مردم به جای طلا ، سکه می‌خرند

احمد وفادار، رییس اتحادیه طلا و جواهر و نقره و صراف تهران است. وی که این حرفه را از ۱۰ سالگی نزد پدر آموخته و این هنر را به فرزندانش نیز انتقال داده است سخت باور دارد که این حرفه به هیچ‌وجه یک حرفه موروثی نیست.
وی ضمن اینکه از ساخت بزرگ‌ترین شهرک سازندگی طلا و جواهر ایران خبر می‌دهد از مشکلات فعالان این حوزه صحبت می‌کند و در خصوص بیمه نکردن اموالشان می‌گوید: این به خاطر مشخص نشدن میزان دارایی و فرار از مالیات نیست.
آقای وفادار چند سال است که در این حرفه اشتغال دارید؟
از ۱۰ سالگی وارد بازار شدم‌‌ تمامی رشته‌های صنفی را نزد پدرم گذرانده‌ام‌، حدود ۲۰ سال عضو هیات مدیره اتحادیه بودم و سه سال است که رییس اتحادیه هستم و یک مغازه جواهر‌فروشی در خیابان ولیعصر دارم.
می‌گویند صنعت طلا و جواهر به یک حرفه موروثی تبدیل شده است و کسی خارج از این خانواده نمی‌تواند این هنر را بیاموزد، شما این را موضوع را قبول دارید؟
من مخالفم، شاید یک عده‌ای حدود ۷۰‌، ۸۰ سال پیش به صورت خانواگی کار می‌کردند ولی الان این‌گونه نیست. این یک حرفه زیبایی است و درآمد خوبی هم دارد بنابراین طبیعی است که فرزندان ما هم به این کار گرایش داشته باشند. فرزندان خیلی از همکاران ما هم وارد این کار نشده‌اند و دکتر و مهندس و… هستند.علاوه بر این ما یک هنرستان به نام معراج داریم که هر ساله حدود ۵۰ هنرجو را با مدرک دیپلم فارغ‌التحصیل و وارد بازار کار می‌کند. اخیرا هم دانشگاه علمی- کاربردی را راه‌اندازی کردیم و این نشان می‌دهد که این حرفه موروثی نیست و هر کس علاقه داشته باشد و وارد این دانشگاه شود و علم این کار را بیاموزد می‌تواند وارد بازار شود.
در حال حاضر چه تعداد واحد صنفی تحت پوشش اتحادیه است؟
در تهران بین ۱۰ تا ۱۲ هزار واحد صنفی داریم که در رسته‌های ۲۰ گانه فعالیت می‌کنند. اما همه اینها جواز کسب ندارند، حدود چهار‌ هزار نفر جواز و پروانه کسب دارند.
چرا این واحد‌ها جواز ندارند‌؟
دلایل مختلفی برای این امر وجود دارد، مثلا ممکن است واحدی جواز پایان کار ساختمانی را نداشته باشد یا متراژ مغازه‌هایشان به اندازه‌ای که در قانون تعیین شده است نباشد البته در جاهایی مثل بازار که بافت سنتی دارد ممکن است مغازه‌های طلا‌فروشی باشد که متراژشان پایین است اما جواز دارد چون این بافت سنتی است و نمی‌توان به آن دست زد بنابراین این مغازه‌ها جواز دارند.اما جاهایی که جدیدا تاسیس می‌شود حتما باید به گونه‌ای باشد که بتوانیم مسایل امنیتی آنها را تامین کنیم.
عمده‌ترین مشکلاتی که صنف طلا‌فروشان با آن مواجه هستند چیست؟
ما هر سال مشکل مالیات را داریم که مرتب ۱۵ یا ۲۰ درصد به آن افزوده می‌شود، با توجه به رکودی که در بازار حاکم است مردم کمتر رغبت به خرید طلا و جواهر دادند و کسانی که پول دارند بیشتر سکه می‌خرند، مشکل دیگر ما حق بیمه کارگران است حدود ۴۰ درصد حق بیمه کارگر را کارفرما باید بدهد و این باعث می‌شود توان استخدام کارگر در کارگاه‌ها پایین بیاید و کارگاه‌ها به حداقل کارگر اکتفا کنند، مشکل دیگر که ما با آن مواجه هستیم انجمن‌هایی هستند که موازی با اتحادیه اقدام به دادن جوازهای دستی به واحدهایی می‌کنند که ما صلاحیت آنها را رد کرده‌ایم و این موضوع تبدیل به معضلی برای ما شده است.
در مورد درصد مالیات آیا به توافقی رسیده‌اید؟
بله، تقریبا پذیرفته‌ایم که امسال نیز ۱۵ درصد مالیات پرداخت کنیم. سال‌های گذشته اعتراضاتی نسبت به ارزش افزوده بود به این دلیل که اطلاع‌رسانی در مورد نحوه اعمال قانون و تبلیغاتی در این مورد انجام نشده بود. این باعث شد عده‌ای نسبت به آن معترض باشند و گروهی هم که قصد سوءاستفاده از اعتراض‌های مردم را داشتند آمدند بازار را به چالش کشیدند.
