متحدان پردردسر پکن

گروه بین‌الملل- چین در حال تدارک برنامه‌ای گسترده جهت بهره‌برداری از رویکرد یکجانبه‌گرایانه دولت ترامپ در نظام بین‌المللی بوده اما این طرح و برنامه به گفته برخی کارشناسان ممکن است به دلیل روابط نزدیک این کشور با روسیه و کره‌شمالی، نتیجه مطلوبی دربر نداشته باشد.
طبق گزارشی که در این خصوص نیوزویک منتشر کرده، شی جین پینگ در تلاش است تا از عدم اطمینان ناشی از اقدامات تجاری دونالد ترامپ برای جلب متحدان ایالات‌متحده پس از سال‌ها روابط پرتنش با ایالات‌متحده استفاده کند. به عنوان مثال هفته قبل پکن تحریم‌ها علیه چندین عضو پارلمان اروپا را که پس از تحریم مقامات چینی مرتبط با نقض حقوق بشر در سین‌کیانگ توسط اتحادیه اروپا اعمال شده بود، لغو کرد. در واقع این تنها یکی از چندین سیگنال‌های کوچکی است که پکن را امیدوار می‌کند تا بتواند در بروکسل و جاهای دیگر تغییری ایجاد کند.
مشکل پوتین و کیم برای شی
با این حال، یک مشکل بزرگ ممکن است بر تلاش‌های چین سایه بیفکند، یعنی بی‌طرفی ظاهری پکن در قبال جنگ اوکراین، حمایت از روسیه و سکوت در قبال اعزام سربازان کره‌شمالی به جبهه‌های جنگ که می‌تواند برای چینی‌ها نتیجه معکوس داشته باشد. در واقع در حالی که چین خود را به عنوان یک بازیگر بی‌طرف معرفی کرده و بارها خواستار حل و فصل سیاسی مناقشه شده، همزمان اقتصاد روسیه را نیز به لطف خرید گسترده‌ انرژی این کشور و دور زدن تحریم‌های غرب سرپا نگه داشته است. علاوه بر این غربی‌ها همواره در طول سه سال گذشته، پکن را به صادرات کالاهای دومنظوره به روسیه متهم کرده‌اند. از سوی دیگر در شرایطی که کره‌شمالی به شدت به چین وابسته بوده، هفته گذشته به صورت رسمی اعزام سربازان خود را به جنگ اوکراین تایید کرد، به طوری که رسانه‌های دولتی به نقل از کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی از نیروهای این کشور جهت جنگیدن برای عدالت به عنوان قهرمان تمجید کردند. در این میان چین بارها از اظهار نظر مستقیم در مورد این موضوع خودداری کرده است.
در چنین شرایطی غربی‌ها همواره چین را به عنوان یک عامل جهت توانمندسازی ماشین جنگی روسیه متهم می‌کنند. به عنوان مثال اخیرا یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا به نیوزویک گفته که ارزیابی سال 2024 توسط گروه کارشناسان مستقل یرماک- مکفول نشان می‌دهد، پکن تقریبا 80‌درصد از اقلام دومنظوره که ماشین جنگی روسیه را سرپا نگه می‌دارد، تامین می‌کند. آمریکایی‌ها همچنین مدعی هستند که روابط رو به رشد میان روسیه و کره‌شمالی شامل انتقال غیرقانونی تسلیحات بوده و این روندی است که باید برای هر کسی که علاقه‌مند به حفظ صلح و ثبات در شبه‌جزیره کره و پایان دادن به جنگ در اوکراین است، نگران‌کننده باشد.
بازی تعادل
در همین رابطه پاتریک کرونین، رییس امنیت آسیا-اقیانوسیه در موسسه ‌هادسون در گفت‌و‌گو با نشریه نیوزویک توضیح می‌دهد: در حالی که شی ممکن است حمایت کره‌شمالی از روسیه در میدان جنگ را ناخوشایند بیابد اما این ناراحتی به واسطه برنامه گسترده این کشور جهت نظم‌دهی به نظام بین‌الملل، آن هم در برابر ایالات‌متحده آمریکا، برای پکن قابل تحمل است.
با این حال، چنین تحملی ممکن است به بهای از دست دادن اعتبار تلاش‌های پکن برای بازسازی چهره خود به عنوان یک شریک تجاری مسوول و سنگر ثبات دیپلماتیک تمام شود زیرا حمایت مادی چین از روسیه و حمایت خاموش از ماجراجویی نظامی کره‌شمالی می‌تواند اروپا را به وحشت بیندازد.
به گفته این کارشناس، شی احتمالا به ظاهر به نمایش بی‌طرفی ادامه خواهد داد، حتی اگر به طور خصوصی به دنبال مهار زیاده‌روی‌های مسکو و پیونگ ‌یانگ باشد. با این حال، حفظ این بازی تعادل ممکن است دشوار باشد زیرا اگر کشورهای اروپایی مجازات‌های تجاری اعمال کنند یا اگر تحریکات کره‌شمالی متحدان ایالات‌متحده در آسیا را بیشتر نگران کند، شکاف‌های اساسی درون این بلوک ممکن است به طور فزاینده‌ای دشوار شود بنابراین می‌توان گفت هرچند چین در مورد نزدیکی میان کره‌شمالی و روسیه ناراحت است اما هنوز از این ارتباط نزدیک عصبانی نیست. در واقع شی نگران از دست دادن نفوذ خود بر کره‌شمالی نیست زیرا واقعیت این است که در مقایسه با روسیه، چینی‌ها از اهمیت به مراتب بیشتری به خصوص از نظر اقتصادی برای کره‌شمالی برخوردار هستند. به گفته ناظران، پکن به مدت دو دهه حامی اصلی اقتصادی پیونگ یانگ بوده و دوست ندارد یک همسایه مسلح به سلاح هسته‌ای داشته باشد اما وضعیت موجود همچنان شر کمتری برای پکن است. در واقع نگرانی بیشتر برای پکن، تقویت روابط دفاعی سه‌جانبه بین ایالات‌متحده، ژاپن و کره‌جنوبی بوده و جنگ هسته‌ای در شبه جزیره کره نیز برای پکن خط قرمز محسوب می‌شود.