مسیر روشن تجارت ایران و ازبکستان

ایسنا- در حال حاضر یکی از چالش‌های مهم تجارت ایران و ازبکستان از نگاه تحلیلگران اقتصادی سنگین بودن ترازوی صادرات به نفع ایران است که امکان تردید در ادامه گسترش مبادلات را در طرف ازبک ایجاد کند. برهمین اساس فعالان اقتصادی معتقدند باید روی واردات از ازبکستان هم کار کرد. البته توافقات اخیر ایران و ازبکستان از نگاه مقامات دولتی و حتی فعالان اقتصادی می‌تواند مسیر تجارت دو کشور را روشن‌تر کند.
براساس داده‌های رسمی گمرک ایران، ارزش تجارت ایرانی‌ها و ازبک‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۱، ۷۰ میلیون دلار افزایش داشته است. در ۹ ماهه ابتدایی سال جاری ارزش تجارت ایران و ازبکستان بیش از ۳۲۷ میلیون دلار بوده است. نزدیک به ۲۴۸ میلیون دلار این رقم شامل صادرات ایران به ازبکستان می‌شود و ۷۹ میلیون دلار آن را واردات از این کشور به ایران دربرمی‌گیرد. البته در همین مقطع صادرات فولاد و محصولات زنجیره فولاد که یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی ایران به ازبکستان است کاهش یافته، در واقع دو سال است که این روند کاهشی آغاز شده است.
با این حال داده‌‌های موجود به خوبی نشان می‌دهد تجارت ایران و ازبکستان با یک ناترازی عمیقی روبه‌رو است؛ ناترازی‌ای که کفه ترازو به سمت صادرات ایران سنگینی می‌کند. در تجارت ایران و ازبکستان ناترازی محسوسی دیده می‌شود و کفه ترازو به سمت صادرات ایران سنگینی می‌کند. از نگاه تحلیلگران اقتصادی، شاید در نگاه اول این اتفاق جذاب به نظر برسد، اما در بلندمدت بیم آن می‌رود که طرف ازبک در تجارت با ایران بی‌میل شود.
این موضوع را محمد مسعودی دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و ازبکستان تایید می‌کند. البته به نقل از ایلنا، او راهکار برون‌رفت از این شرایط را سرمایه‌گذاری مشترک در دو کشور، واردات بیشتر کالا از ازبکستان، اعزام گردشگر به این کشور و از همه مهم‌تر افزایش ضریب نفوذ در پروژه‌های خدمات فنی مهندسی می‌داند. مسعودی باتوجه به توافقات انجام‌شده بین دو کشور معتقد است: دستیابی به تجارت ۲ میلیارد دلاری امکان‌پذیر است.
هفته گذشته مقامات دولتی ایران به ازبکستان رفتند و چند توافقنامه با ازبک‌ها امضا کردند. یکی از این توافقات، توافق بانک‌های مرکزی دو کشور برای فعال‌سازی مکانیسم تبادلات بانکی و معرفی بانک‌های تجاری برای پیشبرد مذاکرات فنی، پذیرش اصل کاملهالوداد (MFN) توسط دولت ازبکستان بود.
در این سفر در حوزه همکاری و مشارکت ایران در تعمیرات اساسی توربین‌های گازی، ایجاد مرکز خدمات منطقه‌ای تعمیرات و اورهال اساسی تجهیزات نفتی، پالایشگاهی و نیروگاهی در ازبکستان و ایجاد ایستگاه‌های تقویت فشار گاز برای ازبکستان هم توافقاتی شد. مشارکت و سرمایه‌گذاری ایران در ساخت نیروگاه‌های حرارتی در ازبکستان نیز یکی دیگر از این توافقات بود.
توافق اولیه بر سر واگذاری محدوده‌های بزرگ معادن فلزی از جمله سنگ‌آهن، مس، طلا و… به پیمانکاران ایرانی برای پیاده‌سازی بسته کامل استخراج تا تولید هم انجام شد. درضمن توافق اولیه بر سر تشکیل شرکت لجستیک مشترک و تامین واگن‌های باری توسط ایران برای توسعه حمل‌ونقل میان دو کشور انجام شد. مقامات دو کشور برای حضور پیمانکاران بزرگ ایرانی در پروژه‌های زیرساختی ازبکستان توافقات اولیه را انجام دادند. توافق بر سر تسهیل ثبت دارو و تجهیزات پزشکی ایران در ازبکستان و تجهیز مراکز درمانی با تجهیزات پزشکی دانش‌بنیان ایرانی از دیگر توافقات آنها بود.
البته در این مذاکرات مجددا موضوع اتصال ازبکستان به بندر چابهار پیشرفت نکرد. به گفته مسعودی اخبار خوبی در مورد توافقات ایران با هند به گوش می‌رسد. ظاهرا هند‌ی‌ها در بندر چابهار حضور خواهند یافت. با تحقق این امر می‌توان به اتصال بندر چابهار به آسیای میانه امیدوار بود.