مذاکره با آمریکا موضوعیت ندارد

حسن بهشتی‌پور*- این نگاه که غیبت آمریکا اجازه مانور بیشتری به ایران در سوریه می‌دهد فکر عده‌ای است که می‌خواهند آمریکا را برای ماندن در سوریه ترغیب کنند. به همین دلیل عاملی را به عنوان هشدار برای ترامپ مطرح می‌کنند و آن، حضور ایران در سوریه است‌. واقعیت آن است که آمریکایی‌ها میلیاردها دلار در عراق و افغانستان هزینه کردند اما نتیجه نگرفتند همین‌طور در سوریه که جز بی‌آبرویی چیزی برای آمریکا نداشت لذا دولت آمریکا از این جهت ماندن را بی‌فایده دید‌. اما کسانی که مخالف این دیدگاه هستند و همچنین مخالفند که هژمونی ایالات متحده آمریکا درکشورهای منطقه خاورمیانه برای تامین منافع بلندمدت آمریکا اعمال شود تلاش می‌کنند حضور روسیه و ایران را در سوریه بهانه قرار دهند و ترامپ را ترغیب کنند که از تصمیمش صرف نظر کند‌.

این موضوع در این چارچوب تحلیل می‌شود که ایران و روسیه عامل ترساندن ترامپ شدند برای آنکه متقاعدشان کنند که در سوریه بماند در حالی که واقعیت این است که اکثر مردم آمریکا به ترامپ حق می‌دهند که چنین هزینه گزافی را در سوریه نکند به‌خصوص با وجود دو تجربه شکست خورده که در عراق و افغانستان داشته است‌.  اما ماندن ایران در سوریه در چارچوب سیاست مستقل خودش است یعنی اولا ایران تاکید دارد بر اینکه دولت سوریه از ایران خواسته که آنجا حضور پیدا کند ضمن اینکه بعد از چندین سال کشورهایی چون امارات، بحرین و کویت که خواستار سرنگونی اسد بودند سفارت‌هایشان را در دمشق بازگشایی کردند و به این جمع‌بندی رسیدند که اسد در کوتاه‌مدت رفتنی نیست و هفت سال را بی‌جهت از دست دادند و نتوانستند کاری از پیش ببرند‌. اما نکته دوم حضور ایران در سوریه در راستای منافع ملی خودش است چون ایران در آنجا از مقاومت اسلامی حمایت می‌کند‌. مرز مقاومت را به جای اینکه در مرزهای مشترک ایران با سایر کشورها قرار دهند در سوریه یا جنوب لبنان تعریف کردند و آنجا در برابر توسعه‌طلبی اسراییل مقاومت می‌کنند. این سیاست ایران بوده و از ابتدا مطرح شده لذا آمریکا چه در سوریه بماند و چه نماند حضور ایران در آنجا بنا به درخواست سوریه بوده بنابراین هر زمان که دولت سوریه بخواهد ایران خارج می‌شود لذا حضور ایران به معنای توسعه‌طلبی نبوده، بلکه در مقابله با توسعه‌طلبی رژیم صهیونیستی بوده است‌. اما در خصوص اینکه ترامپ اعلام کرده که علاقه به مذاکره با ایران است‌. وزیر امورخارجه کشورمان بارها به این لحن سخن پاسخ داده و اعلام کرده که تهدید تهدید می‌آفریند و تکریم تکریم‌. وقتی ایالات متحده با زبان تهدید سخن می‌گوید نباید انتظار داشت که طرف مقابل تکریم کند‌. وقتی زبان تهدید حاکم باشد مذاکره موضوعیت پیدا نمی‌کند‌. در دوران ریاست جمهوری اوباما، آمریکا پذیرفت که ایران غنی‌سازی را ادامه دهد و در عین حال مذاکرات ادامه پیدا کند و البته همین هم شد‌. در این دوره نیز این روال باید رعایت شود و آمریکا به قطعنامه ۲۲۳۱ برگردد که الان خواهان اجرایش است‌. قطعا ایران در مورد قدرت دفاعی‌اش مذاکره نمی‌کند چون موضوعیتی ندارد. تنها وسیله دفاعی ایران همین موشک‌هایی است که وجود دارد. در مورد این هم اگر بخواهیم کوتاه بیاییم قدرت دفاعی‌مان سلب می‌شود ضمن اینکه در طرف مقابل آمریکا میلیاردها دلار سلاح در اختیار عربستان سعودی، قطر و کویت گذاشت و توازن نظامی در منطقه را بر هم زد پس چطور در این شرایط انتظار دارد که ایران در برابر مسائل دفاعی صحبت کند؟ آمریکا باید زبان تهدید را کنار بگذارد و به سمت تکریم بیاید. آن وقت باید انتظار داشته باشد که دو طرف به سمت یکدیگر حرکت کنند.اما در خصوص ماجراجویی‌های ترامپ باید گفت که او در حال حاضر دچار معضلات داخلی است. در مورد بودجه و دیوار در مرزهای مکزیک با کنگره درگیر است و فکر می‌کنند این‌گونه امنیت آمریکا تامین می‌شود بنابراین در داخل این کشور اختلافات زیادی وجود دارد ضمن اینکه با مجلس نمایندگان جدید که اکثریت‌شان دموکرات‌ها هستند روبه‌رو است. از طرفی هنوز حاکمیت آمریکا نتوانسته افکار عمومی را قانع کند که به چه دلیل باید از قطعنامه ۲۲۳۱ بیرون بیاید. با توجه به این موارد به نظر نمی‌رسد که آمریکا به ماجراجویی‌اش ادامه دهد چرا که به اندازه کافی درگیر مشکلات داخلی خود است‌.

*کارشناس مسائل بین‌الملل