4 - 12 - 2022
مجبور به ارزان‌فروشی نفت می‌شویم
محمدحسین مهرزاد- سال‌ها وزیر بوده و زیر و بم نفت را حفظ است. در دوره وزارتش بیشترین حجم سرمایه‌گذاری خارجی در صنایع بالادستی نفت را شاهد بوده‌ایم. اما حالا دیگر دوره‌ای که سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در پروژه‌های توسعه‌ای انرژی صف می‌کشیدند به سر آمده است. اگرچه در دوران مدیریتش تعامل ایران با کشورهای صاحب تکنولوژی بهتر بود و همین مساله باعث حضور آنها می‌شد اما در کنار اروپایی‌ها بخش‌خصوصی ایران نیز توانست در پروژه‌هایی نظیر پارس‌جنوبی خودی نشان دهد. حالا اما خبری از خارجی‌ها نیست. شل، رپسول و چندین و چند شرکت دیگر حاضر به حضور در ایران نیستند و بخش‌خصوصی هم چندان رغبتی ندارد. در این شرایط فضای روابط بین‌الملل هم نه تنها مطلوب نیست که روندی نگران‌کننده را در پیش گرفته است. اجرای تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران بهانه‌ای شد برای گفت‌وگویی کوتاه با بیژن نامدارزنگنه وزیر نفت دوران اصلاحات.
در آستانه اجرایی شدن رسمی تحریم نفتی ایران از سوی اتحادیه اروپا هستیم. ارزیابی شما از اثرات این تحریم چیست؟
تحلیل بنده این است که چنین تحریم‌هایی صرفا برای ایجاد فشار روانی بر ایران اعمال می‌شود و البته باعث کاهش درآمدهای صادراتی ما می‌گردد اما فراموش نکنید که دنیا فقط اروپا نیست.
اما حدود ۱۸ درصد از صادرات نفت ایران به این کشورها انجام می‌شد که با اجرای تحریم‌ها از درآمد حاصل از فروش نفت به اعضای اتحادیه اروپا محروم می‌شویم.
مصرف‌کننده اصلی نفت ما اروپایی‌ها نیستند و بازار هم آنقدرها محدود نیست که با از دست دادن اروپا مشکل حادی ایجاد شود.
با این حال طی ماه‌های گذشته برخی کشورها که عضو اتحادیه اروپا هم نیستند اعلام کردن واردات نفت از ایران را محدود یا لغو می‌کنند. به‌طور مثال طی روزهای گذشته کره‌جنوبی رسما اعلام کرد دیگر با ایران مراوده نفتی نخواهد داشت.
این دقیقا همان کاری است که غربی‌ها می‌خواستند انجام دهند. در طول این فاصله‌ای که بین اعلام تحریم تا اعمال آن ایجاد شد آنها تلاش کردند تا کشورهای بیشتری را با خود همراه کنند که کره‌جنوبی هم یکی از آنهاست.
در این شرایط ما یکی‌یکی مشتریان خود را از دست می‌دهیم.
بازار نفت وسعت زیادی دارد. می‌توان با اتخاذ راهکارهای صحیح مشتریان دیگری پیدا کرد. البته نباید انتظار داشته باشیم با همین قیمت بتوانیم نفت خود را به فروش برسانیم. احتمالا مجبوریم چند دلاری قیمت را پایین بیاوریم تا مشتریان جدید جذب کنیم. بالاخره بازار نفت و مشتریان نفت ایران آنقدر گسترده است با یکی دو دلار پایین و بالا بتوانیم نفت خود را بفروشیم.
این مشکل وقتی در کنار تحریم بانکی قرار می‌گیرد بیشتر نمود پیدا می‌کند.
دقیقا همین‌طور است. بنده معتقدم از تحریم نفت سخت‌تر تحریم بانکی است. بیشترین مشکل ما در مراودات بین‌المللی جابه‌جایی پول است. این مشکل به دلیل اینکه تجارت خارجی ما بر پایه نفت استوار است طبعا بیشترین تاثیر را در همین حوزه می‌گذارد.
یکی از راهکارهایی که این روزها شنیده می‌شود دریافت پول نفت با ارز کشور مقصد است. به‌طور مشخص این موضوع در خصوص هند و چین مطرح شده است. استفاده از این شیوه می‌تواند در دور زدن تحریم‌ها موثر باشد؟
توجه داشته باشید که این کار راه‌حل نیست. بلکه ما مجبوریم پول نفت خود را به ارزهایی غیر از دلار دریافت کنیم. بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که همان منفعتی که از طریق دریافت دلار کسب می‌کردیم از این طریق هم کسب کنیم.
اما وزیر نفت در گفت‌وگویی اعلام کرده است تاکنون تمام پول نفت را به دلار دریافت کرده‌ایم.
احتمالا منظور ایشان دریافت دلار نیست. به دلیل تحریم‌های بانکی ما نمی‌توانیم دلار دریافت کنیم. شاید منظور ایشان محاسبه بر مبنای دلار و دریافت با سایر ارزهای معتبر بوده است.
از طرف دیگر ما در تولید هم مشکلات فراوانی داریم. روز گذشته مدیرعامل شرکت ملی نفت اعلام کرد ممکن است ۲۰ تا ۳۰ درصد صادرات نفت ایران به دلیل انجام تعمیر و نگهداری برخی میادین کاهش یابد. این کاهش صادرات به دلیل تعمیر و نگهداری میادین تا چه حد واقعی است؟
ترجیح بنده این است که در مقابل اظهارات مسوولان دولتی حرفی نزنم. حتما آنها مسایلی را می‌دانند که بر پایه آن چنین مساله‌ای را اعلام کرده‌اند.
مشکل بعدی ما در حوزه انرژی که سال‌هاست با آن درگیریم غفلت از میادین مشترک و استفاده چند برابری همسایگان است. به‌طور مشخص میادین مشترک با قطر را مثال می‌زنم که تمام مسوولان فعلی و قبلی وزارت نفت آن را می‌دانستند اما هنوز نتوانسته‌ایم گام جدی در این خصوص برداریم، علت چیست؟
طبعا هیچ کس در کشور مایل نیست تماشاچی بهره‌برداری چند برابری همسایگان از میادین مشترک باشد بنابراین این خواست وجود دارد که تولید از میادین مشترک افزایش یابد اما فشار تحریم‌ها را نباید دست‌کم گرفت. همین فشارها باعث شده است سرمایه‌گذاری آن‌طور که باید در این حوزه انجام نشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد