مصوبه عوارض صادراتی را بازنگری کنید

انجمن فولاد در نامه‌ای خطاب به معاول اول رییس‌جمهوری ضمن تاکید بر این نکته که به جز سنگ‌آهن کلوخه، بقیه محصولات زنجیره آهن و فولاد، مواد خام و نیمه‌خام محسوب نمی‌شوند، خواستار بازنگری در مصوبه عوارض صادراتی بر محصولات این زنجیره شد.
در این نامه ضمن اشاره به عدم مشورت با تشکل‌ها در فرآیند تصویب عوارض صادراتی مذکور، عنوان شده است: مطابق هیچ‌یک از تعاریف بین‌المللی، محصولات فولادی همچون بیلت، بلوم و تختال، مواد خام یا نیمه‌خام محسوب نمی‌شوند، چراکه پس از اکتشاف و استخراج سنگ‌آهن از معادن، بیش از ۵ مرحله فرآوری (خردایش، تغلیظ، کنسانتره‌سازی، گندله‌سازی و احیای مستقیم آهن) را طی می‌کنند و ‌نهایتا در کارخانجات فولادسازی، ذوب و‌ در واحد ریخته‌گری به شمش یا تختال تبدیل می‌شوند.
انجمن فولاد در نامه خود به مازاد تولید محصولات زنجیره فولاد اشاره کرده و آورده است: سیاست عوارض صادراتی برای کالاهایی به کار می‌رود که در داخل دچار کمبود هستند، حال آنکه در زنجیره فولاد به ویژه در محصولاتی مانند بیلت و بلوم، اسلب و گندله با مازاد تولید حتی تا دو برابر نیاز داخلی مواجه هستیم. در چنین شرایطی وضع عوارض و ایجاد محدودیت‌های صادراتی برای فولاد چه توجیهی دارد؟
کاهش صادرات و ارزآوری فولاد در راه است
رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در نامه خود به دامپینگ روسیه در بازارهای جهانی فولاد هم اشاره کرده و از معاون اول رییس‌جمهوری پرسیده است: آیا وضع عوارض صادراتی آن هم در حالی که رقبای منطقه‌ای فولاد ایران همچون روسیه در حال ارائه مشوق‌های صادراتی به صادرکنندگان خود حتی به بهای دامپینگ بین‌المللی هستند، موجب تضعیف صادرات فولاد ایران و کاهش ارزآوری این صنعت نخواهد شد؟ آیا چنین اقدامی توقف طرح‌های توسعه‌ای تولید فولاد کشور به دلیل فقدان منابع لازم را موجب نخواهد شد؟
شلیک همزمان دولت به فولادسازان و بانک مرکزی
بخش مهم دیگر نامه انجمن فولاد به معاون اول رییس‌جمهوری به نرخ بازگشت ارز صادراتی فولادسازان اختصاص پیدا کرده است. بهرام سبحانی رییس انجمن فولاد در این خصوص اعلام کرده است: در حال حاضر نرخ تسعیر ارز برای صادرات تولیدکنندگان فولاد کشور حدود ۳۷ هزار تومان است، حال آنکه به دلیل آزاد شدن صادرات فولاد توسط تجار و عدم الزام آنان به عرضه ارز حاصله در بازار متشکل ارزی، امکان سوءاستفاده از بستر تفاوت نرخ ارز نیز فراهم است که با توجه به پیامدهایی همچون رقابت منفی در بازارهای صادراتی و کاهش قیمت‌های صادراتی فولاد ایران، خسارات مضاعفی هم به تولیدکنندگان فولاد کشور و هم به مجموعه دولت به ویژه بانک مرکزی وارد می‌شود.
