ماهی از سر گنده گردد

نادر کریمی جونی

افراد بسیار کمی از حاضران دیروز در اختتامیه بیستمین جشنواره مطبوعات، مخاطب اصلی و اجرایی اظهارات حسن روحانی بودند. رییس‌جمهور در این مراسم حرف‌هایی زد که حتی سیدمحمد خاتمی و هاشمی‌رفسنجانی هم آن را بیان نکرده بودند. وی در حالی از ضرورت پاسداری از آزادی‌های مشروع مدنی و از جمله آزادی بیان سخن گفت که گروهی همین حالا نیز به شکستن قلم و دوختن دهان‌ها افتخار می‌کنند.
آنچه رییس‌جمهور دیروز درباره عمل براساس قانونی شفاف و روشن بیان کرد معمولا مصداق عینی و عملی ندارد. نگارنده خود دیده است که برخی مقامات چگونه نیت‌خوانی می‌کنند و براساس آنچه درباره نیت افراد حدس می‌زنند، حکم‌های شدید و خشن صادر می‌کنند. دیروز حسن روحانی نگاهی هم به دوران خاکستری ایران بعد از انقلاب انداخت و تصریح کرد که اگر آن تدابیر کارساز بود، نگرانی‌ها باقی نمی‌ماند و مسوولان امروز دلشوره مشکلات مزمن و کهنه فرهنگی را نداشتند. هرچند باید از این واقع‌نگری رییس‌جمهور استقبال کرد اما همین الان و در سطح صاحبان مدیریت و قدرت در جامعه کسانی هستند که مطبوعات را پایگاه دشمن می‌دانند و هرچند خود گاه‌و‌بی‌گاه در مطبوعات حاضر می‌شوند یا از ابزار رسانه استفاده می‌کنند اما با جراحی پوست و گوشت مطبوعات و رسانه‌ها به دنبال ردپای دشمن می‌گردند.رییس قوه‌مجریه به درستی رسانه‌ها را ابزاری برای ایجاد شفافیت در جامعه و بالا بردن هزینه‌های ارتکاب فساد دانست به‌گونه‌ای که هیچ‌کس جرات ارتکاب فساد را نداشته باشد. این همان اهرمی است که هم‌اکنون در تمامی کشورهای توسعه‌یافته مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد تا ارتکاب فساد در جامعه به حداقل ممکن برسد. اما نگاهی به صفحات رسانه‌ها نشان می‌دهد که در ماه‌های پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید حتی خبرسازان (مقامات حکومتی) نیز از خبرسازی پرهیز و محافظه‌کاری پیشه کرده‌اند.نگارنده خود دیده که مقامات حکومتی چگونه در نشست‌های غیررسمی حرف‌های یواشکی زده و مسوولیت اظهارات خود را- حتی در همان جلسه- هم به‌عهده نگرفته‌اند. اگر رییس‌جمهور انتظار دارد کاری که همکارانش نمی‌توانند انجام دهند را مطبوعات نحیف و آسیب‌پذیر انجام دهند از هم‌اکنون باید برای تمامی روزنامه‌نگاران حامی دولت شغل تدارک ببینند.علاوه بر این آزادی بیان و افزایش قدرت تحمل نقدهای رسانه‌ای که بازتابی از نقدهای شهروندان است باید از سطوح عالی‌رتبه کشور شروع شود همان‌طور که حضرت مولانا نیز می‌فرمایند: ماهی از سر گنده گردد نی ز دم.