مجرمانی که دوران محکومیت‌شان را در سازمان میراث می‌گذرانند

مجرمان ۲۵ نوع جرم به جای گذراندن دوران محکومیت خود در زندان، می‌توانند در یکی از پنج بخش انجام خدمات عمومی رایگان براساس ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی، دوران حبس خود را به صورت جایگزین در سازمان میراث فرهنگی بگذرانند اما این پنج بخش خدمات عمومی رایگان در سازمانی با سه بخش میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری که به نوعی جزیی از سرمایه‌ ملت و دولت محسوب می‌شوند، آیا این سازمان عریض و طویل را آسیب‌پذیر نمی‌کند؟
به گزارش ایسنا، ۱۷ شهریور سال ۱۳۹۳، اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور در بخشنامه‌ای، آیین‌نامه اجرایی ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی درباره تعیین انواع خدمات عمومی و دستگاه‌ها و موسسات دولتی و عمومی پذیرنده محکومان و نحوه همکاری آنان با قاضی اجرای احکام و محکوم را ابلاغ کرد‌.
در این آیین‌نامه، بر اساس ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ که ذِیل عنوان «مجازات‌های جایگزین حبس» آمده، تصریح شده است که «تعیین انواع خدمات عمومی و دستگاه‌ها و موسسات دولتی و عمومی پذیرنده محکومان و نحوه همکاری آنان با قاضی اجرای احکام و محکوم، به موجب آیین‌نامه‌ای است که ظرف سه ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون به وسیله وزارتخانه‌های کشور و دادگستری تهیه می‌شود و با تایید رییس قوه قضاییه به تصویب هیات وزیران می‌رسد‌. مقررات این فصل پس از تصویب آیین‌نامه موضوع این ماده لازم‌الاجرا می‌شود‌.»
حال سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز براساس ماده چهار این قانون یکی از هشت سازمانِ موظف به استفاده از برخی مجرمان برای گذراندن دوران مجرمیت خود در دستگاه اجرایی شده است‌.
به نظر می‌رسد براساس درخواستی که معاونت اجرایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان تهران از سازمان میراث داشته است، مدیر امور مجلس، حقوقی و استان‌ها بعد از بررسی انجام جرم‌هایی که مجرمان‌شان می‌توانند محکومیت خود را با انجام خدمات عمومی به سرانجام برسانند، ۲۵ جرم را با وظایف سازمان میراث فرهنگی همسو دیده است‌.
به همین دلیل میرهادی قره سید رومیانی، ۲۶ مهر امسال در نامه‌ای با موضوع ارائه پیشنهادهای سازمان، پذیرش محکومان، مجازات‌های جایگزین حبس موضوع ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی خطاب به «نوذر برداره»، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان تهران اعلام کرده است؛ «بازگشت به رونوشت نامه مورخ ۲۹/۶/۹۶ پیرامون «پیگیری اجرای تکالیف مقرر در آیین‌نامه موضوع ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی مبنی بر ارائه راهکار مناسب برای مجازات‌های جایگزین حبس»، بدینوسیله پیشنهادهای این سازمان براساس جدول ارسالی، مشتمل بر عناوین مجرمانه و مجازات‌های جایگزین حبس، که قابلیت اجرا در این سازمان را دارند» اعلام می‌شود‌.
