مسابقه پسابرجامی برای تحول در ساختار ترابری ایران

ایرنا- توسعه زیرساخت‌های کشور به ویژه در بخش حمل‌ونقل فرآیندی است که به دور از هیاهو و تبلیغات در حال انجام است‌. اقدام‌های صورت گرفته در راستای عملیاتی‌سازی بند دهم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در خصوص گسترش خدمات تجارت خارجی و ترانزیت و زیرساخت‌های مورد نیاز طی سه سال گذشته چنان چشمگیر بوده که می‌تواند در آینده مسیر جایگزینی را برای درآمدهای نفتی ایجاد کند‌.
هنوز زمان زیادی از سال‌هایی که تنها پیمانکاران چشم بادامی بر سر پروژه‌های زیرساختی کشورمان آن هم با شرایط ویژه از جمله واردات نیروی کار چینی حضور داشتند، نگذشته است‌. در همین دولت قبل بود که پیمانکاران چینی با چندصد کارگری که به همراه خود آورده بودند، به یک باره زیر قرارداد آزادراه تهران- شمال می‌زدند و کار را تا چند ماه معطل می‌گذاشتند و کارفرما هم که گزینه دیگری جز چینی‌ها نداشت، به ناچار زیر بار شرط و شروط آنان می‌رفت‌.
میزان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در حوزه‌های مختلف حمل‌ونقل که مهم‌ترین بخش زیرساختی محسوب می‌شود، پیش از لغو تحریم‌ها به کمترین میزان رسیده بود تا جایی که وزیر راه و شهرسازی دولت پیشین با حضور شرکت هواپیمایی قطری برای انجام پروازهای داخلی موافقت کرد؛ تصمیمی که در نهایت با مخالفت فعالان صنعت هوانوردی کشور و واکنش رسانه‌ها و افکار عمومی عملی نشد‌. یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که مورد توجه سرمایه‌گذاران خارجی قرار دارد، راه‌آهن ایران است که تاکنون تفاهمنامه‌ها و قراردادهای متعددی در این بخش با آلمانی‌ها و ایتالیایی‌ها و سایر کشورهای اروپایی والبته کره‌ای‌ها منعقد شده است‌. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده در راه‌آهن، تا سال ۱۴۰۲ باید ۷۰ هزار میلیارد تومان در بخش ریلی کشور سرمایه‌گذاری شود‌. در این راستا سرمایه‌گذاری چهارمیلیارد یورویی شرکت ایتالیایی در دو پروژه راه‌آهن سریع‌السیر صورت می‌گیرد و با شرکت «زیمنس» آلمان هم برای سرمایه‌گذاری در بخش تامین تعدادی از ناوگان مسافری توافق صورت گرفته است‌. در حال حاضر کره‌ای‌ها در پروژه ساخت راه‌آهن اصفهان- اهواز حاضر شده‌اند و طبق قرارداد تا چهار سال دیگر این پروژه را تحویل می‌دهند‌. در بخش راهسازی تاکنون در هیچ دوره‌ای این حجم پروژه ساخت آزادراه، بزرگراه و راه اصلی به‌طور همزمان در حال اجرا نبوده است‌. در حال حاضر ۱۶ آزادراه با ١٣٠٠ کیلومتر طول یعنی معادل ۶٠ درصد تمام آزادراه‌هایی که تاکنون در کشور طی بیش از ٣٠ سال ساخته شده در حال آماده شدن است‌. نکته مهم این است که وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده تنها ۳۰ درصد سرمایه‌گذاری در ساخت آزادراه را می‌پذیرد‌. در حال حاضر آزادراه بازرگان با سرمایه‌گذاری کشور ترکیه در حال ساخت است‌. همچنین پیش‌نویس قرارداد ساخت آزادراه کرمانشاه- همدان با یک شرکت ایتالیایی به امضا رسیده است‌. حضور گسترده شرکت‌های خارجی در فرآیند توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل به معنای برکنار ماندن شرکت‌های داخلی نیست به‌طوری که همه پیمانکاران پروژه آزادراه تهران- شمال چه در قطعه یک و چه در قطعه ۲ که به تازگی مناقصه واگذاری آن به پیمانکاران با حضور شرکت‌های داخلی و خارجی انجام شد، از شرکت‌های ایرانی هستند‌.