مردم غریبه نیستند

بیژن جهانگیری*- پنج‌سالگی نوه من تمام شد. صبح روز تولدش او را به پدربزرگ سپردند که به اتفاق به اسباب‌بازی‌فروشی معروف محله بروند و هدیه تولد بخرند. گویا نوه قبلا درباره این گشت‌وگذار فکر کرده بود. دست پدربزرگ را گرفت و به طرف گوشه‌ای از مغازه که انواع قطار‌ها را گذاشته بودند برد. قطار‌ها متنوع بودند. از نظر جنس (پلاستیک یا فلز) و اندازه و نوع و رنگ و طرح و البته قیمت.
خوشبختانه قیمت‌ها با برچسب روی قطار‌ها نوشته شده بود و احتیاج به پرسش‌های مکرر از فروشنده نبود. حدود 20دقیقه طول کشید تا بعد از بحثی مخلوط جدی و شوخی و ظرافت‌ها و احتیاط کاری‌های لازم برای جلوگیری از رنجش، دوطرف به توافق رسیدیم. مشکل پدربزرگ تفهیم محدودیت بودجه خرید هدیه بود به کودکی فارغ از اطلاعات اقتصادی که با هوشیاری پدربزرگ و خصوصا استدلال‌های متناسب به سرانجامی مطلوب خاتمه یافت.
پدربزرگ موفق شد مواضع اقتصادی خود را با زبان کودکانه به نوه توضیح دهد. به خانه بازگشتیم. نوه مشغول بازی با قطار شد و پدربزرگ مشغول قرائت روزنامه. تیتر اول روزنامه‌ها تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی بود. نوشتند که در خاتمه جلسه غیرعلنی، سخنگویان رسمی و چند نماینده محترم و بالاخص ریاست محترم جمهور و ریاست محترم مجلس مصاحبه فرموده و خلاصه مباحث مطروحه و نتایج حاصله را به اطلاع عموم رسانده و از تشکیل جلسه غیرعلنی ابراز رضایت فرموده‌اند. هر دو مقام ارشد کشور فرمودند که سر فصل و عناوین مباحث مطروحه شرح ناترازی‌های متعدد و راه‌حل‌ها و حمایت از معیشت مردم به خصوص اقشار آسیب‌پذیر و در نهایت اظهار علاقه به همکاری‌های صمیمانه دو قوه بوده است.
سوال نوشته حاضر این است که چرا باور نداریم طرح صریح و شفاف و بلورگونه مشکلات کشور با شهروندان می‌تواند به همیاری صمیمانه ایشان منجر شود. اگر مباحث طرح‌شده در جلسه غیرعلنی همان است که فرمودند، شاید طرح صریح مباحث در جلسه علنی انتخاب موجه‌تری می‌بود. دست بالا‌تر را می‌گیرم.
فرض کنیم در این جلسه به هجوم دشمنان خارجی کشور و شرایط خطیر بین‌المللی هم اشاره شده باشد. آیا خطیر بودن شرایط و طلب هوشیاری و همدلی مقامات ارشد کشور و نمایندگان محترم مجلس امری است که حکم به مکتوم ماندن مذاکرات و حکم به غیرعلنی بودن جلسه بنماید. آیا شرح مشکلات امری است که شهروندان معمولی از آن غافل باشند. کدام شهروند نمی‌داند که دندان دشمن تیز است و دخل و خرج کشور نامتوازن.
سخن کوتاه. غرض از نوشته حاضر این ادعاست که شاید یکی از ابزار مثبت مساعدت به حل جمیع مشکلات کشور مطرح کردن صریح و شفاف آنها با مردم و طلب تفاهم از جانب ایشان باشد. یادآوری شاهدی از تاریخ خالی از لطف نیست. روز بعد از هجوم هیتلر به انگلستان، وینستون چرچیل در یک نطق تاریخی به مردم کشورش به طور شفاف و صریح گفت به‌هوش باشید روز‌های سختی در پیش داریم و مردم با جان و دل پذیرفتند و مساعدت کردند و شد آنچه شد.
* استاد دانشگاه تهران