مزیت‌ راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی

یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی در بورس کالای ایران سه مزیت پوشش ریسک فعالیت‌های اقتصادی و بازیگران بازار، تسهیل در ورود سرمایه‌گذار خارجی و پاسخ به نیاز سفته‌بازان را به همراه دارد. به گزارش ایسنا، تک‌نرخی شدن ارز وعده‌ای است که از سال ۱۳۶۸، یعنی از اولین برنامه پنج ساله تاکنون مطرح بوده ولی در عمل محقق نشده است. اما نکته اساسی این است که طی چند سال اخیر وجود چند نرخ در بازار و تفاوت بین نرخ ارز در بازار نقدی و اتاق مبادلات، زمینه فساد و ناامنی فضای کسب‌و‌کار را مهیا کرده است. بنابراین تحقق یکسان‌سازی نرخ ارز بیش از هر زمانی برای ثبات اقتصادی کشور در بحبوحه حرکت به سمت رونق اقتصادی احساس می‌شود. اجرای سیاست تک‌نرخی‌شدن ارز از آنجا برای دولت اهمیت دارد که می‌توان گفت بازیگر اصلی آن در جهت عرضه خود دولت است و نیمه دیگر بازی در دست صادرکنندگانی خواهد بود که می‌توانند مازاد درآمد ارزی حاصل از صادرات محصولات خود را برای ایجاد بازاری مبتنی بر عرضه و تقاضای واقعی و البته با سطح قابل قبولی از کارایی در آن عرضه کنند. واردکنندگان نیز به عنوان متقاضیان این بازار در سمت مقابل حضور دارند اما آنچه وجه مشترک این بازیگران است، تمایل برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات ارزی است که به دلیل تلاطم قیمت‌ها در بازار به آنها تحمیل می‌شود. در این بین در دولت اول حسن روحانی با تصویب راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی در شورای عالی بورس، فرمان آماده‌باش برای فراهم شدن زیرساخت‌های عرضه ارز در بورس کالای ایران صادر شد که براساس آن، نرم‌افزارهای معاملاتی لازم برای راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی و آیین‌نامه‌های مورد نیاز راه‌اندازی این معاملات-که برخی از آن به‌عنوان «بورس ارز» یاد می‌کنند- در بورس کالا تدوین شد و با توجه به طی مراحل آزمایشی معاملات، آماده انجام معاملات رسمی است. به این ترتیب با توجه به اهمیت بالای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز، نقش بازار مشتقه ارزی و استفاده از ابزارهای نوین مالی از جمله آتی و آپشن پررنگ‌تر می‌شود تا بازیگران بازار ارز به کمک آنها بتوانند ریسک‌های مترتب بر فعالیت‌های ارزی خود را پوشش دهند. از این رو بورس کالا با فراهم ساختن زیرساخت‌های فنی و اجرایی لازم و تدوین آیین‌نامه‌ها و طراحی نرم‌افزارهای معاملاتی آن، خود را برای راه‌اندازی این بازار آماده کرده است.
مقابله با رانت و فساد
در همین ارتباط یک کارشناس بازار سرمایه درباره مزایای اجرای سیاست تک‌نرخی در کشور گفت: اجرای این برنامه با توجه به اینکه جلوی رانت و فساد را می‌گیرد، به لحاظ کارکردهای اقتصادی می‌تواند فضای اقتصاد را شفاف کند. محمد اقبال‌نیا تاکید کرد: در حال حاضر به دلیل وجود دو و حتی چند نرخی ارز در کشور، شاهد صدور سیگنال‌های غلط به فعالان اقتصادی هستیم. از این رو همه فعالان و کارشناسان حوزه اقتصاد شکی در لزوم اجرای برنامه یکسان‌سازی نرخ ارز ندارند. وی خاطرنشان کرد: اما اینکه با وجود تلاش دولت این امر تاکنون محقق نشده، به دلیل وجود برخی موانع از جمله تحریم‌های بین‌المللی و قطع روابط بانک‌های ایران با شبکه بانکی بین‌المللی بوده که کار را برای اجرای این سیاست دشوار کرده است به طوری که طی سال‌های گذشته وجود این موانع، عرضه و تقاضا را چه در بازار نقدی و چه در بازار مبادلاتی دچار عدم تعادل کرده است. اقبال‌نیا افزود: اگر به سمت یکسان‌سازی نرخ‌ها در بازار ارز حرکت کنیم، مقدمه و پایه‌ای برای راه‌اندازی بازار مشتقه ارز به ویژه در بحث معاملات آتی خواهد بود چراکه این دو لازم و ملزوم یکدیگرند.
مهم‌ترین مزایای راه‌اندازی
این کارشناس بازار سرمایه به مزایای راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی در بورس کالا نیز پرداخت و گفت: اگر این سیاست در محدوده قیمتی منطقی و معقولی مدیریت شود، راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی ضمن پوشش ریسک بازیگران ارز اعم از صادرکننده و واردکننده کالا و کنترل نوسانات شدید قیمتی کاذب به جذب سرمایه‌گذاران خارجی و تسهیل ورود آنها به بازار ایران نیز منتهی خواهد شد چراکه یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به بازار ایران تلاطم قیمت ارز و عدم اطمینان خاطر آنها نسبت به نرخ سود و بازدهی آنها در سرمایه‌گذاری‌های بالقوه است.