مالیات بر قیمت طلا تاثیر نمی‌گذارد‌، قیمت را بالا نمی‌برد؟
نه، قیمت طلا با قیمت جهانی و با افزایش قیمت ارز در ایران بالا می‌رود.
یعنی این مالیاتی که قرار است پرداخت کنید را روی قیمت طلا نمی‌کشید و آن را از خریدار نمی‌گیرید؟
بله، خب مطمئنا اینها برای یک واحد صنفی هزینه دارد و این هزینه را باید مصرف کننده بدهد، این تنها برای طلا و جواهر نیست،شما سوار تاکسی هم که بشوید اگر کمک فنر تاکسی قبلا شکسته شده باشد راننده که آن را عوض کرده پولی که برای خرید آن داده روی کرایه از مسافر می‌گیرد. معاملات بین مشتری و فروشنده این‌گونه است.
شما گفتید بازار طلا و جواهر در حالت رکود است و بحث مالیات که به آن اضافه می‌شود رغبت مردم را برای خرید طلا کم می‌کنید، پس یعنی منظورتان این است که مالیات را از مردم می‌گیرد بنابراین نمی‌شود گفت پرداخت مالیات تاثیری بر کار شما ندارد.
ببینید این مالیات اثر چندانی ندارد و مهم نیست
اگر اثری ندارد و مهم نیست پس آن همه اعتراض برای چه بود؟
آن اعتراض‌ها برای مالیات ارزش افزوده بود ،چون آن زمان فرهنگ‌سازی نشده بود. هر کاری که قرار است انجام شود باید از قبل زیرساخت‌های آن را تعریف کنند و بعد آن را اجرا کنند. نمی‌توان یکدفعه قانونی را اجرا کرد، در آن زمان فکر می‌کردند مالیات بر ارزش افزوده قرار است بیاید و هر چه که داریم را بگیرد. طبیعی است که مردم اعتراض کنند. یک عده هم که سوء‌استفاده کردند. یک مقدار هم سیاسی کاری بود و صنف ما را به چالش کشیدند، افراد شرور می‌آمدند در مغازه‌هایی که تعطیل نکرده بودند و آنها را تهدید می‌کردند تا مغازه را تعطیل کنند بنابراین طبیعی است مغازه‌دار که تنها حفاظ جواهراتش یک شیشه است بترسد و مغازه را تعطیل کند.
در حال حاضر قاچاق طلا هم صورت می‌گیرد؟
خیر‌، چون به صرفه نیست. ما سال گذشته با کمک ماموران وزارت صنعت، معدن و تجارت و مبارزه با قاچاق کالا و ارز یکسری واحد‌ها را تحت بررسی قرار دادیم و این باعث شد تا مردم حواسشان را جمع کنند تا قاچاق کمتر وارد شود. در حال حاضر به آن صورت قاچاقچی نیست چون آنقدر ارز ندارند که بتوانند طلای قاچاق وارد کنند. قاچاقچی‌هایی که طلا را کیلویی هزارتومان می‌خریدند حالا به خاطر همین بگیر و ببند‌ها قیمت‌شان را بالا بردند و دیگر صرف نمی‌کند که بخواهند طلا وارد کنند.
تاثیر این امر بر بازار چیست؟
تاثیر منفی بر کار تولیدکنندگان می‌گذارد. تولیدکنندگان ما باید اول به خود‌باوری برسند و بدانند که توان رقابت با کار خارجی را دارند. ما از کار و هنر و تولیدات ایرانی استقبال می‌کنیم و تا آنجا که در توانمان است از تولید داخل حمایت می‌کنیم در همین راستا هم الان با یکی، دوتا از بانک‌ها وارد مذاکره شده‌ایم تا برای خرید تکنولوژی و ابزارهای مدرن به تولید‌کنندگان داخلی کمک کنند و به آنها تسهیلات بدهند.
بانک‌ها برای ارایه تسهیلات با شما همکاری می‌کنند؟
بله، دولت مصوبه‌ای در رابطه با ارایه تسهیلات به تولیدکنندگان برای خرید ماشین آلات دارد که با بهره ۱۵ درصد است. این تسهیلاتی که گفتم را هم خود بانک‌ها به ما پیشنهاد دادند البته ما هم پیگیر بودیم. تولید‌کنندگانی که دارای کسب باشند، می‌توانند از تسهیلات استفاده کنند.
آماری در دست دارید که گردش نقدینگی در صنف طلا فروشان را نشان دهند؟
خیر، ببینید هیچ‌کس نمی‌آید بگوید چقدر پول توی جیب من است از خود شما بپرسند، می‌گویید؟
اگر پولی که توی جیبم است زیاد باشد نمی‌گویم، پول توی جیب شما حتما زیاد است که نمی‌گویید.
هیچ تاجری نمی‌آید بگوید گردش مالی من چقدر است.