به اعتقاد رومیانی، مجرمانی که این موارد را زیرپا گذاشته‌اند، اجازه گذراندن دوران حبس خود در سازمان میراث فرهنگی را دارند شامل «جعل گواهی پزشکی»، «مسامحه مامور زندانی در فرار»، «استفاده غیرمجاز از البسه نظامی و انتظامی»، «توهین به ماموران دولت در حین انجام وظیفه»، «نبش قبر بدون جواز شرعی»، «ایجاد مزاحمت تلفنی»، «اتلاف، کشتن یا ناقص کردن حیوان حلال گوشت دیگری»، «از بین بردن یا قطع اصله درخت خرما»، «اقدام به اموری که موجب تهدید بهداشت عمومی گردند»، «افترا از طریق اوراق چاپی و خطی»، «هجو دیگران با نظم و نثر»، «قماربازی»، «حمل، نگهداری و خرید وسایل قمار»، «ساختن، فروختن و در معرض فروش قراردادن یا وارد کردن وسایل قمار»، «عدم گزارش مراکز فروش مشروبات و قمارخانه توسط ضابطان»، «تکدی‌گری یا کلاشی»، «قتل غیرعمدی در اثر تصادف رانندگی»، «مرض جسمی یا دماغی غیرقابل علاج یا از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن با تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین در اثر تصادف رانندگی ناشی از بی‌احتیاطی»، «صدمه بدنی ناشی از تصادفات رانندگی در اثر بی‌احتیاطی که باعث نقصان یا ضعف دائم یکی از اعضای بدن شود یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم شود یا موجب حمل زن قبل موعد طبیعی شود»، «جرم موضوع ماده ۷۱۷ قانون»، «رانندگی بدون پروانه»، «دستکاری در دستگاه ثبت سرعت خودرو» و «اعطای گواهینامه رانندگی به افراد فاقد شرایط» است‌.
«ماده ۷۱۷ قانون مجازات اسلامی-تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب ۳/۲/۱۳۷۵» به این ترتیب است؛ «هرگاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) یعنی «قتل غیرعمد در اثر تصادف رانندگی» موجب صدمه بدنی شود مرتکب به حبس از یک تا پنج ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم می‌شود» او در ادامه تاکید کرده است: «با توجه به حساسیت و اهمیت ویژه وظایف و مسوولیت‌های سازمان میراث فرهنگی که با اشیای عتیقه و حائز ارزش فرهنگی-تاریخی سر و کار دارد، باید در انتخاب محکومان و مجرمان به منظور انجام خدمات عمومی، اداری و آموزشی بدل از حبس، دقت و تأمل بیشتری معمول شود و این سازمان از پذیرش سایر محکومان معذور است‌.»
به گزارش ایسنا، همان‌طور که رومیانی در نامه خود به معاونت اجرایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان تهران تاکید کرده است، تفاوت این سازمان با دیگر سازمان‌ها در این نکته یعنی وجود آثار تاریخی و ارزشمند و نفیس در موزه‌ها و بناهای تاریخی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است‌. شاید اگر استفاده از مجرمان در بند «الف» ماده دو این آیین‌نامه استفاده شود، یعنی «امور آموزشی شامل سوادآموزی، آموزش‌های علمی، فرهنگی، دینی، هنری، ورزشی، فنی‌وحرفه‌ای و آموزش سبک زندگی و مهارت‌های اساسی آن» بتوانند به آموزش صنایع‌دستی بپردازند اما قطعا اگر قرار باشد این مجرمان برای انجام خدمات عمومی براساس بند «ت» ماده دو «امور خدماتی شامل نگهبانی و سرایداری نهادهای پذیرنده، نظافت اماکن عمومی، حفاظت و نگهداری از فضاهای سبز و بوستان‌های شهری و باغبانی در اماکن مزبور، تعمیر و تنظیف وسایل نقلیه عمومی و دولتی و اماکن ورزشی و پارکبانی» در مکان‌هایی مانند موزه‌ها و بناهای تاریخی انجام وظیفه کند، علاوه بر به خطر افتادن امنیت آثار تاریخی، می‌توانند آرامش و امنیت ذهنی گردشگران را بر هم بزند‌.
البته براساس بند «الف» ماده ۳ این آیین‌نامه «آن دسته از خدمات عمومی رایگان که با اماکن دارای طبقه‌بندی، داده‌های محرمانه و اسناد طبقه‌بندی شده و مانند آنها مرتبط است» و «ارائه هرگونه خدمات شخصی توسط محکوم به مسوولان و کارکنان نهادهای پذیرنده» از شمول این آیین‌نامه خارج است‌.