مشکلات معلمان پس از رتبه‌بندی مرتفع نشده است

حمید تهرانی- با اینکه دولت ادعا می‌کند با انجام رتبه‌بندی، مشکلات معلمان را حل کرده، اما این ادعا از جهات گوناگونی نادرست است و همچنین مشکلات زیادی باقی مانده است. در عین حال دولت اراده و شاید توانایی کافی برای حل آنها ندارد. مثلا در حالی که ساعت کاری موظف معلمان در ابتدای دهه ۶۰، ۲۰ ساعت تدریس در هفته بود، به دلیل وجود شرایط جنگی در آن زمان این میزان تدریس به ۲۴ ساعت افزایش یافت ولی پس از پایان جنگ این افزایش غیرقانونی، برطرف نشد و به میزان اصلی خود بازنگشت.
با وجود این، همچنان کمبود معلم مشاهده می‌شود و به این دلیل احتمال بازگشت ساعت تدریس به ۲۰ ساعت، بسیار اندک است و گمان نمی‌رود این ۴ ساعت تدریس اضافه که معلمان وجهی بابت آن دریافت نمی‌کنند، حذف شود.
با این افزایش روشن است که حرف زدن از اعطای مرخصی برای معلمان تا حد زیادی طنزآمیز است. البته استادان دانشگاه، مرخصی ماهانه دارند و این جدا از تعطیلات تابستانی دانشگاه‌هاست. در مقابل معلمان که دارای ذات کاری مشابه با استادان دانشگاه هستند از این مرخصی محروم هستند.
با وجود به اجرا درآمدن طرح رتبه‌بندی، حقوق و مزایای معلمان نسبت به سایر مشاغل در استخدام نیروهای کشوری و قانون آن، ۳۰ درصد پایین‌تر است. گفتنی است که قرار بود طرح رتبه‌بندی و اجرای آن تبعیض میان کارمندان آموزش‌وپرورش و به ویژه معلمان با سایر کارمندان دولت را برطرف کند که این اتفاق نیفتاده است. معلمان می‌گویند رتبه‌بندی براساس توانمندی معلمان انجام نشده و از این جهت انگیزه لازم برای پیشرفت را ایجاد نکرده است. مثلا معلمی که ۳۵ سال سابقه تدریس، مدرک فوق‌لیسانس و ۴ گروه تشویقی در پرونده خود دارد، هنوز نتوانسته رتبه پنج که بالاترین رتبه آموزش‌وپرورش است را کسب کند و اعتراض وی به جایی نرسیده است. این نکته نیز قابل توجه است که قرار بود طرح رتبه‌بندی از سال ۱۳۹۹ به اجرا درآید، اما این طرح از سال ۱۴۰۰ به اجرا گذاشته و قرار شد که مبالغ یک سال تاخیر اجرای طرح به عنوان معوقه به معلمان پرداخت شود که تاکنون این معوقه پرداخت نشده است. علاوه بر این مزایای معاونان مدرسه نیز حذف شده و اکنون ۱۰ سال است که اگرچه معاونان موظف هستند شش تا هشت ساعت بدون دریافت حق‌التدریس، به کلاس بروند، اما هیچ‌گونه اضافه دریافتی از بابت انجام وظایف معاونان مدرسه، به حساب ایشان واریز نمی‌شود.
در عین حال وزارت آموزش‌وپرورش به لحاظ مزایای خدمتی مانند دارا بودن مزایای مراکز اقامتی و تفریحی، تعاونی، دریافت وام‌های یارانه‌ای و… از فقیرترین وزارتخانه‌ها و نهادهای دولت است چنانکه تقریبا هیچ مرکزی در این‌باره به ویژه درخصوص معلمان شاغل در استان‌های محروم، امکان استفاده از آن را ندارد. در واقع خانه‌های معلم مجهز و باکیفیت برای درآمدزایی آموزش‌وپرورش مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و استفاده از آن نصیب معلمان نمی‌شود. تنها چیزی که به عنوان مراکز اقامتی و خدمات رفاهی عاید معلمان می‌شود، استفاده از مدارس خالی در ایام تعطیلات است که اگرچه رایگان در اختیار معلمان گذاشته می‌شود، اما استفاده از آن چنگی به دل نمی‌زند. این نکته نیز گفته می‌شود که معلمان دارای تعطیلی سه ماهه در تابستان هستند که این مدت به لحاظ ابتدا و انتها در واقع دو ماه است نه سه ماه و علاوه بر این در همین دوره دو ماهه، با بهانه‌های مختلف، معلمان به مدرسه آورده می‌شوند که همین امر دو تعطیلی سه ماهه را به چالش می‌کشد. مزید بر اینکه همین تعطیلی چند ماهه درخصوص استادان دانشگاه هم وارد است که به ایشان مرخصی ماهانه هم تعلق می‌گیرد. آنچه وعده داده شده بود که در قالب سرمایه‌گذاری معلمان در نهاد مالی صندوق ذخیره فرهنگیان پرداخت مناسبی به ایشان صورت می‌گیرد هم محقق نشده و این صندوق حتی در حد نهادهای مالی مشابه مانند بیمه‌های عمر در شرکت بیمه، نتوانسته است پاسخگوی سرمایه‌گذاری معلمان باشد یعنی اگر همین پول را معلمان در صندوق‌های بیمه و به صورت بیمه عمر سرمایه‌گذاری کنند به مراتب و بیشتر از صندوق ذخیره فرهنگیان منفعت عایدشان خواهد شد. نکته پایانی در این‌باره به پرداخت به موقع حق‌التدریس به معلمان بازمی‌گردد. بسیاری از معلمان ترجیح می‌دهند وقت‌های خالی خویش را به وسیله انجام تدریس در مدارس دولتی سپری کنند و از محل این تدریس، حق‌التدرس دریافت کنند، اما نه فقط این حق‌التدریس هر سه تا چهار ماه محاسبه می‌شود بلکه پرداخت آن تا شش ماه یا بیشتر به تعویق می‌افتد چنانچه در برخی مناطق، حق‌التدریس سه ماهه اول امسال، هنوز پرداخت نشده است.