این حرف درست است که به خاطر فرار از مالیات این موضوع عنوان نمی‌شود‌؟
این مختص صنف ما هم نیست، مثلا یک تاجر کامپیوتر یا یک کمپانی مبل یا هر تاجر دیگری را در نظر بگیرد، هیچ‌وقت نمی‌آیند به سازمان مالیاتی بگوید گردش مالی ما چقدر است. گردش مالی صنف ما هم مشخص نیست، ممکن است یک واحد صنفی در یک روز ۵۰ گرم طلا بفروشد و روز دیگر نفروشد یا در یک روز ۳۰ گرم بفروشد و در روز دیگر ۱۰۰ گرم ‌بنابراین این‌گونه نیست که طلا فروشان هر روز فروش داشته باشند.
شما اموال مغازه‌تان را بیمه کرده‌اید؟
من سال گذشته بیمه کردم ولی امسال نه‌، نرخ بیمه‌ها بالاست، من زیاد چیزی در مغازه‌‌ام ندارم ولی هر کس بخواهد می‌تواند اموالش را بیمه کند. قبلا اینطوری نبود که طلا فروشان بتوانند مغازه‌هایشان را بیمه کنند ولی برنامه‌ریزی که انجام شد و قراردادی که با شرکت بیمه بستیم هرکس خواست می‌تواند اموالش را بیمه کند.
اینکار مورد استقبال قرار گرفت؟
نه متاسفانه فقط حدود ۶۰ مغازه اموالشان را بیمه کردند.
فکر می‌کنید چرا استقبال نشد؟
ببینید مثلا یک نفر یک میلیارد جنس در مغازه‌اش دارد اگر بخواهد مغازه‌اش را بیمه کند باید تقریبا یکصد میلیون تومان حق بیمه بدهد، خوب این برایش زیاد است با توجه به مسایل مالیاتی ،حقوق کارمندان و…
یعنی فقط به خاطر زیاد بودن حق بیمه‌هاست که اموالشان را بیمه نمی‌کنند؟
بله
این به خاطر فرار از مالیات نیست که این صنف از بیمه کردن اموالشان استقبال نمی‌کنند؟
نه اصلا، سازمان مالیاتی چه ربطی به بیمه دارد.
اگر اموالتان بیمه باشد سازمان مالیات از طریق بیمه می‌تواند بفهمد که شما چقدر دارایی دارید و مالیاتتان را بر همان اساس تعیین می‌کند
مالیات که از داشته نمی‌گیرند، مالیات را از درآمد می‌گیرند، دلیل نمی‌شود که چون من مثلا یک میلیارد جنس در مغازه‌ام دارم در روز فروشم ۱۰۰ میلیون باشد.
اما سازمان مالیات به این کاری ندارد که شما این ماه فروش داشته‌اید یا نداشته‌اید، هر سال درصدی را به عنوان مالیات مشخص می‌کند که شما باید بپردازید.
اگر ما دفاتر درآمد و هزینه داشته باشیم و دفتر ارایه بدهیم دیگر مشکلی نداریم، کسی از مالیات فرار می‌کند که دفتر ارایه نمی‌دهد. چه اشکالی دارد من در دفتر بنویسم در این ماه مثلا ۱۰ میلیون درآمدم بوده و فلان مقدار هم هزینه‌ام بوده و این مقدار هم از پولم مانده است. این چه اشکالی دارد؟
شما بگویید چه اشکالی دارد که آمار گردش مالی صنف را بگویید؟
ببیند ما گردش مالی را با توجه به نوسانات قیمت‌ها نمی‌توانیم ببینم چقدر است، یک روز قیمت بالاست یک روز پایین، مثلا من بیایم از مغازه‌ها بپرسم شما در ماه چند گرم کار فروخته‌اید به نظر شما به من راستش را می‌گویند.
شما که گفتید اشکالی ندارد و باید بگویند.
خوب بله ولی بیایند به مالیاتی‌ها بگویند ما امروز یکصد گرم طلا فروختیم و پولش هفت میلیون بوده و ۷۰ هزارتومان سودش بود؟
پس قبول دارید به خاطر مالیات، درآمد واقعی‌شان را اعلام نمی‌کنند؟
پرداخت مالیات یواش یواش دارد فرهنگ سازی می‌شود، قبل از انقلاب کسی از مردم ایران مالیات نمی‌گرفت، ملت ایران به مالیات دادن عادت ندارند.
چه مواردی از قانون نظام صنفی را نیازمند بازنگری می‌دانید؟
در حال حاضر به طور موردی حضور ذهن ندارم اما قوانین مرتب باید با توجه به شرایط تغییر کند و به روز شود.
بین تولید‌کنندگان و بنکداران و فروشندگان صنف هماهنگی وجود دارد؟
نه نیست. بنکدار همیشه حق و حقوق تولید‌کننده را رعایت نمی‌کند. همیشه حق و حقوق تولید‌کننده پایمال شده است.
به عنوان سوال آخر بفرمایید برنامه خاصی برای صنف دارید؟
بله‌، پیگیر هستیم که در آینده بزرگ‌ترین شهرک سازندگی طلا و جواهر سازی را در ایران تاسیس کنیم و ظرف یکی دو ماه آینده کلنگش بر زمین زده می‌شود.