مصائب افزایش چشمگیر قیمت کاغذ مقوا

فارس- تولید‌کنندگان جعبه و کارتن به علت افزایش شدید قیمت کاغذ مقوا دچار مشکلات بسیاری شده‌اند که معتقدند، ادامه این روند تولید را به مخاطره می‌اندازه و اشتغال در این صنعت را کاهش می‌دهد.
جعبه و کارتن از جمله کالاهای تولیدی هستند که در صنایع مختلف، بسته‌بندی محصولات مصرفی، حمل‌ونقل و… کاربرد فراوانی دارند. در واقع، تقریبا تمام کالاهای تولیدی در مرحله نهایی، در کارتن‌های مقوایی بسته‌بندی شده و به بازار برای فروش منتقل می‌شوند. به همین دلیل، جعبه و کارتن به‌عنوان یک عنصر تفکیک‌ناپذیر از فرآیندهای صنعتی و اقتصادی شناخته می‌شوند.
در هفته‌های اخیر، تولیدکنندگان جعبه و کارتن با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند. یکی از اصلی‌ترین مشکلات، افزایش بی‌سابقه قیمت مواد اولیه از جمله کاغذ و مقواست که تاثیرات زیادی بر این صنعت گذاشته است. طبق گزارش‌ها، قیمت کاغذ مقوا حدود 60‌درصد افزایش یافته است، در حالی که قیمت آخال (مواد اولیه تولید کاغذ و مقوا) که یکی از اصلی‌ترین مواد اولیه این صنعت محسوب می‌شود به گفته فعالان این صنعت، تنها 20‌درصد افزایش یافته است. این اختلاف قیمت قابل‌توجه نشان‌دهنده نوسانات شدید در بازار مواد اولیه است که فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده است.
علاوه‌براین، مواد دیگری نیز در فرآیند تولید کاغذ و مقوا به کار می‌روند که نقش مهمی در قیمت تمام‌شده دارند. یکی از این مواد، خمیر پالپ است. این ماده مصرفی عمدتا وارداتی است و با افزایش قیمت ارز، هزینه واردات آن نیز به‌شدت بالا رفته است. بنابراین، علاوه‌بر نوسانات قیمت آخال، افزایش قیمت ارز نیز به صورت غیرمستقیم بر هزینه‌های تولید تاثیر گذاشته و تولیدکنندگان را با چالش‌های بیشتری روبه‌رو کرده است.
در مجموع، افزایش هزینه‌های تولید و مواد اولیه، منجر به افزایش قیمت محصولات نهایی در صنعت جعبه و کارتن شده است و این مساله در نهایت به افزایش قیمت تمام‌شده کالاهای بسته‌بندی‌شده تاثیر می‌گذارد.
کارشناسان و فعالان صنعت جعبه و کارتن بر این باورند، چنانچه این روند ادامه یابد، مشکلات اقتصادی و حتی رکود در برخی صنایع مرتبط با این حوزه، مانند صنایع بسته‌بندی قابل پیش‌بینی است.
مرتضی اسلام‌زاده، تولیدکننده جعبه و کارتن مقوا، در گفت‌وگو با فارس در رابطه با تاثیر افزایش قیمت کاغذ مقوا بر وضعیت تولید کارتن و جعبه، اظهار کرد: کاغذ به‌عنوان یک کالای استراتژیک و ماده اولیه بسیاری از صنایع، نقشی حیاتی در فرآیندهای تولیدی ایفا می‌کند. تولید کاغذ از صنایع بزرگ و کلیدی به‌شمار می‌رود و تامین‌کنندگان آن، از جمله کاغذسازها، جزو صنایع مادر محسوب می‌شوند. در حال حاضر، شاهد افزایش ناگهانی قیمت‌ها در بازار کاغذ هستیم که این افزایش بین ۳۰ تا ۶۰‌درصد متغیر بوده، در حالی که هیچ افزایش معناداری در هزینه‌های تولید مانند دستمزد یا انرژی مشاهده نمی‌شود. این موضوع باعث ایجاد شوک شدیدی در بازار کاغذ شده است.
وی افزود: این تغییرات به‌ویژه فشار زیادی بر صنایع کوچک، از جمله کارتن‌سازها و تولیدکنندگان جعبه‌های مقوایی وارد کرده است. این صنایع که تعداد زیادی از آنها در کشور فعالیت می‌کنند، با مشکلات جدی روبه‌رو شده‌اند و برخی از این واحدها به دلیل عدم توانایی در تامین مواد اولیه یا پرداخت هزینه‌های بالا، ممکن است مجبور به تعطیلی و اخراج کارگران خود شوند.
