد‌های سفر» به رشته تحریر در‌آمده‌اند؛ نکاتی که البته بعضا عجیب به نظر می‌رسند و قطعا عامل مهمی در بازتاب این سفر در شبکه‌های اجتماعی و ابراز تعجب بسیاری از مردم شده‌اند، مثل مورد دوم که بر «تجربه شرایط تقریبا قطبی و خیلی سرد و تفاوت‌های آن با شرایط ایران» تاکید دارد و بیشتر روایت تجربه شخصی مسافران این سفر است تا دستاورد سفر! این در حالی است که با دقت در موارد ۳ و ۴ پی می‌بریم روسیه، پهناورترین کشور جهان به این نتیجه رسیده است که وزارتخانه‌ای را به شرایط اضطراری و بحران اختصاص دهد و در نتیجه، سازوکار و ساختاری در این حوزه پدید آورده که دست‌کم ارزش مطالعه و بررسی دارد، به ویژه برای ما ایرانیان که به دلایل زیاد، در معرض حوادث مختلف قهریه و حتی بحران‌های دیگر هستیم و به تاکید بسیاری، بحران مدیریت بحران هم داریم.
با این یادآوری‌ها، نه تنها عجیب نیست جمعی از دست‌اندرکاران ستاد مدیریت بحران شهرداری تهران، برای تجربه‌اندوزی و حتی کسب دانش به سفری بروند که در آن می‌شود ماکتی از عملکرد مدیریت بحران در یک کشور پهناور و در زیرمجموعه وزارتخانه‌ای با ماموریت ویژه مقابله با بحران را تجربه کرد، بلکه این ماموریت‌ها به شدت ضروری به نظر می‌رسد، هرچند به نظر می‌رسد که شروع این دست ماموریت‌ها با سفر به قطب شمال، بدترین شروع ممکن است!
اکنون بیایید از زاویه دیگری به ماجرا نگاه کنیم؛ اینکه منشأ تصویری که در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، کجاست؟ آیا مثلا سامانه‌ای هک شده و اطلاعات آن به بیرون درز پیدا کرده که همگان فهمیده‌اند مسوول دبیرخانه ستاد مدیریت بحران کلانشهر تهران، سرپرست اداره تجهیزات اضطراری، رییس اداره مدیریت بحران و پدافند غیرعامل منطقه ۲۱ و رییس اداره امور بین‌الملل شهرداری تهران سفری ۶ روزه به قطب شمال داشته‌اند؟
این سوالی است که جوابش به شدت غرورآفرین است، چراکه همه اطلاعات فوق نه ماحصل هک شدن یا نشت اطلاعات، که نتیجه دایر شدن سامانه شفافیت در زیرمجموعه شهرداری تهران است که ذیل آن بسیاری از امور این نهاد از جمله بودجه‌ریزی، معاملات، صورت‌های مالی، انبوه اطلاعات در حوزه‌های مختلف و حتی فهرست سفر‌های خارجی کارکنان درج می‌شود و در معرض دید عموم شهروندان قرار دارد و اطلاعات سفر به قطب شمال هم به واسطه همین سامانه در معرض دید عموم مردم قرار گرفته است؛ ماموریتی که احتمالا در نتیجه واکنش‌های صورت گرفته به آن، در آینده در انتخاب مقصد و حتی افراد اعزامی به آن دقت بیشتری صورت خواهد گرفت تا شاهد آثار جانبی و مثبت «شفافیت» هم باشیم. با این یادآوری که امیدواریم شفافیت بیشتر هم شود و به عنوان مثال ستون مربوط به سفر‌های خارجی در شهرداری تهران هم خالی نماند و متر و معیار بهتری برای ارزیابی در اختیار عموم قرار گیرد، چراکه مثلا ممکن است هزینه سفر ۴ نفر به قطب شمال به قدری هنگفت باشد که انجام این ماموریت به کل غیرعقلانی به نظر برسد یا آنقدر ارزان تمام شده باشد که نشود خرده چندانی به آن گرفت.