ناامنی در محیط کسب‌و‌کار فولاد
در بخش دیگری از نامه انجمن فولاد درخصوص عوارض صادراتی زنجیره آهن و فولاد، زمان اجرای این مصوبه مورد اعتراض واقع شده و آمده است: عطف به ماسبق کردن اجرای مصوبه عوارض صادراتی از ابتدای سال جاری، به منزله ناامنی در محیط کسب‌و‌کار تلقی می‌گردد و انتظار می‌رود تاریخ اجرای تغییر هر تعرفه‌ای حداقل سه ماه پس از ابلاغ آن باشد و به فعالان اقتصادی فرصت داده شود تا کسب‌و‌کار خود را برای تطبیق با شرایط جدید آماده کنند.
افزایش عوارض صادراتی فولاد؛ عاملی بازدارنده در مسیر توسعه
در این خصوص یک کارشناس فولادی گفت: فولادسازان با درک شرایط و برای عبور از بحران با کاهش تولید و تحمل زیان سنگین، دولت را یاری می‌کنند، اما متاسفانه در مقابل، شاهد افزایش دو برابری نرخ گاز فولادسازان و عوارض صادراتی محصولات فولادی هستیم.
سجاد محمدی درخصوص تاثیر افزایش عوارض صادراتی مواد خام و نیمه‌خام فولادی در صنعت فولاد بیان کرد: در حالی که سهم مصرف گاز طبیعی در کل زنجیره آهن و فولاد از معدن تا محصول نهایی کمتر از ۵ درصد مصرف کل کشور است، با سرد شدن هوا در فصل زمستان و کمبود گاز، در اولین قدم نسبت به اعمال محدودیت یا قطع کامل گاز صنایع فولاد اقدام می‌شود.
وی گفت: همین محدودیت‌ها را در فصل تابستان با گرم شدن هوا و کمبود برق برای فولادسازان اعمال می‌کنند. در این راستا، فولادسازان با درک شرایط و برای عبور از بحران با کاهش تولید و تحمل زیان سنگین، دولت را یاری می‌کنند، اما متاسفانه در مقابل شاهد افزایش دو برابری نرخ گاز فولادسازان و عوارض صادراتی محصولات فولادی هستیم. این کارشناس فولادی معتقد است با توجه به شرایط اقتصادی کشور، افزایش عوارض صادراتی مواد خام و نیمه‌خام عاملی بازدارنده در مسیر توسعه صادرات فولاد محسوب می‌شود.
محمدی با اشاره به وضعیت سایر کشورها در حوزه صادراتی اظهار کرد: چین در حالی که ظرفیت‌های ساخت‌وساز در داخل را از دست داده، در مسیر توسعه صادرات قرار گرفته است، همچنین جنگ روسیه و اوکراین جریان متفاوتی را در بازار جهانی فولاد ایجاد کرده و در چنین اوضاعی افزایش عوارض صادرات فولاد پیامدهای منفی برای کشور به بار خواهد آورد.
وی عنوان کرد: به طور مثال، ابتدا تنها نیم ‌درصد عوارض بر صادرات شمش فولادی وضع شده بود، حالا جای تعجب دارد در شرایطی که صنعت فولاد کشور در تلاش برای توسعه ظرفیت تولید و صادرات است و برنامه تصاحب بازارهای جهانی را دارد، دولت عوارض صادرات شمش را تا چهار برابر افزایش می‌دهد.
محمدی تصریح کرد: جنگ روسیه و اوکراین موجی از تحریم‌ها را علیه روسیه در پی داشت که البته همچنان ادامه دارد و تولید و بازار آهن کشور اوکراین را به ‌عنوان یک تولیدکننده و تامین‌کننده با رکود مواجه کرده است.
در نتیجه انتظار می‌رفت جنگ روسیه و اوکراین موجب افزایش قیمت و تقاضا در سایر کشورهای تولیدکننده شود، اما روسیه با اختصاص تخفیف‌های چشمگیر بر فولاد خود، دوباره در بحبوحه جنگ به صدر صادرکنندگان فولاد بازگشت و بازار صادرات ایران را به حاشیه کشاند.