دبیر کمیته شهرک‌های صنعتی کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: در کشور حدود ۲۰ تا ۳۰ واحد بزرگ تولید کاغذ وجود دارد، در حالی که تعداد کارگاه‌های کوچک تبدیل‌کننده کاغذ به کارتن و جعبه‌های مقوایی بیش از ۳۰ تا ۴۰‌هزار واحد است که اشتغال بیشتری را فراهم کرده‌اند. پیش‌تر این واحدها قادر بودند تا چهارماه پس از سفارش کاغذ، وجه آن را پرداخت کنند اما اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که قیمت‌ها به‌طور ناگهانی تغییر کرده و پرداخت وجه خرید باید حداکثر ظرف یک ماه انجام شود.
اسلام‌زاده همچنین با اشاره به افزایش صادرات کاغذ مقوا در ماه‌های اخیر گفت: تولیدکنندگان کاغذ ترجیح می‌دهند این کالا را صادر کنند، چرا که صادرات آن سود اقتصادی بیشتری دارد تا اینکه این محصول به صنایع کوچک فروخته شود.
وی پیشنهاد داد: با توجه به وضعیت رکود اقتصادی و جنگ اقتصادی، بهتر است صادرات کاغذ مقوا به طور موقت محدود شود تا تامین نیاز داخلی در اولویت قرار گیرد. این اقدام می‌تواند از خام‌فروشی جلوگیری کرده و از تعطیلی صنایع کوچک کارتن‌سازی پیشگیری کند. همچنین پیشنهاد می‌شود شرایط پرداخت به کارخانه‌های کوچک تبدیل‌کننده کاغذ به کارتن به حالت قبل بازگردد و شرایط پرداخت به صورت چهار ماهه یا سه ماهه ادامه یابد تا این صنایع قادر به ادامه فعالیت خود باشند.
محمود زرکش، تولیدکننده کاغذ مقوا، جعبه و کارتن نیز در خصوص وضعیت فعلی تولید گفت: قیمت کاغذ به‌طور مداوم در حال افزایش است و این تغییرات که به‌ویژه در هر هفته یا حداقل هر دو هفته یکبار رخ می‌دهند، مشکلات زیادی در زمینه قیمت‌گذاری برای ما به وجود آورده است. عمدتا این نوسانات ناشی از تصمیمات تولیدکنندگان بزرگ کاغذ است که فروش خود را محدود کرده‌اند. در دو هفته گذشته، شاهد افزایش قیمت‌ها بین ۳۰ تا ۵۵‌درصد بوده‌ایم. وی افزود: رکود اقتصادی نیز به این مشکلات افزوده است. زمانی که قیمت کاغذ افزایش می‌یابد، طبیعی است که قیمت محصولات ما مانند ورق و کارتن نیز بالا برود. این امر باعث کاهش قدرت خرید مشتریان و در نهایت کاهش میزان سفارش‌ها می‌شود. زرکش افزود: صنایع بسته‌بندی و تکمیلی که وابسته به تولید کارتن هستند نیز از این نوسانات قیمتی متاثر می‌شوند و این امر منجر به کاهش تولید و فعالیت‌های اتوماتیک در کارخانه‌ها می‌شود. با وجود این افزایش قیمت‌ها، هزینه حامل‌های انرژی برای شرکت‌های بزرگ همچنان ثابت باقی‌مانده است. همچنین، قیمت مواد اولیه تنها حدود ۱۵‌درصد افزایش داشته و نرخ ارز نیز حداکثر ۲۰‌درصد افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: در چنین شرایطی، افزایش قیمت‌ها بین ۳۰ تا ۵۵‌درصد منطقی به نظر نمی‌رسد و این وضعیت می‌تواند به تعطیلی کارخانه‌های صنایع تبدیلی منجر شود. اگر نتوانیم محصولات خود را با قیمت مناسب به بازار عرضه کنیم، شاهد کاهش تولید و تعدیل نیروی انسانی خواهیم بود. به‌عنوان مثال، قیمت بسیاری از محصولات مصرفی مانند شکلات و بستنی بیش از ۵۰‌درصد افزایش یافته که یکی از دلایل اصلی این افزایش‌ها، هزینه‌های بالای بسته‌بندی و صنایع وابسته به آن است.
زرکش افزود: از وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، سازمان تعزیرات و سایر نهادهای نظارتی انتظار داریم هر چه سریع‌تر موضوع افزایش قیمت مواد اولیه کارتن‌سازها را پیگیری کنند تا در صورت تخلف در افزایش قیمت‌ها، از آن ممانعت به عمل آید و اجازه ندهند صنایع پایین‌دستی به دلیل این فشارهای اقتصادی آسیب ببینند.